مقدمه

تغذیه خوب عامل بسیار مهمی در پیشرفت انسان در اجتماع است. امروزه سرمایه های یک کشور را دیگر نفت، گاز و منابع طبیعی تشکیل نمی دهد، بلکه نیروهای انسانی در طول زندگی شان در محیط هایی پرورش می یابند که محیط مدارس یکی از آنهاست . یکی از شاخصه های رفاه اجتماعی ، وضعیت تغذیه و رفاه جامعه است و نبود تغذیه و عدم بهداشت سبب کاهش رشد کودکان و نوجوانان ، شیوع بیماری ، کاهش توان جسمی و فکری و افسردگی و غیره می شود .
بنابراین در راستای سیاست های راه بردی و تربیت نیروهای انسانی کار آمد، وضعیت تغذیه کودکان و نوجوانان در زمان تحصیل از اهمیت ویژه ای برای دولت ها و خانواده ها برخوردار است زیرا آموزش نحوه ی صحیح تغذیه از طریق مدارس و خانواده ها نقش مهمی در بهبود وضعیت تغذیه و بهداشت جامعه دارد . تغذیه در سنین مدرسه باید متنوع و حاوی انرژی لازم باشد تا نیازهای دوران رشد و نیاز به انرژی برای فعالیتهایی مانند درس خواندن ، بازی ، فعالیت جمعی و ورزش را تامین نماید برای بررسی بهتر دانش آموزان را به دو دوره دبستانی و پس از دبستانی تقسیم می کنیم:

دوره دبستان

رشد و نمو در دوره دبستان آرام و یکنواخت و بدون جهش رشدی ناگهانی است کودکان در این سنین وابستگی خود را به خانواده برای تامین نیازهای تغذیه ای کاملا از دست نداده اند معلمان ، مربیان ، و دوستان جدید مدرسه اثرات چشمگیری در تغییر عادت های غذایی آنها دارد. صبحانه نقش اساسی را در فعالیتهای روزانه کودک بازی می کند. بنابراین مادران به این نکته توجه نمایند و صبحانه ای مقوی برای کودک خود آماده کنند. استفاده از پنیر ، تخم مرغ و پوره های مقوی بسیار مناسب است . علاوه بر آن کودکان به میان وعده های صبح و عصر نیاز مبرم دارند. باید تا آنجا که ممکن است ، آنان را از مصرف تنقلات بر حذر داشت.
در مورد کودکانی که صبحانه ی کافی نمی خورند بهتر است از ساندیچ هایی با ارزش غذایی بالا مانند نان و پنیر و گردو ، ساندویچ مرغ ، تخم مرغ و... به آنها داد. مصرف میوه ها به ویژه میوه هایی که حاوی ویتامین c هستند در میان وعده صبح مناسب تر است. خوردن شیرینی و مواد غذایی حاوی قندهای ساده (قند، شکر، آبنبات، شکلات ) سبب پوسیدگی دندان و کاهش اشتهای کودکان می شود. آموختن اصول بهداشت فردی و استفاده از آب آشامیدنی سالم و نگهداری غذای داده شده به کودک در شرایط بهداشتی از موارد مهم و ضروری هستند.

در مورد کسانی که بد غذا هستند، نقش والدین بسیار موثر است. برخوردملایم با کودک او را برای غذا خوردن بیشتر آماده می کند. معمولا دادو فریاد و تنبیه اثری ندارد. ممکن است تغییر ظروف غذا و آراستن آن و یا اضافه کردن موادی دیگر به غذا سبب ترغیب کودک به غذا خوردن شود. در بسیاری از موارد غذا نخوردن کودک برای اثبات حس استقلال است. شناخت این حالت به بهبود وضعیت تغذیه ی کودک کمک می کند، بسیاری از خانواده ها صبح با شتاب آماده می شوند و حتی شاید خوردن صبحانه را فراموش کنند. این نگرانی و شتاب به کودک نیز منتقل می شود وسبب کاهش اشتهای وی برای صبحانه می گردد. محیط خانه را برای کودک آرام کنید ، کودکانی که در خانواده های پرتنش زندگی می کنند مجالی برای بروز احساسات خود نمی یابند و معمولا کمتر از کودکان دیگر غذا می خورند.

