خورشید ستاره ای منفرد است. بسیاری از ستاره های آسمان نیز مانند خورشید منفرد هستند. اما ستاره های زیادی هم هستند که دوتایی یا حتی چندتایی هستند. در حدود نیمی از ستارگان آسمان از این دسته اند. دوتایی های واقعی دو ستاره اند که حول مرکز جرم مشترکشان می گردند. گاهی ممکن است دو ستاره در امتداد یک خط ولی بسیار دور از یکدیگر باشند. در بعضی موارد ممکن است دو ستاره به هم نزدیک باشند ولی دوتایی نباشند. به دومین ستاره دنباله صورت دب اکبر نگاه کنید. این ستاره عناق نام دارد. اگر شب تاریک باشد و آسمان صاف، با چشم هم میتوان ستاره کم فروغی در کنار آن، تقریبا چسبیده به آن، دید. این ستاره کم فروغ سها نام دارد. سها به فاصله ای از این دوتایی قرار دارد و هیچ رابطه ای با آنها ندارد. اما دوتایی عناق یه سیستم دوتایی واقعی است. از دوستاره تشکیل دهنده عناق، یکی به مراتب از دیگری پرنور تر است.
فاصله متوسط ستاره های دوتایی از یکدیگر از مرتبه 10 تا 20 واحد نجومی است. اما ستاره هایی هم هستند که خیلی به هم نزدیکتر یا خیلی بیشتر از 20 واحد نجومی فاصله دارند. در یک دوتایی، ستاره پرنورتر را ستاره اصلی و ستاره کم نورتر را همدم مینامند. اگر هر دو ستاره یک دوتایی را بتوان دید، به آن دوتایی مرئی می گویند( مانند عناق). در برخی از دوتایی ها ستاره های تشکیل دهنده به قدری به هم نزدیکند که آنها را نمی توان از هم تفکیک کرد. منجمان از روی بررسی و تحلیل طیف آنها به وجود دوتایی ها پی می برند. این دوتایی ها، دوتایی های طیف نمودی نام دارند . در دسته ی دیگری از دوتایی ها، هر ستاره متناوباً از برابر ستاره دیگر می گذرد و این دوتایی ها را دوتایی های گرفتی نامند. چون روشنایی دو ستاره معمولاً یکسان نیست، پدیده ی گرفت سبب می شود که روشنی مجموع دوستاره به تناوب کم و زیاد شود. با رصد های متوالی می توان منحنی نور دوتایی را بر حسب زمان رسم کرد و دوره تناوب منظومه را به دست آورد. دوتایی های گرفتی معمولاً طیف نمودی هم هستند.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!