!تئوری آزمایش :
مایع درون یک ظرف ، شکل ظرف را به خود می گیرد . این توانایی حرکت یا جریان یافتن یکی از ویژگی های بسیار مهم مایعات است . وسیکوزیته ( گرانروی )اندازه مقاومت مایعات در برابر جریان یافتن است . در این آزمایش با استفاده از گرانروی مایعات خانگی ، یک وسیکومتر خواهیم ساخت . وسیکومتر، وسیله ای است که سرعت جریان مایعات را اندازه گیری می کند . با استفاده از سرعت جریان ، شاخص گرانروی را اندازه می گیریم که از نسبت گران روی مایع مورد نظر به گران روی آب به دست می آید .
هدف آزمایش :
ساختن و استفاده کردن از یک وسیکومتر ( گران روی سنج ) برای تعیین سرعت جریان یک حجم مشخص آب .
مواد لازم :
* یک ظرف شیشه ای که دهانه آن کمی ازدهانه بطری مایع ظرفشویی کوچکتر باشد.
* قیچی
* خط کش
* ظرف شفاف پلاستیکی مایع ظرفشویی
* زمان سنج ( کرونومتر )
* بادر فشاری
* خمیر مجسمه سازی
* قلم ماژیک
* آب
روش کار :
# انتهای بطری مایع ظرفشویی را ببرید .
# ظرف را وارونه قرار دهید . با قلم ماژیک دو خط یکی به فاصله 5/2 سانتی متر زیر محل بریده شده و دیگری در فاصله 10 سانتی متری زیر محل بریده شده بکشید .
# کنار اولین خط ، کلمه ( شروع ) و کنار دومین خط کلمه ( پایان ) را بنویسید .
# در ظرف مایع ظرفشوئی را ببندید .
# اطراف لبه بالای ظرف شیشه ای را با خمیر مجسمه سازی بپوشانید .
# بطری مایع ظرف شوئی را وارونه روی در ظرف شیشه ای قرار دهید تا به طور عمودی روی خمیر مجسمه سازی قرار گیرد .
# بطری را تا حدود 3/1 سانتی متر بالای خط شروع ، از آب سرد شیر پر کنید .
# بطری را بلند کنید و در آن را باز کنید .
# به سرعت ، بطری را روی ظرف شیشه ای قرار دهید .
# هنگام رسیدن سطح آب به خط شروع ، زمان سنج را به کار بیندازید .
# هنگام رسیدن سطح آب به خط پایان زمان سنج را قطع کنید .
# این کار را سه مرتبه انجام دهید و میانگین میزان سرعت جریان آب سرد را به دست آورید .
نتایج :
* میانگین سرعت جریان آب در آزمایشی که مولف انجام داد ، برابر 3/39 ثانیه بود . باید توجه داشت که سرعت جریان متغیر است و به نوع ظرف مورد استفاده بستگی دارد .
* چرا ؟
مدت زمانی که طول می کشد تا مایع از ظرف به سمت بیرون جریان یابد ، به گران روی مایع بستگی دارد . گران روی یک مایع ، مقاومت آن مایع در برابر جریان یافتن است که علت آن هم اصطکاک بین مولکولهای مایع است . گران روی هر مایع به ساختارهای مولکولهای مایع بستگی دارد . اگر مولکول ها کوچک باشند و مانند آب ساختار ساده ای داشته باشند ، به سرعت روی هم می لغزند . اما اگر مولکولها بزرگ و در هم پیچیده باشند ، مثل روغن به آرامی روی هم حرکت می کنند . مایعی که مولکولهای آن به سرعت روی هم می لغزند ، دارای گران روی کم و مایعی که مولکولهای آن به آرامی روی هم می لغزند ، دارای گران روی بالا هستند .