بلوچستان، این خطه‌ی گسترده و خشک، با مردمان سخت کوش و خستگی ناپذیرش خاستگاه یکی از ظریف‌ترین هنرهای دستی ایرانی نیز هست و آن‌چه ساکنان این منطقه از دیرباز پیشکش سایر هموطنان خود و نیز ساکنان دیگر نقاط جهان کرده اند تلفیقی صمیمانه از صبر و هنر زنان و دختران هنرمندی است که در هیات سوزندوزی‌هایی ظریف و جذاب متجلی است. «هنر-صنعت» ارزنده‌‌ای که فقط می‌توان نور چشم زنان بلوچ نامیدش و نه هیچ چیز دیگر...
بدون تردید سوزندوزی بلوچ را باید در زمره یکی از اصیل‌ترین و جالب‌ترین صنایع دستی کشور بحساب آورد. این صنعت که در آن ذوق و خلاقیت زنان سوزندوز بصورت طرحهای سنتی محلی که بیانگر خصوصیات و ویژگی‌های هر منطقه است خلاصه می‌گردد، امروزه در میان صنایع هنری و سنتی کشور مرتبه و مقام بسیار والایی دارد.
در مناطق شهری و روستایی بلوچستان کمتر زن یا دختری را می‌توان یافت که با این هنر اصیل و ارزنده آشنایی نداشته باشد و اصولاً سوزندوزی آن‌چنان با زندگی زن بلوچ آمیختگی یافته که وقتی درصدد یافتن منشا و مبداء آن برآییم در این کار توفیقی چندان نخواهیم یافت زیرا هر دختر بلوچ از سنین کودکی، ضمن آموختن و انجام امور مربوط به خانه‌داری موظف به فراگرفتن سوزندوزی نیز هست و به سبب دخالتی که سلیقه‌های گوناگون در تهیه‌ی نوارهای سوزندوزی دارد می‌توان سوزندوزی را در منطقه‌ی بلوچستان مشاهده نمود. بر این اساس می‌توان به جرات گفت تقریباً تمام دختران و زنان بلوچ که در فاصله سنی 10 تا 45 سالگی قرار دارند با سوزندوزی آشنایند.
شناخت این هنر ازرنده توسط ساکنان سایر شهرها با افزایش تقاضا برای محصولات سوزندوزی و ازدیاد تولید در مناطق مختلف مقارن بوده است و از این رو انواع رومیز ، کوسن، سفره، آباژور، پرده و ... نیز توسط سوزندوزان تولید می‌شود. مهمترین مراکز تولید سوزندوزی عبارت است از: اسپکه، هریدک، کوپچ، بیپ، مته سنگ، چانف، مهنت، ایرندگان، قاسم آباد، گشت، سوران، کله‌گان، بمپور، اسماعیل‌آباد و زاهدان.
در سوزندوزی به بیش از دو نوع ماده اولیه نیازی نیست. نخ و پارچه. سوزندوزان برحسب امکانات و سلیقه از نخ دمسه (D.M.C) یا از نخ‌های پاکستانی استفاده می‌کنند.
پارچه‌هایی‌که روی آن سوزندوزی انجام می‌گردد یا پارچه پنبه‌ای پاکستانی است که نازک و ریز باف بوده و برای محصولات پرکار در قطعات کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا پارچه‌ی گاندی ایرانی است که معمولاً به عرض 120سانتی‌متر در بازار زاهدان بافت می‌شود.
معمولاً سوزندوزان مستقلاً به تهیه‌ی محصول می‌پردازند و در صورت کارگروهی پس از پیاده کردن طرح کلی، هر زن یا دختر سوزندوز یک رنگ را تماماً سوزندوزی می‌نماید و برای قسمت بعدی و استفاده از رنگ دیگر در تولید محصول آن‌را به هنرمند بعدی سپرده و این عمل تا خاتمه‌ی کار و تکمیل محصول ادامه می‌یابد.
بر اثر اقداماتی که توسط سازمان صنایع دستی ایران به منظور شناساندن و معرفی محصولات سوزندوزی بلوچ به عمل آمده، عرضه‌ی فرآورده‌های تولیدی در منطقه‌ی مذکور از محدوده‌ی این استان پای فراتر نهاده و آوازه‌ی نقش‌های اصیل و زیبای آن تا خارج از کشور و اقصی نقاط جهان راه یافته است و با استقبال فوق‌العاده علاقمندان به محصولات هنری و سنتی ایران روبرو گردیده و در حال حاضر همه‌ساله مقادیری از نمونه‌های جالب و ارزنده‌ی اینگونه محصولات به ممالک مختلف جهان صادر می‌شود.
از نمونه‌های سوزندوزی فرآورده‌های تکمیلی نظیر، کیف، جای جوراب، قوطی سیگار، کیف بغلی، کیف پول خرد، جلد عینک، جای کلید، جای دستمال کاغذی، دستمال سفره، شلوار، کت، مانتو، پارچه، کفش، کمربند، کیف، آباژور، چکمه، شلیته، بلوز، کاپشن، جلد آلبوم، قاب عکس و ... تهیه می‌شود.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 252
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!