عصر فضا(تاريخ علوم فضايي و سير تحول)قسمت چهاردهم – برسي مختصري از علوم فضايي در ايران، ماهواره اميد
قبل از پرداختن به عنوان فوق مي خواهم سوالي را با دانش آموزان محترم مطرح كنم:
آيا مي دانيد يك كيلوگرم از گرانترين ساخته دست انسان و يا اكتشافات او چيست؟
توضيح بيشتر:
اگر قيمت يك هواپيما را بر وزن آن بر حسب کیلوگرم تقسيم كنيم، قيمت هر كيلو گرم هواپيما مشخص مي شود و يا اگرقيمت يك كشتي را بر وزن آن تقسيم كنيم قيمت هر كيلوگرم از آن كشتي تعيين مي شود. به راستي قيمت كداميك از اين وسايل ساخته شده زیر بيشتر است؟
لوكوموتيو،هواپيما، كشتي، اتومبيل، كامپيوتر، فريزر، ساختمان و.......
همچنين قيمت يك كيلوگرم از كدام مواد زیر كه در دل طبيعت وجود دارد گرانتر است؟ نفت، گاز، آهن، نقره، طلا و....
آيا مي دانيد قيمت يك كيلوگرم ماهواره گرانترين چيز براي انسان است!
بله. از چيزهايي كه قابل قيمت گزاري است، يك كيلوگرم ماهواره گرانترين چيز وشيئي براي انسان است. زيرا براي طراحي و ساخت و قرار دادن آن در مدار زمين و كاربرد آن، بالاترين تكنولوژي در جهان مورد نياز است و اين باعث افتخار است كه ما در جمهوري اسلامي ايران به اين تكنولوژي مدرن روز دست يافته ايم.
آنچه در زير آمده مختصر اطلاعاتي از ماهواره اميد ساخت ايران است.
ماهواره امید با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر بومی سازی فناوری های راهبردی و در جهت تحقق جنبش نرم افزاری، به عنوان نخستین گام عملی کشور در عرصه بومی سازی فناوری فضایی حاصل کار جمعی و با بسیج امکانات داخلی کشور شامل وزارتخانه های مختلف، شرکت های خصوصی و امکانات دانشگاه‌ها است. به مناسبت سی امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، ساخت ماهواره ملی امید به‌عنوان نخستین گام عملی کشور در عرصه بومی سازی فناوری فضایی، از اسفند 84 آغاز شد و با فرمان دکتر احمدی نژاد رئیس جمهور با موفقیت به فضا پرتاب شد و در مدار زمین قرارگرفت.
تاریخچه ماهواره ملی امید
تاريخچه طراحي و ساخت ماهواره ملي اميد :
اين پروژه از پانزدهم اسفند ماه سال 1384 آغاز گرديد و طي 2 سال آماده انجام تستهاي مشترک شد.
قطعاً يکي از گلوگاه هاي هر پروژه براي کشوري که تجربه قبلي آن را نداشته باشد، طراحي سامانه‌اي آن خواهد بود و با توجه به ماهيت پيچيده پروژه‌هاي فضايي، حساسيت طراحي سامانه‌اي آن دو چندان خواهد بود.
از نقاط بسيار برجسته اين پروژه اين است که طراحي سامانه‌اي ماهواره اميد بصورت کاملاً بومي توسط متخصصان داخلي انجام شده است.
دستيابي به تجربه طراحي سامانه اي يک پروژه فضايي خود به تنهايي از موفقيتهاي بسيار بزرگ اين پروژه مي‌باشد و اين دستاوردي است که آهنگ حرکت پروژه هاي آتي را بسيار سريع خواهد نمود.
طراحي سامانه‌اي ماهواره اميد با توجه به شرايط و امکانات داخلي طي سه ماه نهايي گرديد و پس از آن طراحي اوليه زيرسامانه‌هاي ماهواره با هدف تعيين مشخصات کليدي و تفصيلي هر کدام آغاز گرديد.
هدف از اين مرحله (طراحي زيرسامانه‌ها) رسيدن به مرحله ساخت نمونه‌هاي آزمايشگاهي هر يک از زيرسامانه‌ها بود تا بتوان طراحي انجام شده را بصورت آزمايشگاهي مورد ارزيابي قرار داد.
البته اتمام اين مرحله به معني نهايي شدن طراحي نبود و کليه مشخصات طراحي در مراحل بعدي پروژه و توسط آزمايش‌هاي مختلف مورد ارزيابي قرار گرفت و اصلاحات مورد نياز در طراحي اعمال گرديد.
در واقع مرحله طراحي تفصيلي زيرسامانه‌ها تا مراحل پاياني پروژه ادامه داشته است. در مرحله ساخت نمونه آزمايشگاهي، کليه اشکالات و اصلاحات عملکردي ناشي از طراحي اوليه مشخص و مورد بررسي قرار گرفت و با توجه به آخرين اصلاحات بدست آمده، مرحله ساخت نمونه مهندسي ماهواره آغاز گرديد.
هدف در اين مرحله، دستيابي به يک نمونه کامل ماهواره از لحاظ مشخصات فيزيکي و عملکردي بوده است.
در اين مرحله فارغ از تحمل ماهواره در برابر شرايط محيطي، عملکرد قسمتهاي مختلف بصورت مجزا و کل ماهواره بصورت تجميعي مورد بررسي قرار گرفت.
با توجه به عدم تجربه قبلي کشور در خصوص انجام تستهاي مورد نياز يک محصول فضايي، تلاشهاي ارزشمندي در خصوص شناسايي و يا تجهيز امکانات داخلي براي انجام چنين تستهايي صورت پذيرفت.
