اخترشناسان سیارکهایی را در منظومه شمسی یافتهاند که جفتجفت یا حتی در خانوادههای سه و چهارتایی بهدور هم در گردشاند. برخوردهای سهمگین که بخشی از زندگی روزمره سیارکهاست سبب پیدایش چنین زوجهای عجیبی در بزرگراههای خُردهسیارات در منظومهشمسی شدهاند.
در تابستان سال ۱۳۸۴، فرانک مارچیس و همکارانش، از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، کشف دومین قمر کوچک بهدور سیارکی متعلق بهکمربند اصلی سیارکها، سیلویا ۸۷، را اعلام کردند. رموس (نام قمر کوچک جدید) بههمراه برادر بزرگش رُمولوس (که در سال ۱۳۸۰ کشف شد) اعضای باغوحش تمامعیار اقمار خُردهسیارهها هستند.
این مجموعه همراهان گَردان بهدور هم ابعاد جدیدی به دانش ما، درباره منشأ و تحول کوچکترین مُقیمان منظومه شمسی، میافزایند. و این دانش جدید نقشی مهم در حفاظت زمین، از برخورد با سیارکها در آینده، ایفا میکند.
کمربند اصلی سیارکها در فاصله میان مدار مریخ و مشتری و در حدود ۱/۲ تا ۳/۳ واحد نجومی از خورشید است. هزاران هزار خُردهسیاره سنگی در این محدوده پَرسه میزنند. از بزرگترین آنها، سرس، که جسمی تقریباً کروی بهقطر ۹۵۰ کیلومتر است تا صدها هزار جرم چند کیلومتری و چند صد متری و میلیونها قلوهسنگ پراکنده. برخی از این خُردهسیارههای چند کیلومتری که فقط بهپهنای یک کوه عادی روی زمیناند برای خود قمر یا حتی قمرهایی اختیار کردهاند؛ نخستینبار در گذر فضاپیمایی بیسرنشین از کنار سیارکی ۲۵ کیلومتری در سال ۱۳۷۲ مشخص شد که این کوه سرگردان خود قمری کوچکتر دارد. بعدها نمونههای بیشتری پیدا شدند و در سالهای اخیر حتی در محدوده خُردهسیارههای یخی، یعنی کمربند کوییپر در وَرای مدار نپتون، نیز خُردهسیارههای صاحب قمر یا حتی چندتایی کشف شدهاند.
اخترشناس انگلیسی، ویلیام هرشل، نخستین جستجو بهدنبال قمر یک سیارک را در سال ۱۸۰۲، کمی پس از کشف نخستین سیارک یعنی سرس ۱، انجام داد -هرچند که این تلاش ناموفق بود. در سال ۱۹۰۱، شارل آندره، اخترشناس فرانسوی، تصور کرد قمری را در حال گردش بهدور سیارک نزدیک زمین، اروس۴۳۳، کشف کرده است. زیرا نمودار تغییرات درخشندگی اروس بسیار شبیه یک ستاره دوتایی گرفتی بود که دو همدمش بهطور متناوب از جلو یکدیگر عبور میکنند. اندیشه پشت این استدلال درست بهنظر میرسید اما او اشتباه کرده بود با یک قرن بعد تصاویر دقیق فضاپیمای نییر- شومیکر، که بهدور اروس گشت و سرانجام بر آن فرود آمد، نشان داد اروس قمر ندارد. در واقع شکل بسیار کشیده اروس، آندره را فریب داده بود. زیرا با چرخش سیارک بهدور خود زمانی که قسمت کشیدهتر سیارک رو بهما قرار میگیرد سطح درخشنده افزایش مییابد و زمانی که قسمت کوچکتر رو بهماست روشنایی جرم کاهش مییابد.
اما همه چیز در ۲۹ اوت سال ۱۹۹۳ (مرداد ۱۳۷۲) تغییر کرد. فضاپیمای گالیله، که بهمقصد مشتری پرتاب شده بود از کنار سیارک کمربند اصلی، آیدا ۲۴۳، گذشت. از آنجایی که گالیله، بهدلیل باز نشدن آنتن اصلی فضاپیما، دادهها را بسیار کندتر از آنچه برنامهریزی شده بود ارسال میکرد گروه هدایتکنندهاش تصمیم گرفتند از یک شیوه ذخیره اطلاعات استفاده کنند. بهجای این که از تصاویر موزاییکی، که از گذر از کنار آیدا بهدست میآمد، هر بیت از فضاهای خالی را هم بهزمین بفرستد گروه تصمیم گرفت از هر ۲۰ تا ۴۰ رشته تصویر، دو یا سه تا را پخش کند. این تصاویر بهدانشمندان امکان میداد که دریابند دادههای مفید در کدام بخشهای تصاویرند و بهکمک این شیوه تصاویر با کیفیتی از آیدا ، این کوه سرگردان ۲۵ کیلومتری، حوالی نزدیکترین عبور فضاپیما بهدست آمد.
