نگاه گذرایی به یک نقشه ماه بیندازید. با شمار بسیاری از نام های آشنا روبرو می شوید. شاید خیلی ها آرزو کرده باشند که روزی نامشان را بر سطح ماه ببینند. اما واقعا نامگذاری عوارض سطح ماه چگونه انجام می شود؟
امروزه متولی نامگذاری سطحی ماه ، LAU یا انجمن بین المللی نجوم است، اما قدمت نامگذاریها خیلی قدیمی تر است. پس از آنکه گالیله در سال 1610 میلادی برای نخستین بار به وجود گودالهای ماه پیش برد، وان لانگون بلژیکی در سال 1645 نام اخترشناسان معروف را بر سطح گودالها نهاد و پس از او یوهانس هولیوس نام کوههای ماه را به نام کوههای زمینی انتخاب کرد (هنوز هم برجاست).
اما بیشتر نام هائی که امروزه بر سطح ماه می شناسیم، کار فیلسوف معروف ریچیولی است. مروری بر نامهای عوارض سطح ماه ، نشان می دهد که ریچیولی ، نامگذاری را از نیم کره شمالی به جنوبی انجام داده است. چرا که در نیم کره شمالی ، نام دانشمندان قدیمی تر را می بینیم، از افلاطون (قرن 4 پیش از میلاد) در شمالی ترین تاتیکو (قرن 16 میلادی) در جنوبی ترین بخش ها روش ریچیولی را در نامگذار عوارض سطحی ماه ، بعدها شروتر ، بیرومارلو ادامه دادند.
بی گمان اکنون بخت شما برای اینکه روزی نامتان بر سطح ماه ثبت شود، خیلی کم است، مگر اینکه این شرایط را داشته باشید: یک دانشمند مشهور یونان قدیم ، مرده ، به خصوص مذکر باشید! حدود 93 درصد عوارض سطحی ماه به نام یونانیان است و تعداد کمی از صاحبان نام عوارض ماه زنده اند. در اصل ، مرده بودن قانونی برای ثبت نام عوارض ماه بود. تا آنکه حدود 30 سال پیش LAU سنت شکنی کرد و نام کسانی چون آرمسترانگ آلودین و کالینز و ... را که هم زنده بودند، بر ماه قرار داد. مذکر بودن هم ویژگی مهمی است بر سطح ماه ، فقط 20 نام زن دیده می شود: کارولین مبوشل (شکارچی دنباله دارها) ، آنی جامپ کانون (اخترشماس هارواردی که اولین طبقه بندی علمی ستاره ها را ارائه کرد) اگنس کلوی (اولین نویسنده مقاله ای درباره بارش شبهای اسدی) ، آنتونیالی دومانوری ، ماری پلاگ ، سامرویل ، ماری کروی و ... از زمره این بانوان خوش اقبالند. و بالاخره به قطبهای ماه می رسیم که تا سالیان سال از دیده ها پوشیده مانده بود، هم نامهای جالبی دارند.
در قطب جنوب ماه `آموند سون` و `اسکات` هنوز زنده لند. این دو ، کاشفان قطب جنوب زمین اند که نامشان در قطب جنوب ماه حکایت از فتح بزرگشان دارد. در قطب شمال ماه نام `نیسین` و `بیرد` دیده می شود که این دو از کاشفان قطب شمال زمین اند. در سال 1895 میلادی نیسین تا چند درجه ای نقطه قطب شمال هم پیش رفت و بیرد هم اولین کسی بود که از فراز نقطه قطب شمال پرواز کرد. در بیشتر موارد نامگذاری در سطح ماه با چنین تقارنهای زیبائی همراه است. به عنوان مثال نام ناخدا کوک - کلمب ماژلان ، لیندنبرگ را در کنار دریاها می بینیم.
در دانشنامه مقالات مرتبطی وجود دارند، که با یک جستجوی ساده در دسترس شما خواهند بود.
موفق و پیروز باشید
نظر یادتون نره
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1637
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!