| بافت چربی (Adipose tissue) نوعی بافت همبند شل است که اغلب سلولهای آن را سلولهای چربی تشکیل می‌دهند. دو نوع بافت چربی در بدن دیده می‌شود. چربی سفید و چربی قهوه‌ای. |
اطلاعات اولیه
هر بافت مجموعه‌ای از سلولهای تخصص یافته می‌باشد که کار معینی را انجام می‌دهند. بافتهای بدن به 4 دسته اصلی به نامهای
بافت پوششی ،
بافت همبند یا پیوندی ،
بافت عضلانی و
بافت عصبی تقسیم بندی می‌گردند.
بافت غضروفی ،
بافت استخوانی ،
بافت خون و بافت چربی بافتهای همبندی تخصص یافته محسوب می‌شوند. بافت همبند بطوری که از نامش پیداست بافتها و ارگانهای مختلف را به یکدیگر می‌پیوندند. این بافت در زیر بافت پوششی و اطراف ارگانهای مختلف به عنوان یک لایه پشتیبان عمل می‌نماید و به همین دلیل آن را بافت پشتیبان نیز می‌نامند. بافت همبند از سه جزء اصلی تشکیل شده است:سلولها ، رشته‌ها و ماده زمینه‌ای.
|
|
برش میکروسکوپی بافت چربی
|
چربی سفید یا تک حفره ای
چربی سفید یا تک حفره‌ای یا (White unicular adipose tissue) ، همان چربی معمولی است.چون در این نوع چربی ، چربی ذخیره شده در درون سلولها به صورت قطره‌ای بزرگ و واحد است و حجم عمده
سیتوپلاسم را اشغال می‌کند. سیتوپلاسم به صورت باریکه‌ای در محیط و هسته به صورت پهن و کناری دیده می‌شود. از طرف دیگر چون در این نوع چربی پس از حل شدن چربی ذخیره شده در درون سلولها (ضمن
آماده سازی بافت) حفره واحد و بزرگی در درون سلول چربی ظاهر می‌گردد. این نوع چربی را چربی تک حفره‌ای می‌نامند. سلولهای چربی توسط غشای پایه ظریفی احاطه شده و در حد فاصل مقدار کمی
بافت همبند شل حاوی عروق و اعصاب دیده می‌شود.
عمل چربی سفید
چربی سفید در بدن بطور یکنواخت ذخیره نمی‌گردد. معمولترین محل ذخیره آن ناحیه شکم ، اطراف لگن و اطراف ارگانهای داخلی است.در صورتی که پشت دستها و پاها ،
ریه ،
بافت عصبی مرکزی ،
اندامهای تناسلی ،
بینی و
گوش و
پلکها فاقد چربی هستند. چربی سفید محل ذخیره
تری گلیسریدها می‌باشد که به عنوان ذخیره انرژی بدن بشمار می‌رود. در صورت نیاز بدن به انرژی
نور اپینفرین مترشحه از انتهای اعصاب موجود در بافت چربی باعث فعال سازی
آنزیم لیپاز درون سلولی و تجزیه چربی می‌گردد.
اسید چرب و
گلیسرول حاصل از تجزیه چربی توسط خون به بافتهای مورد نیاز منتقل می‌گردند. علاوه بر عمل فوق چربی به عنوان ضربه‌گیر در اطراف ارگانهای مختلف و عایقی در مقابل سرما نیز عمل می‌کند.
سلولهای چربی سفید
سلولهای چربی از سلولهایی به نام
لیپوبلاست یا
آدیپوبلاست حاصل می‌شوند.تجمع چربی در درون آدیپوبلاستها به صورت قطره‌ای کوچک شروع و سپس با بهم پیوستن آنها قطره بزرگ و واحدی تشکیل و سلول در این حالت به نام سلول چربی یا آدیپوبلاست نامیده می‌شود.
نقش چربی سفید در چاقی
عقیده بر این است که سلولهای چربی در اواخر دوره جنینی و دوره محدودی پس از تولد بوجود می‌آیند و پس از آن تعداد آنها ثابت می‌ماند. بنابراین چاقی در اثر افزایش حجم سلولهای چربی حاصل می‌شود نه افزایش تعداد آنها. به همین دلیل تغذیه بیش از حد در دوران نوزادی در هفته‌های اول پس از تولد منجر به تشکیل تعداد زیادی سلول چربی خواهد شد که نتیجه آن مستعد ساختن فرد برای
چاق شدن در بزرگسالی می‌باشد.
چربی قهوه‌ای یا چند حفره‌ای
در چربی قهوه‌ای (Brown fat = Multilocular adipose tissue) چون سلولها حاوی تعداد زیادی
میتوکندری می‌باشند.رنگ آن قهوه‌ای دیده می‌شود. در چربی قهوه‌ای چربی ذخیره شده در درون سلولها به صورت قطرات کوچک و متعدد می‌باشد. بنابراین با حل شدن چربی ضمن آماده سازی بافت حفرات متعددی در سلولها ظاهر می‌گردد. به همین دلیل چربی قهوه‌ای را چربی چند حفره‌ای می‌نامند.
عمل چربی قهوه‌ای
چربی قهوه‌ای برخلاف چربی سفید محل ذخیره چربی نمی‌باشد. بلکه محلی برای تولید حرارت بوسیله چربی قهوه‌ای عقیده بر این است که به علت کاهش فسفوریلاسیون اکسیداتیو در میتوکندریها ،
ATP کمتری تولید شده و قسمت عمده انرژی حاصل از تجزیه به صورت حرارت آزاد می‌گردد. حرارت تولید شده از طریق گرم کردن خون به همه نقاط بدن منتقل می‌شود.
|
|
برش میکروسکوپی چربی قهوه‌ای
|
زمان تشکیل چربی قهوه‌ای
چربی قهوه‌ای برای اولین بار در حیوانات زمستان خواب شناسایی گردید و در انسان نیز در مرحله قبل از تولد از پنجمین ماه تکامل جنینی شروع به تشکیل می‌کند و پس از تولد به سرعت تحلیل رفته و در بالغین بطور محدود در ناحیه گردن و بالای تنه باقی می‌ماند. سلولهای چربی قهوه ای با انتهای
اعصاب سمپاتیک سیناپس حاصل می‌کنند و بنابر این تحریک آنها بطور مستقیم توسط اعصاب اتونوم (خود مختار) انجام می‌شود.
سلولهای چربی قهوه ای
سلولهای چربی قهوه‌ای از لیپوبلاستهایی حاصل می‌شوند که مستقل از لیپوبلاستهای تولید کننده سلولهای چربی سفید می‌باشند. در افراد بالغ تجمع بیش از حد چربی می‌تواند باعث شود که سلولهای چربی قهوه‌ای ظاهری شبیه سلولهای چربی سفید پیدا نمایند. با توجه به عملکرد چربی قهوه‌ای به نظر می‌رسد در افرادی که چربی قهوه‌ای به مقدار کافی وجود داشته باشد ، احتمال چاق شدن ضعیف می‌باشد و بر عکس.
مباحث مرتبط با عنوان
