!مقدمه
بر همگان آشکار است که
قرآن در طول بیست و سه سال در شرایط مختلف و حالات متعدد بر
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله نازل گردیده یعنی زمانی در جواب سوالی سوره یا آیهای نازل میشد و گاهی در بیان حکمی از احکام الهی و زمانی برای حل مشکلی و همین طور موارد متعدد، که یک آیه یا چندین آیه و بعضا سورهای کامل نازل میگردید و اینگونه نبوده که مانند
تورات، قرآن یکجا بصورت یک کتاب به پیامبر اکرم نازل گردد. اما با وجود نزول قطعه قطعه آن بر پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله جالب اینجاست که کوچکترین ناهماهنگی در بین آیات الهی به چشم نمیخورد و تمام آیات و
سورههای قرآنی دارای یک هماهنگی کامل و انسجام ویژهای میباشد. بر عکس ماها که هر کدام حداقل در زندگی شخصی خودمان تجربه کردایم که انسان درطول زندگیش بر اساس تجربههای قبلی و تازهای که بدست میآورد و به خاطر دانشی که کسب میکند نظریاتش نیز فرق میکند که البته این امر عادی است یعنی دیدگاها بر اساس زمانها و مکانهای مختلف و بر اساس شرایط مختلف یکسان نیست زمانی این اختلاف دیدگاه به حدی است که چه بسا در تضاد کامل با دیدگاه قبلیش دارد علیالخصوص این تغییر دیدگاهها را ما در زندگی دانشمندان به وضوح میتوانیم ببینیم. در حقیقت دیدگاه
انسان وابسته بر فقر یا ثروتش، ضعف یا قدرتش، شکست یا پیروزیش، جوان یا پیر بودنش و حتی در حالات بیماری یا سلامتش میباشد.
نکته قابل توجه در قرآن
جالب توجه این است که با وجود اینکه قرآن در شرایط مختلف و زمانهای مختلف و در اوج قدرت یا در نهایت ضعف مسلمانان، در شکست یا پیروزی، یا در محاصره مسلمانان یا آزادیشان و در زمانی که در اقلیت قرار داشتند و بر عکس و دیگر شرایط در طول بیست و سه سال وبا وجود اینکه در امورات مختلف وارد شده یعنی هم آیاتی در اقتصاد دارد و هم آیاتی در
تنظیم خانواده و در عین حال آیاتی در چگونگی رفتار با همکیشان یا غیر آنها دارد، زمانی از
مسئله نبوت سخنی گفته و زمانی
توحید را شناسانده، گاهی
امامت را بیان فرموده، همچنین
حقوق زنان را بیان کرده، زمانی به
کیهان شناسی میپردازد و زمانی به تاریخ بر میگردد و زمانی
قوانین جنگ و صلح را بیان میکند و گاهی
موجودات آسمانی و زمینی از قبیل ستارگان، ملائکه، بادها، دریاها، گیاهان و حیوانات و انسان سخن به میان میآورد، شاید جالب باشد بدانیم که زمانی یک حادثه را در دو یا چند مورد از قرآن میتوان پیدا کرد ولی با نظر به این تکرار موضوع باز کوچکترین تناقضی به خاطر تکراری بودنش در بین آنها نمیتوان یافت، بلکه هر موردی به طور جداگانه دارای پیام و نکات و امتیازات خاصی است که در مورد قبلی نبوده است، بدون اینکه در اصل داستان و ریشه مطلب کوچکترین اختلاف و تناقضی دیده شود. یعنی با وجود اینکه چون بنا بر
هدایت انسان داشت و برای دست یافتن به این هدفش از هر راهی استفاده نموده ولی با این همه کوچکترین تضاد و تناقضی در میان گفتار و نظریاتش دیده نمیشود و جالب اینکه در سرتاسر مباحث در هر موردی ارزش ویژهای به
عقل داده و در آیات متعددی به وی (انسان) اعتراض میکند که پس چرا تفکر نمیکند. در حالیکه اگر ما
کتب عهدین را که کتب آسمانی قلمداد میشود بررسی کنیم تناقضات و ناهماهنگیهایی را به وضوح خواهیم دید که برای نمونه به چند مورد اشاره میکنیم:
تناقضات و ناهماهنگیهای کتب عهدین
تناقض (1): در انجیل لوقا آمده که
حضرت مسیح گفته که "هر کس با من نباشد مخالف من است.
ولی در جای دیگر از همین نسخه میخوانیم که: هر کس مخالف ما نباشد، او با ماست.
