راولین سن مورخ انگلیسی که کتیبه بیستون را مطالعه کرده درباره داریوش اول (داریوش بزرگ) این چنین نظر می دهد : داریوش که نمونه بهترین پادشاهان شرقی است، دلیر، باهوش، زیرک و در فن جنگ و صلح هنرمند، موسس و استوار کننده و وسعتدهنده امپراطوری پارس، وجودی خوش قلب، مهربان و علاقمند جدی دوستان خود، خوش رفتار و حتی نسبت به دشمنان مقهور خود، نرم و با کرامت بود و فقط در مواردی که مصالح امپراطوری اقتضا داشت و لازم بود که رفتارش سرمشق باشد. بر عکس خشایار شا که پس از داریوش از دسامبر تا اوت 465 مدت 21 سال حکومت کرد فردی بود ستمگر، ناتوان، کودکگونه، بیرحم، خودخواه، شهوت پرست و تجمل دوست که به آسانی تحت نفوذ درباریان و زنان قرار میگرفت (ص 420 تاریخ اجتماعی ایران جمله اول نوشته مرتضی راوندی ، انتشارات امیر کبیر ، تهران 1356) در ص 422 همان کتاب درباره طرز رفتار با ملل تابعه می نویسد: داریوش کببیر پس از رفتن به مصر، از معابد خدایان آنان دیدن کرد و در برابر مقدسات مذهبی این قوم سر تعظیم فرود آورد .وی در نامه ای که به استاندار خود که مقیم آسیای صغیر بود نوشته که چرا به خدایان مهاجر نشینان یونانی بی احترامی کرده و او را مورد توبیخ و سرزنش قرار دادهاست.
نمونه یک حرکت انسان دوستانه داریوش
در کارتاژ (قرطاجنه) واقع در تونس کنونی در شمال آفریقا دولت نیرومندی تشکیل داده بودند که رومیان در شرف به قدرت رسیدن، یونانیها و اقوام دیگر اروپایی قادر به تصرف کشور آنان نبودند، داریوش بزرگ چون شنید که اهالی کارتاژ همه ساله طی مراسمی برای خدایان خود، انسان قربانی میکنند و گوشت سگ میخورند به وسیله ساتراپ و استاندار خود در مصر و لیبی به سران آن قوم توصیه کرد که انسان را قربانی نکنند و از خوردن گوشت سگ امتناع کنند (ص 422 تاریخ اجتماعی ایران نوشته راوندی)
نظر دانشمند شهیر مرحوم علی سامی استاد دانشگاه شیراز درباره داریوش
مرحوم علی سامی در مجموعه درسهای خود تحت عنوان تمدن هخامنشی که بعداً به صورت کتاب درس دانشگاهی درآمد از قول گریشمن شرق شناس و باستان شناس معروف که مرحوم سامی سالها با او همکاری کردهاست می نویسد: هخامنشیان (به ویژه در زمان کوروش بزرگ و داریوش بزرگ) نخستین کسانی بودند که وحدت ایران را تحقق بخشیدند و ملت ایران را با وجود اختلافات جزئی نژادی پا به عرصه ظهور گذاشت و از هرج و مرج زبان ها و تمدنها فاتح بیرون آمدند .ایرانیان تحت رهبری هخامنشیان نه تنها یک فرمانروایی جهانی تاسیس کردند بلکه به ایجاد تمدن جهانی که منطقه نفوذ آن وسیع بود، موفق شدند. تا زمانی که هخامنشیان حاکم بودند به مدت نزدیک به سه قرن مثلاً در خوارزم و دیگر ممالک شرقی همواره امنیت برقرار بود. از لحاظ عمران و فلاحت به ترقیاتی نایل شدند. طرز آبیاری به وسیله قنوات زیر زمینی از جمله در صحرا های جنوبی مصر نیز معمول گردید. هنر هخامنشی در همه جا گسترده شد و در زمان سلسله «موریا»(maurya) در هندوستان کاخهایی در منطقه «پنته» (panta) کشف شده که به تقلید از تخت جمشید است. (برای کسب اطلاع بیشتر میتوان به کتاب ایران از آغاز تا اسلام نوشته گریشمن نیز مراجعه کرد)
کتیبه بیستون
داریوش بزرگ
فروهر نماد اهورا مزدا در سنگ نوشته بیستون
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!