تعزیر در زبان عربی به معنی ادب کردن و گاهی به معنی بزرگداشت، یاری و منع کردن است، و در اصطلاح فقهی به نوعی از مجازات گفته می‌شود که بسته به رأی قاضی و با در نظر گرفتن میزان جرم و مقدار تحمل مجرم درباره او اجرا می‌گردد.
بنابراین فرق اساسی تعزیر با سایر مجازات‌های اسلامی این است که حد، دیه و قصاص مجازات‌های معین و ثابتی است، ولی تعزیر مجازات آن دسته از جرایم است که مشمول این گونه مجازات‌ها نمی‌شوند.
همان گونه که اشاره شد، تعزیر معنی عام و گسترده ای دارد، به طوری که شامل هر گونه تنبیه یا تادیب می‌شود و منحصر به تازیانه نیست، بلکه حبس، غرامت مالی، توقیف مالی، توبیخ و سرزنش علنی و آشکار، تبعید برای مدتی مشخص، بر کناری از شغل، ترک معامله و مراوده با مجرم و ... را نیز شامل می‌شود.

منابع :
پیام قرآن،‌ ج 10،‌ ص 199 و 213 و 214؛ آیت الله مکارم و سایر مولفان

تعزیر در لغت به معنی تأدیب و گاه به معنی بزرگداشت، یاری کردن و منع نمودن نیز آمده است ولی در اصطلاح شرع و فقهاء به آن نوع از مجازاتی اطلاق می شود که اندازه معین در شرع برای آن ذکر نشده است و بسته با رأی قاضی است که با در نظر گرفتن میزان جرم و مقدار تحمل مجرم درباره وی اجرا می گردد.

بنابراین فرق اساسی تعزیر با سایر مجازاتها در یک جمله است و آن اینکه حدود و یا قصاص مجازات معین و ثابتی است ولی تعزیر غالباً نامعین است و تعزیرات مجازات آن دسته از جرائمی است که مشمول مجازات حدّ و یا قصاص و دیه نمی شوند.

همانگونه که اشاره شد تعزیر معنی وسیع و گسترده ای دارد بطوری که شامل هر گونه تنبیه و یا تادیب می شود و منحصر به شلاق و تازیانه نیست بلکه حبس، غرامت مالی، توقیف مالی توبیخ و سرزنش بطور علنی و آشکار، تبعید به نقاط دیگر برای مدتی، بر کنار کردن از کار و شغل، ترک معامله و مراوده نمونه هایی از تعزیرات می باشند.

منابع :
پیام قرآن،‌ ج 10،‌ ص 199 و 213 و 214؛ آیت الله مکارم و همکاران