پس از انقلاب اسلامی سال 1357 بسیاری از ارزشهای فرهنگی-اجتماعی قبل از انقلاب به صورت ضدارزش جلوهگر شد. همپای مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، مقولهی هنر به خصوص هنرهای تجسمی دستخوش دگرگونیهایی شد و نقاشی نیز از این تحول تاثیر بسیار گرفت که آثار خلق شده در فضای انقلاب گویای این تحول است. در ماههای اول پیروزی انقلاب اسلامی، آثار دانشجویان جوانی که متاثر از مبانی انقلاب بودند، در حسینیهی ارشاد به نمایش درآمد. حسینیهی ارشاد با پیشینهی انقلابی و داشتن سابقهی سخنرانیهای دکتر علی شریعتی به عنوان یکی از رهبران فکری نسل جوان در آن، کانون توجه نیروهای جوان انقلابی بود. موضوع آثاری که در این همایش گروهی به نمایش گذاشته شد، متاثر از انقلاب و مسائل دینی بود. در آثار درآمده، توجه به اخلاق و مسائل مذهبی، مبارزه با امپریالیسم، فقر و بیعدالتی اجتماعی و شعارهای انقلابی به عنوان محور محسوب میشدند. هستهی اصلی شرکتکنندگان در این نمایشگاه عبات بودند از: ناصر پلنگی، حبیبالله صادقی، مرتضی کاتوزیان، کاظم چلیپا، حسین خسروجردی، مرتضی حیدری، حسین صدری، محمدعلی رجبی، ابوالفضل عالی و امیرادهم ضرغام. همهی این افراد، جز مرتضی کاتوزیان، از دانشجویان رشتهی نقاشی دانشکدهی هنرهای زیبای دانشگاه تهران بودند. این نمایشگاه سپس در شهرهای دیگر ایران نیز برپا شد و همایش هنری این نقاشان و تلاش هنرمندان و نویسندگانی چون طاهره صفارزاده به شکلگیری مرکزی به نام «حوزهی اندیشه و هنر اسلامی» انجامید. سپس نقاشانی دیگر به این گروه پیوستند و آثاری آفریدند، مصطفی گودرزی، ایرج اسکندری، محمدعلی ترقیجاه، علی وزیریان و غلامعلی طاهری از آن جملهاند. به دنبال تشکیل این مرکز، که هستهی اولیهی آن گروهی طراح و نقاش انقلابی بود، عدهای از فیلمسازان، کارگردانان، بازیگران، شاعران و نویسندگان نیز که علاقهمند به انقلاب بودند در آن گرد آمدند.
نقاشانی که با انگیزههای انقلابی در این مرکز مشغول به فعالیت شده بودند، تلاش داشتند که نقاشی را از شکل روشنفکرانه و مردمگریزی که فقط به کار آرایش دیوارهای گالریها میآمد خارج کنند و به صورت پیام و زبانی برای ارتباط با تودههای مردم در آورند. این گرایش و هدف نیز قالب و زبان خاص خود را داشت. یعنی نقاشی باید فیگوراتیو و روایتی باشد و هنرمند از عناصر و موتیفهای آشنایی که قابل فهم برای عموم مردم باشد، استفاده کند. برای شناخت نسبی دیدگاهها و خاستگاه نقاشی انقلاب اسلامی، نگاهی به مقدمهی کتاب دهسال با نقاشان انقلاب اسلامی، به مثابهی نوعی بیانیه از طرف نقاشان انقلاب، میتواند راهگشا باشد. این کتاب فعالیت هنری نقاشان انقلاب را تجدید میثاق فراموششدهای قلمداد میکند که «با خط خون بر صحیفهی جان عاشقان نقش میبندد و جز اهل عشق را به حقیقت آن راهی نیست.»
در همین مقدمه، هنر بیدرد و عافیتطلب نفی گردیده و هنر انقلاب، عهد آشنا خوانده شدهاست: «هنر انقلاب اسلامی «عهد آشنا» ست و «تعهد» او در تذکر به این عهد و وفاداری نسبت به آن معنا پیدا میکند».
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!