هیچ گاه برای ترغیب کودک به غذا خوردن برایش جایزه تعیین نکنید، بسیاری از والدین کودک خود را از خوردن پفک منع می کنند اما برای تشویق کردن وی می گویند اگر این غذا را بخوری به تو پفک می دهیم! در واقع یک ماده غذایی بد به عنوان پاداش به کودک داده می شود و این سبب سردرگمی او می شود که آیا پفک چیز خوبی است یا نه ؟

کودک را در چیدن سفره و تهیه غذا مشارکت دهید و از خرابکاری های احتمالی نترسید، تجربه نشان داده است کودکانی که در آماده کردن غذا به والدین خود کمک می کنند اشتهای بهتری دارند . غذاهای خود را به کودک تحمیل نکنید زیرا او نیز برای خود ذائقه ای دارد بهتر است با راهنمایی های خود کودک را به مصرف غذاهای مناسب تشویق کنید، مصرف روزانه دو تا سه لیوان از گروه لبنیات ، 60-120 گرم گوشت (60-90 گرم برای 7 تا 9 سال، 90-120 گرم برای 10 تا 12 سال )چهار عدد میوه (حداقل یک نوع آن از میوه های حاوی ویتامین C فراوان باشد)و مقدار مناسب سبزی، نان و غلات دراین سنین مناسب خواهد بود.

پس از دبستان

نوجوانان دوران رشد و نمو سریع خود را می گذرانند، آن ها توجه زیادی به ظاهر خود از نظر قد، قوی بودن عضلات قدرت، پوست لطیف و... دارند. بیشتر میل دارند خارج ا زخانه غذا بخورند، نوجوانی زمان رشد تغییر عادت های غذایی است. توجه کافی به تأمین مواد مغزی و کالری مورد نیاز روزانه با توجه به دوران رشد سریع آنها ضروری می نماید. والدین باید دقت کنند تا همه ی گروههای غذایی لازم را در رژیم غذایی فرزندانشان بگنجانند، مصرف روزانه 3تا4 لیوان شیر و نیز مصرف سبزی و میوه بیشتر برای شادابی پوست و مصرف کمتر مواد مغزی و چربی ها ضروری است. متأسفانه کمبود آهن در میان پسران و دختران به یک اندازه شایع است. دختران به توجه ویژه ای نیاز دارند و باید دقت داشت تا از نظر آهن ویتامین های C.A و کلسیم کمبودی پیش نیاید. خوردن غذاهای غنی از آهن( و نیز ویتامین A )مانند دل، جگر ، قلوه، و گوشت قرمز و مصرف همزمان میوه های حاوی ویتامین C برای جذب بهتر آهن ضروری است.

در میان دختران میل به کاهش وزن چه ضروری باشد یا نه، امر شایعی است، آنها را باید با مسائل دوران بلوغ آشنا کرد. به این دختران که از ترس چاقی از خوردن اجتناب می ورزند باید گوشزد کرد که بزرگ شدن برخی از اندام ها جزئی از تغییرات فیزیولوژیک دوران بلوغ است و با چاقی ارتباطی ندارد. در پایان باید به نقش انجمن اولیا و مربیا و ارتباط مستمر والدین با اولیا مدرسه اشاره کرد، همکاری بین این دو نهاد (خانواده و مدرسه ) و نظرات آنها بر کیفیت بوفه های مدرسه و تلاش در جهت تشکیل بوفه های سلامت و بهداشتی ، آب اشامیدنی و در نظر گرفتن وضعیت تغذیه ی دانش آموزان نقش برجسته ای در بهبود سطح سلامت و تغذیه ی فرزندان و شکو فایی استعدادهای آن ها خواهد داشت.

امتیاز: 0.00

مقدمه

دوره دبستان

پس از دبستان

سرویس‌های رشد:

فهرست: