منو
 کاربر Online
983 کاربر online
 : شیمی
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از صفحه قبلی اقدام کنید.   کاربر offline معصومه قاسمی 3 ستاره ها ارسال ها: 372   در :  یکشنبه 29 مرداد 1385 [05:33 ]
  ذرات بویایی ، ملکولهای پیچیده و مرکب
 

جام جم آنلاین: هر چه که مزه خوبی دارد، خوشبو است؟ و یا برعکس چون خوشبواست خوشمزه است؟ مثلاً مزه تخم مرغ گندیده را کسی امتحان نمیکند. اما بوی نان تازه اشتها برانگیز است!
به گزارش شبکه دویچه وله آلمان ، حس بویایی تان چقدر قوی است؟ می توانید رایحه های مختلف را به راحتی از هم تشخیص دهید؟ اگر سرما خورده اید این سوال را جدی نگیرید! هر چند که در مورد قوه بویایی کمتر از قوه بینایی و شنوایی تحقیق شده است، اما این حس هم مانند چهار حس دیگر کمک می کند تا ما دنیای اطرافمان را بهتر درک کنیم. مثلا وقتی بوی گاز می آید و یا کابل تلویزیون آتش گرفته، یا بوی غذای سوخته خانه را پر کرده است و یا وقتی چله تابستان میخواهید سوار اتوبوس پر از مسافر شوید. البته در مورد آخر نداشتن قوه بویایی نعمت است!
دانسته های علم پزشکی نیز در مورد قوه بویایی کمتر از سایر حواس است. در این مورد کمتر تحقیق می شود. رایحه شناسی دانشی است که عمر آن به پانزده سال هم نمیرسد. در این میان محققان آلمانی و آمریکایی پیش تازهستند.
پروفسور هاینس برر استاد دانشگاه اشتوتگارت آلمان، یکی از محققان این زمینه است.او می گوید: « خیلی از چیزها مانند چگونگی تست طعم قهوه یا تهیه غذاهای آماده هچنان مورد بحث خواهند بود. منظورم مسائلی است که به کیفیت مربوط می شود، باز هم آدم ها زمان تصمیم گیری به قوه بویایی شان اطمینان می کنند و با توجه به تجربیاتشان در مورد کیفیت خوراکی ها تصمیم می گیرند».
خوب یعنی اینکه، هر چه که مزه خوبی دارد، خوشبو است؟ و یا برعکس چون خوشبواست خوشمزه است؟ سلولهای بویایی که در مخاط بینی قرار دارند گیرنده ملکولهای رایحه هایی هستند که وارد بینی می شوند. هر کدام از ما حدود سیصدوپنجاه نوع مختلف از این گیرنده های بویایی را داریم. اما این مساله به آن مفهوم نیست که هم زمان سیصدوپنجاه نوع مختلف بو را تشخیص می دهیم. بسیاری از این گیرنده ها مکمل یکدیگرند. به دلیل اینکه ذرات بویایی بسیار پیچیده هستند. هر بو از ذرات مختلفی تشکیل شده که ترکیب آنها با هم یک بوی را مشخص می دهد. در نتیجه گیرنده های بویایی مختلفی نیاز است تا یک بو تجزیه و تحلیل و سپس تشخیص داده شود. پروفسور برر می گوید: «وقتی ما یک ماده بو دار را بررسی می کنیم می بینیم که با یک گیرنده قابل تشخیص نیست، بلکه یک دسته گیرنده با هم این بو را شناسایی می کنند. گیرنده های بویایی گروه بندی شده اند یعنی یک گروه مشخص از گیرنده ها برای تشخیص بو با هم فعال می شوند».
سلولهای عصبی که احساسات را تجزیه و تحلیل می کنند، مثل سلول های اعصاب مرکزی مربوط به حس شنوایی و یا بینایی، در مغز یا نخاع قرار دارند، یعنی در مکان های امنی که حفاظ استخوانی دارند. اما سلولهای عصبی بویایی درون مخاط بینی قرار گرفته اند و در ارتباط مستقیم با محیط هستند به همین علت است که هنگام زکام به علت تخریب سلولهای بویایی حس بویایی کاهش پیدا می کند. اما جای نگرانی نیست این سلول ها هر چهار هفته یکبار نوسازی می شوند.
هر چهار هفته نزدیک به سی میلیون سلول بویایی جدید ساخته می شوند. این سلول ها قدرت تشخیص هزاران ترکیب مختلف بویایی را دارند. البته پس از تشخیص بو اطلاعات مربوط به آن به مغز مخابره میشود، مثلاً متوجه میشویم که بوی تخم مرغ گندیده می آید!
پروفسور برر و تیم تحقیقاتی اش اکنون روی پروژه جدیدی کار میکنند.چگونه بو و طعم با هم مرتبط می شوند. او میگوید:«شکی نیست که وقتی خیلی گرسنه هستید، بوی غذا را خوشتر از زمانی که سیر هستید احساس می کنید. این مساله از نظر علمی هم توجیه پذیر است چون گیرنده ها در این شرایط حساس ترند».
پس واقعا هر چه که خوشبو است خوشمزه هم هست! مثلا مزه تخم مرغ گندیده را کسی امتحان نمی کند اما بوی نان تازه اشتها برانگیز است. ارتباط میان طعم و بو نتیجه همکاری هر دو حس چشایی و بویایی است. تنها با زبان نمی توان تشخیص داد که غذا چه طعمی می دهد. این مساله را حتماً زمان سرماخوردگی تجربه کرده اید، در این حالت هر چه می خورید مزه نمی دهد. بدون قوه بویایی تشخیص طعم بسیاری از خوراکی ها ممکن نخواهد بود، مثل تشخیص طعم وانیل، طعم نعناع، قهوه، چای و صدها طعم مختلف دیگر که تشخیص آنها تنها با گیرنده های شیرینی و شوری و ترشی و تلخی قوه چشایی مقدور نیست.

  امتیاز: 0.00