«اوس» از قبایل بزرگ قحطانی به شمار می‌رفت و نسب رییس‌اش چنین بود: اوس بن حارثة بن ثعلبة بن عمر و مزیقاء بن عامر بن ... ازد.
اوسی‌ها با وجودی که نام پدرشان حارثه بود، خود را بنی‌حارثه نمی‌نامیدند، بلکه خود را به مادرشان، قیله، منسوب می‌کردند و به بنی قیله شهرت داشتند. در تاریخ اسلام غالباً نام این قبیله و
قبیله خزرج که با یکدیگر مناسبات و اختلافاتی داشته‌اند در کنار هم می‌آید. موطن اصلی این قبیله
یمن بود؛ سپس به
مدینه هجرت کردند و مدت‌ها با قبایل یهودی مدینه و قبیله خزرج زندگی کردند. میان دو قبیله اوس و خزرج جنگ‌هایی روی داد که بیش از ده سال ادامه یافت. از جنگ‌های معروف آنها
یوم بعاث و
یوم الربیح بود.
مردم قبیله اوس در دوران جاهلیت
مناة را می‌پرستیدند و چون
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم به مدینه هجرت کرد، اوس و خزرج به یاری او برخاستند، برای پیشرفت اسلام کوشش کردند و به
انصار شهرت یافتند.
منابع :
لغت نامه دهخدا ج 3، معجم قبائل العرب ج 1، الکامل ج 1