منو
 کاربر Online
945 کاربر online
 : نجوم
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از صفحه قبلی اقدام کنید.   کاربر offline دبیر گروه نجوم 3 ستاره ها ارسال ها: 1615   در :  یکشنبه 22 دی 1392 [05:58 ]
  فاصله و اندازه اجرام نجومی- فاصله ستاره ها
 

اخترشناسان برای اندازه گیری فاصله ستاره های نزدیک، خط مبنای بزرگتری به کار می گیرند و آن فاصله زمین تا خورشید است. زمین در طی یک سال یک دور مدار خود را می پیماید.
قطر این مدار تقریبا 300 میلیون کیلومتر است که در حدود 2300 برابر قطر زمین است. شعاع مدار زمین را مطابق شکل1 می توان به عنوان خط مبنا اختیار کرد و از آن برای اندازه گیری فاصله ستاره های نزدیک استفاده کرد. شعاع مدار زمین یا متوسط فاصله زمین تا خورشید را یک واحد نجومی می نامند و آن را به AU نشان می دهند. واحد نجومی، واحد اندازه فاصله در منظومه شمسی است.

شکل 1
تصویر

شکل 1 اختلاف منظر یک ستاره S را نسبت به این خط مبنا نشان می دهد. فرض کنید که این ستاره نزدیک، در فروردین ماه در جهت (1) دیده می شود. شش ماه بعد، درمهر ماه، زمین نصف مدار خورد را پیموده است و به نقطه B رسیده است. در این هنگام ستاره در جهت(2) رصد می شود. پس بنظر می رسد که ستاره S، در مقایسه با زمینه ستاره های دور دست کمی جابجا شده است. اختلاف منظر ستاره برابر با نصف زاویه جابجایی می باشد.
در پوشه قبلی مربوط به عنوان: (فاصله و اندازه اجرام نجومی- اختلاف منظر) یاد گرفتیم که در رابطه های زیر:

تصویر

و طبق شکل زیر خط مبنا AE بود.

تصویر

اما در اینجا، شکل1، خط مبنا AO است . پس رابطه 1 ، با شکلی جدید به شکل زیر نوشته می شود:

رابطه شماره 1
تصویر

اگر خط مبنای AO را برابر واحد قرار دهیم ( یک واحد نجومی)، d فاصله ستاره از خورشید(یا زمین) نیز بر حسب واحد نجومی از رابطه 2 به دست می آید:

رابطه شماره 2
تصویر

برای مثال، اختلاف منظر ستاره شعرای یمانی، پرنورترین ستاره آسمان 0.377 ثانیه قوسی است. از رابطه شماره 2، فاصله آن طبق محاسبه زیر بر حسب واحد نجومی به دست می آید:
تصویر

رابطه شماره 2 نشان می دهد که اگر ستاره ای با اختلاف منظر1 ثانیه دیده شود، فاصله آن از زمین، 206265 واحد نجومی است. در نجوم به این فاصه یک پارسک می گویند. به عبارت دیگر یک پارسک فاصله ستاره ای است که از روی زمین با اختلاف منظر یک ثانیه دیده شود. پس یک پارسک برابر واحد های زیر است:

تصویر

اگر واحد فاصله را پارسک بگیریم، رابطه 2 ساده تر و به شکل رابطه 3 نوشته می شود:
رابطه شماره 3

تصویر

در واقع فاصله یک ستاره بر حسب پارسک برابر با عکس اختلاف منظر آن بر حسب ثانیه قوس می باشد. نزدیکترین ستاره به زمین ستاره آلفای (a) قنطورس است. مشاهده دقیق آلفای قنطورس با تلسکوپ نشان می دهد که این ستاره در واقع یک مجموعه سه تایی است. در بین این سه ستاره، آنکه به ما نزدیکتر است پروکسیمای قنطورس نامیده می شود(پروکسیما یعنی نزدیکتر). اختلاف منظر آن 0.76 ثانیه قوس است. از رابطه شماره 3 ، فاصله این ستاره 1.3 پارسک به دست می آید. آلفای قنطورس درنیمکره جنوبی است و درایران هرگز دیده نمی شود. نزدیکترین ستاره درخشان نیمکره شمالی، ستاره شعرای یمانی است. اختلاف منظر آن 0.377 ثانیه قوس و فاصله آن 2.56 پارسک است. به کمک تلسکوپهای جدید و روشهای عکسبرداری الکترونیکی، اختلاف منظر هزاران ستاره اندازه گیری شده است. در این میان فقط کسر کوچکی از ستاره ها، اختلاف منظری بزرگتر از 0.05 ثانیه قوس دارند( فاصله ای کمتر از 20 پارسک). در کاتولوگ گلینز که در سال 1969 منتشر شده است، 1049 ستاره در محدوده 20 پارسکی خورشید قرار دارند.

  امتیاز: 0.00