برهان الدین محمود بن احمد

«وفات 570 ق/ 1174 م»

برهان الدین محمود بن احمد، از فقیهان، محققان و پیشوایان دینی و سیاسی ماوراءالنهر بود. وی از نظر علمی پر آوازه‏ترین شخصیت این خاندان است. محمود بن احمد مانند دیگر پیشوایان دینی و سیاسی آل برهان، بر کشیده قراختاییان به مقام سیاسی و مذهبی ماوراءالنهر و بخارا بود. بدین جهت او نیز برای قراختاییان مالیات گرد می‏آورد و خود باجگزار آنان بود. با آنکه دارای مقام سیاسی بود، جایگاه رفیع علمی ویژه‏ای داشت ، چنان که او را دریای متلاطم دانش می‏خواندند.

از محمود آثار ارزنده‏ای برجای مانده که برخی از آنها به شرح زیر است:

1 محیط برهانی در فقه
2 ذخیره الفتاوی مشهور به الذخیره برهانیه؛ مجموعه‏ای است از فتاوای حسام الدین عمر و خود وی
3 التجرید
4 تتمه الفتاوی
5 شرح الجامع الصغیر
6 شرح الزیادات
7 شرح ادب القضا
8 الفتاوی
9 الواقعات
10 الطریقه البرهانیه.