شرح بیماری
رویهم افتادگی قسمتی از یک ریه یا همه آن در اثر نفوذ هوای آزاد بین دو لایه جنب (غشای نازک پوشاننده
ریه ها). درد ناشی از این عارضه گاهی با درد حمله قلبی اشتباه می‌شود. این عارضه در همه سنین دیده می‌شود ولی در مردان فعال (بین 40-20 سال) شایع‌تر است.
علایم شایع
- شدت علایم زیر برحسب میزان رویهم افتادگی ریه و گستردگی بیماری زمینه‌ای ریه متغییر است. هنگامی که پنوموتوراکس به آهستگی ایجاد شده باشد علایم ممکن است کمتر حاد باشد:
- درد خنجری قفسه سینه، این درد ممکن است به شانه یا سراسر قفسه سینه یا شکم انتشار یابد.
- کوتاهی نفس.
- سرفه خشک و تک‌تک (گاهی)
علل
- پنوموتوراکس خود به خودی:
- پاره شدن کیسه‌های هوایی کوچک در ریه در اثر آسم، آبسه یا آمپیم ریه، یا فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری فیزیکی، نظیر غواصی، پرواز در ارتفاعات بالا یا کشش بدنی. موارد مرتبط با فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری اکثراً در افراد سالم رخ می‌دهد.
- گاهی علت مشخصی ندارد.
- پنوموتوراکس ناشی از ضربه:
- زخم‌های نافذ قفسه سینه که اجازه ورود هوای آزاد به فضای جنب را داده و از این طریق باعث رویهم افتادگی ریه می‌شوند.
- عارضه کشیدن مایع از ریه ( توراسنتز )
عوامل تشدید کننده بیماری
- آسیب قفسه سینه
- بیماری‌های مزمن ریه
- استعمال دخانیات
- ورزش، کشش‌های فیزیکی
- غواصی
- پرواز در ارتفاعات بالا
- سرطان
پیشگیری
- اقدام به درمان طبی برای اختلالات ریوی نظیر آسم یا آمفیزم
- خودداری از استعمال دخانیات
عواقب مورد انتظار
یک پنوموتوراکس کوچک نیاز به توجه خاصی نداشته و خودبه‌خود بهبود می‌یابد. ولی اگر رویهم افتادگی وسیع بوده و در افراد میانسال یا سالمندی که دچار آسیب‌های ریوی ناشی از آسم،
برونشیت مزمن یا
آمیفزم نیز هستند رخ دهد، می‌تواند منجر به نارسایی تنفسی و یک شرایط بحرانی گردد.
عوارض احتمالی
- ادم ریه (احتباس مایع در ریه)
- عفونت ریه
- پنوموتوراکس مکرر که نیازمند دخالت جراحی است.
درمان
اصول کلی
- عکس ساده قفسه سینه به اثبات این تشخیص و تعیین اندازه پنوموتوراکس کمک می‌کند.
- نوع درمان به اندازه پنوموتوراکس و وضعیت زمینه‌ای ریه بستگی دارد. این عارضه ممکن است خودبه‌خود بهبود یابد، ولی ممکن است برای دفع هوای تجمع یافته، بستری در بیمارستان و اقدام به درمان لازم باشد.
- خودداری از استعمال دخانیات؛ تلاش برای سرفه نکردن، اجتناب از بلند صحبت کردن، خندیدن یا آواز خواندن.
- استراحت در حالت نشسته ممکن است برای بیمار راحت‌تر باشد.
- در صورتی که مراقبت در منزل انجام می‌شود، اندازه‌گیری مرتب فشار خون، تعداد ضربان قلب و تنفس ضروری است.
داروها
برای این اختلال معمولاً دارویی نیاز نیست. ولی برای تسکین درد خفیف از داروهای بدون نسخه نظیر
استامینوفن و برای درد شدید از مسکن‌های قویتر ممکن است استفاده شود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
تا حد توان به فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های خود ادامه دهد. به طور مکرر در بین فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها استراحت کنید. هرچه سریعتر با بهبود علایم فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های طبیعی خود را از سر بگیرید. برای بهبود این عارضه حدود دو هفته زمان در نظر بگیرید.
رژیم غذایی
رژیم خاصی نیاز نیست.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دارای علایم پنوموتوراکس باشید.
- بروز موارد زیر در طی درمان:
- افزایش درجه حرارت تا 3/38 درجه سانتیگراد
- تشدید درد سینه یا کوتاهی نفس
- شروع سرفه دردناک ناتوان کننده یا تولید خلط
منبع: www.irteb.com
