منو
 کاربر Online
985 کاربر online
 : روان شناسی
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از صفحه قبلی اقدام کنید.   ناشناس   در :  شنبه 05 آبان 1386 [07:55 ]
  تفکر(حلقه ی مفقوده ی تعلیم و تربیت)
 

تفکر(حلقه ی مفقوده ی تعلیم و تربیت)
مجید حبیبی پور( کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی)
آموزش و پرورش ناحیه یک مشهد
مفهوم تفکر:
بسیاری از دانشمندان انسان را حیوان متفکر می دانند و تفکر را فصل ممیز انسان از حیوان قرار می دهند( شریعتمداری، 1382).
جان دیویی در کتاب چگونه فکر می کنیم درباره ی مفهوم تفکر می گوید :عملی است که در آن موقعیت موجود ، موجب تایید یا تولید واقعیت های دیگر می شود ،یا روشی است که در آن باورهای آینده بر اساس باورهای گذشته پایه گذاری می گردد(به نقل از:شعبانی،1382،ص44).
تعریف تفکر:
از واژه ی تفکر تعاریف گوناگونی انجام شده که در این جا به چند مورد اشاره می شود:
شریعتمداری(1382،ص379)در کتاب روانشناسی تربیتی خود تفکر را :جریانی که در آن فرد کوشش می کند مشکلی را که با آن رو به رو شده مشخص سازد و با استفاده از تجربیات قبلی خویش به حل آن اقدام نماید، تعریف می نماید .
وینسنت روگیرو (1998) تفکر را به عنوان هر فعالیت ذهنی که به فرمول بندی یا حل یک مسأله، تصمیم گرفتن یا بر آورده کردن آرزوی فهمیدن کمک می کند ، که این فعالیت ذهنی جست و جویی برای جواب ها و رسیدن به معنا است ، تعریف می کند(جانسون ،2002،ص102).
ابعاد تفکر :
مارزانو و همکاران(ترجمه احقر، 1380،ص 33-35) در بحث ابعاد تفکر آن را به 5 بعد زیر تقسیم بندی زیر تقسیم بندی کرده اند:
  • فرا شناخت : که به آگاهی و کنترل فرد بر تفکرش اشاره می کند.
  • تفکر انتقادی و خلاق: که تفکر یک فرد بدون در نظر گرفتن فرآیند یا مهارت های خاص متضمن در آن ، می تواند کم و بیش به عنوان خلاق یا انتقادی توصیف شود.
  • فرآیند های تفکر: از قبیل تدوین مفهوم، ادراک ،حل مسأله و تصمیم گیری در این بعد قرار می گیرند.
  • مهارت های محوری تفکر: این مهارت ها که در تفکر فراشناختی و فرآیندهای تفکر به کار می روند و شامل اعمال فرد یا اعمال سطوح پایین می شوند.مانند مهارت های قیاس و طبقه بندی.
  • رابطه ی دانش مربوط به حوزه های درسی با تفکر.
مراحل پیشرفت تفکر :
در آموزش تفکر یا هر فردی که تمایل دارد به صورت یک فرد متفکر پیشرفت کند باید مراحل زیر را طی کند تا در نهایت یک متفکر ماهری گردد که تفکر اندیشمندانه و ماهرانه هم زاد او گردد . این مراحل عبارتند از :
مرحله اول : متفکر غیر منطقی : ما از اهمیت مسائل در تفکرمان آگاه نیستیم .
مرحله دوم : متفکر مساله ساز : از اهمیت مسائل در تفکرمان آگاه می شویم .
مرحله سوم : متفکر مبتدی : ما تلاش می کنیم که پیشرفت کنیم ، اما بدون تمرین منظم .
مرحله چهارم: متفکر عمل گرا : ما لزوم تمرین منظم را تشخیص می دهیم.
مرحله پنجم : متفکر پیشرفته : ما همراه تمرین مان پیشرفت می کنیم .
مرحله ششم: متفکر ماهر : تفکر اندیشمندانه و ماهرانه همزاد ما می شود .
نتیجه گیری:
بسیاری از صاحب نظران تربیتی فقر تفکر دانش آموزان را نتیجه ی حاکمیت روش های سنتی و عدم توجه به مهارت های اساسی در مدارس و آموزش و پرورش می دانند و معتقدند که افراد جامعه ی امروزی باید دارای مهارت فکر کردن باشند تا بتوانند با مسائل جدید درگیر شده و آن ها را حل نمایند و آموزش و پرورش باید کم کم با وظیفه ی انتقال صرف اطلاعات به وسیله ی روش های سنتی ، خداحافظی کند و با ایجاد تحول عمیق در فرایندهای عملیاتی خود در مسیر پرورش مهارت فکر کردن گام بردارد.
برای آغاز این تحول در ابتدا آشنایی معلمان و سایر افراد مرتبط با آموزش و پرورش با مفهوم تفکر، ضرورت و اهمیت ، تعریف ، ابعاد آن و ... ضروری است که در این نوشتار به این موارد اشاره می شود.
منابع:
1. شریعتمداری ، علی (1382) روانشناسی تربیتی ، تهران ، امیرکبیر.
2. شعبانی،حسن(1382)روش تدریس پیشرفته(آموزش مهارتها و راهبردهای تفکر) ،تهران،سمت.
3. مارزانو ، رابرت جی. و دیگران(1380) ابعاد تفکر در برنامه ریزی و تدریس ، ترجمه ی قدسی احقر ، تهران ، یسطرون.

Johnson,Elaine b.(2002)Contextual Teaching and learning:what it is and why its here to stay , united kingdom , Corwin Press

  امتیاز: 0.00