در اوایل قرن دو ستاره شناس به نام¬های اینار هرتسپرونگ از دانمارک و هنری راسل از آمریکا به طور کاملا مستقل از یکدیگر بر روی ارتباط میان دمای سطح ستارگان و درخشندگی آنها تحقیقات مهمی انجام دادند و هر دو نیز به یک جواب مشترک رسیدند. آنها نتایج کار خود را بر روی یک نمودار نشان دادند و این نمودار به افتخار کار بسیار بزرگ آن دو به نمودار هرتسپرونگ – راسل یا H-R مشهور شده است. نمودار H-R محور عمودی بر حسب درخشندگی و محور افقی بر حسب دمای سطحی (یا گونه¬ی طیفی) ستارگان درجه بندی شده است.
در این نمودار هر ستاره با یک نقطه نمایش داده شده است که مکان دقیق آن نقطه به درخشندگی و دمای سطح ستاره مورد نظر بستگی دارد. در این نمودار حدود 90 درصد از ستارگان در رشته باریکی قرار می گیرند که از گوشه سمت چپ و بالای نمودار (که ناحیه بسیار گرم و درخشانی است) شروع شده و به گوشه راست و پایین نمودار ( ناحیه سرد و کم درخشان) کشیده شده است. این رشته را رشته اصلی (Main Sequence) می-نامند و ستارگانی که روی این رشته قرار می¬گیرند (مانند خورشید خودمان) به ستارگان رشته اصلی موسوم اند و در مرکز آنها واکنش¬های هسته ای هیدروژن سوز درحال اتفاق افتادن است. همجوشی هسته¬ای منبع اصلی تامین انرژی و حرارت در ستارگان است. ستارگانی که درخشندگی آنها زیاد است و قسمت راست و بالایی نمودار H-R را اشغال می کنند به غول سرخ (Red giant) موسوم اند و آنهایی که درخشندگی شان فوق العاده زیاد است در قسمت راست و کمی بالاتر از غول های سرخ قرار می گیرند و ابرغول¬های سرخ (Super red giant) نامیده می¬شوند. در غول ها و ابر غول¬ها واکنش های هسته ای هیدروژن سوز به اتمام رسیده و واکنش های هسته ای هلیوم سوزی در حال اتفاق افتادن است. تعداد این ستارگان کمتر از 1 درصد است. ستارگانی که درخشندگی آنها کم است کوتوله سفید (White dwarf) نامیده می¬شوند و جایگاه آنها در نمودار H-R در قسمت پایین و سمت چپ می¬باشد. تعداد این ستارگان بین 8 تا 9 درصد است. در این ستارگان همه واکنش های هسته ای امکان پذیر به اتمام رسیده و این ستارگان در حال سرد شدن هستند.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!