روز ۱۷ فوریه سال ۱۹۹۴ ( بهمن ۱۳۷۲)، پس از پنج ماه وقفه در بررسی تصاویر، گروه بررسیکننده سلسله تصاویری از حدود ۱۰ دقیقه پیش از نزدیکترین ملاقات گالیله با آیدا بهدست آوردند. آنها چیز عجیب و مشکوکی در آن تصاویر تشخیص دادند. اما بهگفته خودشان اصلاً آمادگی چیزی را که کشف کرده بودند، نداشتند. آنها در آن تصاویر نقطه کوچک روشنی در نزدیکی آیدا مشاهده میکردند.
آن نقطه کوچک روشن داکتیل، قمر ۵/۱ کیلومتری آیدا و نخستین قمر کشف شده برای یک خُردهسیاره، بود. پس سیارکها هم قمرهایی دارند!
نخستین کشف زمینی یک قمر سیارکی در سال ۱۳۷۷/۱۹۹۸ اتفاق افتاد، زمانی که دانشمندان مؤسسه تحقیقاتی ساودوست قمری را بهدور سیارک کمربند اصلی، اُژنیا ۴۵، یافتند. این گروه از روش نسبتاً جدید اُپتیک سازگار بر تلسکوپ کانادا- فرانسه- هاوایی(CFHT) برای جستجو در میان صدها سیارک کمربند اصلی استفاده میکردند. دستگاه اپتیک سازگار با کاهش اثرات آشفتگی جوّ زمین بر نور اجرام سماوی، که سبب محو شدن تصویر میشود، تلسکوپهای زمینی را قادر بهرقابت با کیفیت بسیار خوب تلسکوپهای فضایی میکنند.
پس از کشف قمر اُژنیا، که شاهزاده پتیت (شازده کوچولو) نام گرفت، این گروه در کار خود مصمّم شد و تاکنون بیش از دو دوجین قمر در اطراف سیارکهای کمربند اصلی بین مدار مریخ و مشتری، و سیارکهای تروژان مشتری یافته است (هر سیارک تروژان در مداری بهدور خورشید میگردد که یک سیارک اصلی نیز طی میکند اما سیارک تروژان حدود ۶۰ درجه جلوتر یا عقبتر از سیاره همقطار خود نسبت بهآن ثابت است زیرا در نقاط لاگرانژی مدار قرار گرفته است که تعادل گرانشی دارد. تروژانها همراهان مشتری و نپتون و احتمالاً زحل و اورانوساند). ابعاد و اندازههای این منظومههای دوتایی از جفتهای ناهمخوان با همدم اصلی بهقطر ۲۰۰ کیلومتر و قمری بهقطر ۱۰ کیلومتر، که در فاصله صدها کیلومتری سیارک مادر میگردد، شروع میشود تا سیارکهای واقعاً دوتایی که دو همدم ابعادی مساوی دارند.
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
وستا در تمام طول این شب ها با یک دوربین نجومی کوچک قابل مشاهده خواهد بود.
وستا درخشانترین سیارک منظومه شمسی است. این سیارک چهارمین سیارکی بود که کشف شد. اولبرس در سال 1807 میلادی این سیارک درخشان را کشف کرد. جالب آنکه در حالت مقابله امکان مشاهده وستا با چشم غیر مسلح وجود دارد. قطر آن 530 کیلومتر است. وستا در 16 دی به مقابله می رسد. در این ماه در صورت فلکی جوزا قرار دارد ودر تمام طول شب با یک دوربین نجومی کوچک قابل مشاهده خواهد بود.
مسیر رد سیارک وستا
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
سیارکی که در سال 1932 م. کشف شد. مدار این سیارک در نزدیکترین وضعیت به یازده میلیون کیلومتری زمین می رسد. نام رب النوع اساطیری ، آفتاب و روشنایی یونان (آپولون) ، بر روی این سیارک گذاشته شده است.
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!