شرح بیماری
آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) عبارت است از یک پاسخ آلرژیک شدید به داروها و بسیاری از مواد آلرژی‌زای دیگر که زندگی فرد را به خطر می‌اندازد. آن دسته از واکنش‌های آلرژیکی که تقریباً بلافاصله رخ می‌دهند معمولاً شدیدترین هستند.
علایم شایع
امکان دارد علایم زیر در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه پس از مواجهه با ماده‌ای که به آن آلرژی شدیدی دارید رخ دهند:
- حالت سوزن سوزن شدن یا کرختی اطراف دهان
- عطسه
- سرفه یا خس‌خس
- تورم صورت و دست‌ها
- احساس اضطراب
- نبض ضعیف و سریع
- دل پیچه در ناحیه معده، استفراغ، و اسهال
- خارش در تمام بدن و اغلب همراه با کهیر
- اشک ریزش
- احساس گرفتگی در سینه؛ مشکل در نفس کشیدن
- تورم یا خارش در دهان یا گلو
- تپش قلب
- غش
- از دست دادن هوشیاری
علل
خوردن یا تزریق ماده‌ای که به آن حساس هستید. پاسخ آلرژیکی که برای خنثی کردن یا خلاص شدن از شر این ماده از سوی بدن داده می‌شود خود منجر به بروز یک نوع واکنش بسیار بیش از حد عادی شده که گاهی زندگی را نیز در معرض خطر قرار می‌دهد. آن چیزهایی که بیشتر باعث بروز این گونه واکنش می‌شوند عبارتند از:
- انواع داروها، به خصوص پنی سیلین . تزریق دارو با خطر بیشتری همراه است تا قرص و کپسول یا قطره
- گزش یا نیش حشرات مثل انواع زنبور، مورچه های گزنده، و برخی عنکبوت ها
- واکسن‌ها
- گرده گیاهان
- موادی که در بعضی از انواع عکس‌برداری تزریق می‌شوند.
- غذاها، به خصوص تخم‌مرغ، باقلا، لوبیا، غذاهای دریایی، و میوه ها
- ورزش
عوامل تشدید کننده بیماری
- سابقه آلرژی خفیف به چیزهایی که در بالا ذکر شد.
- سابقه اگزما، تب یونجه، یا آسم
پیشگیری
اگر سابقه آلرژی دارید:
- پیش از پذیرفتن هرگونه دارو، مطلب را به پزشک یا دندانپزشک گوشزد کنید. پیش از اینکه تزریقی برای شما انجام شود، از ماهیت آن مطلع شوید.
- همیشه و در همه جا یک کیت آنافیلاکسی به همراه داشته باشید. مطمئن شوید که خانواده‌تان طریقه استفاده از کیت را بلدند تا وقتی واکنش در شما بروز کرد بتوانند از آن استفاده کنند.
- اگر به گزش حشرات آلرژی دارید، به هنگام بیرون رفتن لباس‌های محافظتی بپوشید.
- همیشه یک دست‌بند یا گردن آویز مخصوص داشته باشید که روی آن آلرژی شما مشخص باشد.
- همیشه پس از تزریق هرگونه دارو، تا 15 دقیقه در مطب پزشک بمانید. هرگونه علامت آلرژی را فوراً اطلاع دهید.
- یکی از روش‌هایی را که می‌توانید مدنظر قرار دهید عبارت است از تزریق ماده‌ای که به آن حساسیت دارید به روشی مخصوص و تدریجی به طوری که حساسیت شما به تدریج برطرف شود (نام دیگر این روش حساسیت‌زدایی است).
عواقب مورد انتظار
با درمان فوری و به موقع، کاملاً بهبود می‌یابید.
عوارض احتمالی
در صورت عدم درمان فوری و به موقع، امکان دارد آنافیلاکسی منجر به شوک،
ایست قلبی، و مرگ شود.
درمان
اصول کلی
- اگر علایم آنافیلاکسی را در فردی مشاهده کردید و دیدید که تنفس وی متوقف شد:
- اورژانس را خبر کنید یا به فرد دیگری بگویید این کار را انجام دهد. (اگر این اتفاق برای یک کودک افتاده است، قبل از خبر کردن اورژانس، اقدامات احیا را به مدت یک دقیقه انجام دهید.)
- فوراً تنفس دهان به دهان را آغاز کنید.
- اگر قلب ضربان ندارد، ماساژ قلبی بدهید.
- تا زمانی که کمک نرسیده است، عملیات احیا را ادامه دهید.
- هر گاه دارویی را مصرف می‌کنید، نسبت به امکان بروز واکنش آلرژیک هوشیار باشید و آمادگی این را داشته باشید که به محض بروز علایم اقدامات لازم را انجام دهید. اگر قبلاً دچار واکنش آلرژیک شدید شده‌اید، همیشه کیت آنافیلاکسی همراه داشته باشید.
- درمان طولانی مدت مستلزم حساسیت‌زدایی است.
داروها
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
به محض بهبود علایم حمله، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های عادی خود را از سر بگیرید. اما اگر علایم دوباره برگشتند، باید 24 ساعت تحت‌نظر باشید.
رژیم غذایی
از خوردن غذاهایی که به آنها آلرژی دارید خودداری کنید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم آنافیلاکسی را بروز داده‌اید. این یک اورژانس است! فوراً درخواست کمک اورژانس نمایید.
- اگر دچارعلایم جدید و نامنتظره بروز کرده‌اند. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
منبع: www.irteb.com