عده‌ای از یونانیان که جزء سرداران اسکند ربودند در منطقه «باختر» (باکتریا) (بلخ) پادشاهی یونانی باختری را تشکیل دادند که حدود متصرفات آنان از شمال محدود بود به رود اکسوس (oxus) یا جیحون ، از جنوب به کوههای هندوکش د رافغانستان کنونی از مشرق به ترکستان چین و از مغرب به خراسان کنونی . این کشو راکنون ترکستان و افغانستان نامیده می شود ، در اوستا به عنوان منطقه « بلخ زیبا» یاد شده‌است. در این منطقه طبق اساطیر ایران، زرتشت، کیش «مزدیسنا» (اهورامزدایی) را رواج داد و شاهان داستانی چون کیقبلاد، کیکاووس و کیخسرو و بالاخره لهراسب و گشتاسب نیز می‌زیستند. اسکندر پس از غلبه بر باختر آن کشور را قتل عام کرد و حتی به یونانی‌هایی که از زمان خشایارشا در آن جا به سر می بردند رحمی روا نداشت. اسکندر برای نظم آن منطقه پادگان های یونانی و مقدونی ایجاد کرد و در اندک زمانی در باختر نژادی نیمه ایرانی و نیمه یونانی پدید آمدند . بعد از مرگ سلوکوس اول «دیودوتوس»(diodotus)نامی که یونانی بود و از جانب پادشاه سلوکی بر باختر حکومت میکرد موقع را مغتنم می شمرد و در 250 ق م در آن خطه اعلان استقلال میکرد و خویشتن را «سوتر» یعنی منجی خواند . او موسس سلسله سلطنتی یونانی و باختری است. قبل از او فرمانرویانی بودند که تابع سلوکیان بوند ولی بعد از این آن‌ها به طور کلی مستقل شدند. او ابتدا از آنتیوخوس دوم به ظاهر تبعیت میکرد و حتی سکه‌ای ضرب کرد که روی آن تمثال آنتیوکوس (آنتیوخوس) نقش شده و در طرف دیگر تصویر «زئوس» بود. دیودوتوس دوم در فاصله (245- 230 ق‌م) به سلطنت رسید و سعی نمود که اتحادی میان سلطنت باختر و پارتی‌ها (اشکانیان) بر ضد سلوکی‌ها تشکیل دهد ولی موفق نشد و پس از مرگ او سلطنت به خاندان «ایوتیدموس» (iothidmos) (230-200 ق‌م) رسید که از برجسته‌ترین پادشاه باختری یونان است که تا منطقه پامیر و از یک طرف و تا منطقه پنجاب هند کشور خود او وسعت داد. سکه ای که او ضرب نمود از طلا بود که در یک طرف آن به یونانی نوشته‌بود (هرکول که نام یکی از قهرمانان یونانی است) و در طرف دیگر «یازیلوس-ایوتیدموس» به معنی «شاه دیوتیدموس». جانشین او «دمتریوس» (demoetrios) نام داشت که در فاصله (160- 200 ق‌م) بر باختر سلطنت داشت. او دولت باختر را گسترش داد منطقه لاهور، پنجاب و تمام افغانستان کنونی و بلوچستان را گرفت و همسایه پادشاهان اشکانی شد. (این دمتریوس را نباید با دمتریوس سلوکی اشتباه کرد) در مسکوکات دمتریوس رابطه تمدن یونانی و ایرانی به خوبی به چشم می‌خورد. در یک طرف سکه‌ها نقش هرکول وجود دارد و در سمت دیگر آن نقش آناهیتا فرشته آب آریایی‌ها. در پاره‌ای دیگر از سکه نام «دمتریوس بازیلوس» (شاه بازیلوس) و در طرف دیگر عکس هرکول وجود دارد. آخرین پادشاه باختری یونان، «مناندر» (menander) (130-165 ق‌م) نام داشت که از سرداران دمتریوس بود و مرکز حکومت او منطقه پنجاب بود و به کیش بودائی درآمد. بعد از مرگ او پارتی‌ها (اشکانیان) بر متصرفات باختر مسلط شدند. در گردآوری فصل چهارم از کتاب ایران در عهد باستان نوشته استاد مشکور بهره جویی شده است.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 204
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!