عصر فضا(تاريخ علوم فضايي و سير تحول)قسمت پانزدهم – تلسکوپ های فضایی
اثرات منفی جو زمین بر کیفیت تصاویری که تلسکوپ ها از ستاره ها ارائه می کنند موجب گشت که دانشمندان به فکر طراحی و ساخت تلسکوپی در ورای جو زمین بیفتند. معروف ترین و یکی از کاراترین نمونه های تلسکوپ فضایی در زمان حاضر تلسکوپ فضایی هابل است که نام خود را وامدار دانشمند بزرگ قرن معاصر ادوین هابل است. کسی که برای نخستین بار رصدهایش پرده از یک راز بزرگ برداشت: خورشید ما به همراه ده ها میلیارد ستاره دیگر مجموعه بسیار بزرگی به نام کهکشان راه شیری را تشکیل می دهند که این کهکشان خود یکی از میلیون ها میلیون کهکشان موجود در کیهان است.
با این حال تلسکوپ های فضایی دیگری هم هستند که نزد مردم چندان مشهور نیستند اما نقش مهمی در بررسی کیهان دارند. برای مثال می توان به دو تلسکوپ فضایی اسپیتزر و سوهو اشاره کرد که یکی جهان را در محدوده فروسرخ کاوش می کند و دیگری به طور اختصاصی به مطالعه خورشید می پردازد.
آینه اصلی تلسکوپ فضایی هابل 2.4 ميلمتر قطر دارد که نسبت به قطر آینه بسیاری از تلسکوپ ها در رصدخانه های مهم جهان در حال حاضر کوچک تر است. اما چند مزیت مهم هابل را یک سر و گردن نسبت به این تلسکوپ های بزرگ زمینی جلو می اندازد: یکی این که هابل نسبت به ناحیه فرابنفش طیف الکترومغناطیس حساس است و نکته این جاست که این بخش از طیف نمی تواند از جو عبور کند و تلسکوپ های زمینی به دلیل این که این نور در لایه ازون زمین جذب می شود، قادر به دریافت آن نیستند. به علاوه هابل می تواند پرتوهای فروسرخ تا 2.5 میکرومتر را آشکار کند و توان طیف سنجی با تفکیک بالایی در این ناحیه دارد. مطالعه در ناحیه فروسرخ طیف برای بررسی ستاره های نوزاد و کهکشان های بسیار دور اهمیت ویژه ای دارد. همچنین توان تفکیک بالای هابل موجب می شود تا بتواند با دقت بسیار بالایی از آسمان نقشه برداری کندو به دقت محل کهکشان های پر نور را تعیین نماید. ارائه زیباترین، ژرف ترین و دقیق ترین نماها از کیهان از جمله خدمات تلسکوپ فضایی هابل است که آن را برای همیشه در تاریخ علم جاودان خواهد کرد. اغلب تصاویر معروف و جذاب از سحابی ها و کهکشان ها که تا به حال دیده اید از شاهکارهای تلسکوپ فضایی هابل بوده اند.
در طی مأموریت هابل، ابزارهای تکمیلی متعددی به آن اضافه شده و پنج بار تعمیر شده است. مجموعه این ها هزینه های زیادی را بر مراکز علمی و دانشمندان تحمیل کرده است. اما از آن جا که تلسکوپ های غول پیکر زمینی فقط مکمل هابل هستند و نه رقیب آن و تلسکوپ فضایی هابل نقش بی بدیلی در رصدهای فرا ژرف دارد، همچنان صرف این چنین هزینه هایی توجیه پیدا می کند.
دانشمندان قصد دارند در سال های آینده تلسکوپ فضایی جیمزوب را جایگزین هابل کنند و امیدوارند که با راه اندازی این تلسکوپ تحول شگرفی در دانش بشر و شناخت ما از کیهان رقم بخورد.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!