تناقض (2) در انجیل آمده که وقتی حضرت مسیح را به عنوان معلم صالح خطاب نمودند فرمود:"چرا صالح؟ جز خدا صالحی وجود ندارد" ولی در جای دیگر انجیل آمده که درست عکس مطلب قبلی است و آن اینکه: مسیح گفت: "منم نگهبان صالح" و باز گفت: "اما من همان نگهبان صالحم".
تناقض (3) یا در انجیل متی آمده که: آن دو نفر دزد که با حضرت عیسی به دار آویخته شدند هر دو مسیح را سرزنش میکردند و نیش زبان میزدند در حالیکه در انجیل دیگر آمده: یکی از آن دو مجرم به مسیح گفت: تو اگر مسیح هستی هم خود و هم ما را از چوبه دار برهان و مجرم دوم گفت: تو از خدا و مجازات وی نمیترسی، که مسیح را سرزنش میکنی.
تناقض (4) یا در انجیل یوحنا آمده: "من اگر به نفع خودم شهادت بدهم شهادتم درست نخواهد بود"، ولی در جای دیگری از همین انجیل آمده که: "عیسی گفت اگر من به نفع خودم شهادت دهم شهادتم درست است". در حالیکه در
قوانین و احکام قرآن، با وجود تعدد موضوعات مطرح شده در آن کوچکترین ناهماهنگی وجود ندارد چرا که این کتاب نظامی هماهنگ، واقع بینانه و جامع ارائه کرده که در آن هم بر عقل تکیه کرده هم بر استدلال و علم و هم بر عواطف و روحیات و اخلاق.
جمعبندی مطالب
از مطالب گفته شده چنین نتیجهگیری میشود که:
از هر گونه دروغ و بطلانی بدور است
اولا این کتاب از هر گونه دروغ و بطلانی بدور است چرا که هر دروغی به یقین با تناقضاتی روبرو خواهد گشت زیرا که کم حافظگی دروغگو امری ثابت شده است. و معلوم است قانونی که بر پایه دروغ در مسائل مهم مانند مسئله اقتصادی و اخلاق و اصول مهم زندگی و نظامات مختلف اجتماعی باشد و بخصوص این دروغ سالیان متمادی ادامه داشته باشد علاوه بر خالی بودن از پشتوانه محکم و قوی، تناقضاتی با خود به همراه خواهد داشت زیرا که
اقتضای طبیعت بشر این است، در حالیکه قرآن با وجود اینکه در زمینههای مختلف آن هم در مدت زمان خیلی طولانی بحث نموده اگر دروغ بوده صد در صد چنین انسجامی در آن دیده نمیشد.
قرآن از جانب خداوند متعال میباشد
دوم اینکه این قرآن از جانب خداوند متعال میباشد چرا که اگر از سوی غیر خدا بود اختلاف زیادی در آن یافته میشد در حالیکه کوچکترین اختلاف در آن نمیتوان سراغ گرفت، که قرآن نیز به همین مطلب در آیه 82 سوره نساء تکیه میکند که " آیا در قرآن نمیاندیشید که اگر از سوی غیر خدا بود اختلاف فراوانی در آن مییافتند". این گفته ما را طول زمان نزول نیز تقویت میکند چرا که آیات قرآن یکدفعه نازل نشد بلکه در طول 23 سال و تدریجا به مناسبتهای گوناگون و در حوادث گوناگون نازل شده است و بر همگان آشکار است که اقتضای طول زمان و فاصلههای طولانی در
نزول آیات قرآن در عین گستردگی آن ناهماهنگی را میطلبد در حال که چنین چیزی در آن یافت نمیشود چرا که از قدرت بشر خارج میباشد.
اعترف مشرکان
و آخر اینکه عدم اختلاف در قرآن و هماهنگی انسجام قرآن مطلبی نیست که فقط مسلمانها به آن معتقدند بلکه نه تنها هر انسان منصفی حتی خود مشرکان زمانی که در مقابل عظمت قرآن قرار میگرفتند، اقرار به عظمت و انسجامش میکردند، که اعترف
ولید ین مغیره در پاسخ به
ابوجهل که از وی خواست نظرش را نسبت به قرآن بیان دارد شاهد ادعای ماست:
"به خدا سوگند از محمد سخنی شنیدم که نه انس را چنین سخنی است و نه
جن را. کلام او دارای حلاوت و شیرینی فوق العادهای است، سخن تازه، ریشه دار، پرثمر و بی سابقهای ست، برجستهترین سخن است که برجسته تر از آن سخنی نیست و بشر از گفتن آن عاجز است.
مباحث مرتبط
منابع
- ابوالقاسم خویی، البیان، مترجم هاشم زاده هریسی. محمد صادق نجمی، دانشگاه آزاد اسلامی خوی، چاپ پنجم.
- دانشکده تحقیقات اسلامی، علوم و معارف قرآن پائیز 1381