تست نمونه مهندسي ماهواره توانست شرايط کار را براي ساخت نمونه پروازي هموار سازد.
تستهايي که براي نمونه پروازي ماهواره در نظر گرفته شده بود، مطابق استانداردهاي معتبر فضايي و با توجه به شرايط داخلي کشور تنظيم شده بود.
خوشبختانه تمهيداتي که در طراحي براي تحمل شرايط محيطي شامل لرزه‌هاي ناشي از موشک حامل، تغييرات دمايي بسيار زياد در مدار زمين و شرايط خلأ، انديشيده شده بود با انجام موفق تستهاي محيطي اثبات گرديد و بدين ترتيب اولين ماهواره بومي جمهوري اسلامي ايران آماده پرتاب گرديد.
مشخصات ماهواره ملی اميد
نوع ماهواره: مخابراتي
ابعاد کلي سازه در حالت بسته:
40 در 40 در 40 سانتيمترمكعب
وزن: 27 کيلو گرم
کنترل حرارت: با استفاده از تابش حرارتی و عایق پوشش حرارتی
باند فرکانس: UHF
اهداف پروژه ماهواره ملي اميد
از آنجايي که پروژه اميد اولين گام علمي در عرصه بومي سازي فناوري ماهواره بوده است لذا مهمتر و پيچيده تر از دستيابي به يک محصول بومي، ايجاد بسترهاي لازم براي اين صنعت خواهد بود.
بر اين اساس شناسايي صنايع داخلي و ظرفيتهاي موجود در خصوص تجهيزات ساخت، مونتاژ و تست ماهواره و ايجاد بستر فعاليتهاي فضايي در شرکتهاي خصوصي بعنوان اهداف بسيار مهم اين پروژه بوده است.
اهداف مهم پروژه اميد در راستاي بومي سازي صنعت ماهواره:
- شناسايي ظرفيتهاي موجود در خصوص تجهيزات ساخت، مونتاژ و تست ماهواره
- ايجاد بستر فعاليت هاي فضايي در شرکتهاي خصوصي
- ايجاد فضاي عملياتي ساخت و تست ماهواره در تعامل با ماهواره بر
ماموريت ماهواره اميد:
ماموريت فني ماهواره اميد به گونه اي تنطيم شده که بتوان با حداقل ريسک به حداکثر اطمينان در يک ارتباط ماهواره‌اي رسيد. از اينرو ماموريت ماهواره اي اميد به اين صورت تعريف شده است:
برقراري ارتباط متقابل ماهواره و ايستگاه زميني شامل ماموريت هاي :
- تعيين مشخصات مداري ماهواره پس از جدايش از موشک حامل.
- تله متري مشخصات زيرسامانه هاي ماهواره (ارسال اطلاعات داخلي ماهواره به ايستگاه زميني) براي بررسي وضعيت ماهواره.
- ارسال فرمان از ايستگاه زميني به ماهواره.
فناوريهاي کليدي در پروژه:
- توليد الکترونيک ماهواره
- توليد فرستنده و گيرنده فضايي
- فناوري QSM بعنوان فناوري حساس سازه‌اي در ماهواره
- فناوري TVT بعنوان فناوري حساس طراحي حرارتي ماهواره
- تستهاي محيطي فضايي بعنوان بالاترين رده کيفي قطعات
- فناوري Ranging
- فناوري شبيه‌سازي پرواز ماهواره
- مهندسي سامانه فضايي بصورت کاملاً بومي
- اثبات وجود ماهواره در مدار
- تعيين دوره تناوب و زمان طلوع ماهواره با دقت بالا
- ارتباط تله متري تله کامند با ماهواره
- تهيه نرم افزارهاي گزارش‌گيري براي تحليل اطلاعات تله متري
دست آوردهاي پروژه اميد
• ساخت اولين سامانه فضايي بومي جمهوري اسلامي ايران
• بومي سازي فناوري فضايي به عنوان قطب مهم مولد دانش و فناوري در ساير صنايع
• اقتدار ملي از منظر دستيابي و تسلط به فضا
• نقطه عطف در صنعت فضايي کشور
• ورود اساتيد دانشگاه‌ها و دانشجويان رشته‌هاي مختلف مهندسي به عرصه‌هاي عملي فضايي
• شناسايي ظرفيتهاي موجود در خصوص تجهيزات ساخت، مونتاژ و تست ماهواره
• ايجاد بستر فعاليتهاي فضايي در شرکتهاي خصوصي
• ايجاد فضاي عملياتي ساخت و تست ماهواره و ايستگاههاي زميني در تعامل با موشک حامل داخلي
• طراحي و ساخت اولين ايستگاه کنترل و هدايت ماهواره ها در سطح کشور بصورت بومي به دست متخصصين داخلی
• دستيابي به دانش طراحي سيستمهاي سروسيستم کنترل آنتن ردگير ماهواره
• کسب دانش بالستيک مدار و اختلالات فضايي تأثير گذار ماهواره ها
• طراحي نرم افزارهاي مونيتورينگ و کنترل ماهواره
• طراحي نرم افزارهاي پردازش کدينگ و رمزگذاري داده هاي تله متري، تله کامند
• طراحي نرم افزارهاي جستجوگر ماهواره (رنجينگ ،داپلر،تک ايستگاهي)
• کسب دانش فني طراحي و ساخت ايستگاههاي TT&C ميکروماهواره
• کسب تجربه ارتباط مخابراتي بين تجهيزات ايستگاه زميني و تجهيزات ماهواره
• کسب تجربه ردگيري و دريافت سيگنال از ماهواره هاي عملياتي توسط ايستگاه زميني بومي.
منبع: http://www.omid-sat.ir
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!