دستگاهی که در آزمایش بکار می رود عبارتست از یک اطاقک پر شده از هوا . در بالای اطاقک قطره چکان مخصوص قرار دارد که مایع مورد آزمایش را بصورت قطره در فضای داخلی اطاق وارد می نماید در زیر این قطره چکان و در قسمت پایین اطاقک دو زمان سنج نوری قرار دارد لذا می توان حرکت قطره را بدقت ملاحظه کرد .
قطره ها پس از خروج از قطره چکان سقوط آزاد را شروع خواهند نمود در این حالت هر قطره تحت اثر دو نیرو قرار می گیرد یکی نیروی وزن ظاهری قطره که سبب سقوط قطره از بالا به پایین می شود دیگری نیروی مقاومت محیطی که قطره در آن سقوط می کند . نیروی مقاومت محیط در جهت عکس نیروی اول می باشد . نیروی مقاومت محیط بستگی بسرعت سقوط ویسکوزیته محیط و شعاع قطره دارد. اگر قطره باندازه کافی ریز باشد بزودی نیروی وزن ظاهری قطره و نیروی مقاومت محیط با یکدیگر برابر شده در نتیجه قطره بسرعت حد خواهد رسید . یعنی از آن لحظه به بعد با سرعت ثابت سقوط خواهد کرد و حرکتی یکنواخت خواهد داشت .
اکنون آنچه را در فوق ذکر نمودیم با محاسبات مربوطه تکرار می کنیم .
سقوط آزاد اگر جرم قطره m و جرم هوای هم حجمش m` باشد نیروی وزن قطره که سبب سقوط آن می شود برابراست با :
P = (m – m` ) g
نیروی وارد در در خلاف جهت نیروی وزن یعنی نیروی مقاومت محیط برابر است با :
F = 6πaηv0
این نیرو توسط قانون stockes معین می شود که در آن a شعاع قطره v0 سرعت سقوط وηضریب چسبندگی یا ویسکوزیته محیط ( داخل اطاقک ) می باشند در حالت حد که این دو با هم برابر و یکدیگر را خنثی می نمایند خواهیم داشت :
m – m` ) g = 6πaηv0)
که در این حالت به v0 سرعت حد سقوط گویند . چون دانسیته هوا یا گاز داخل اطاقک نسبت به دانسیته روغن خیلی کوچک است می توان از وزن هوا یا گاز هم حجم قطره در مقابل وزن قطره صرفنظر نمود . اگر ρ و ρ` بترتیب دانسیته روغن و دانسیته گاز داخل اطاقک باشد می توان رابطه فوق را بصورت زیر نوشت:
4/3 πa3 (ρ – ρ` ) g = 6πaηv0
عملا سرعت سقوط قطره را با مشاهده کردن و یادداشت کردن مدت سقوط برای مسافت معین اندازه می گیرند
که حدود 2 تا 8 متر بر ثانیه (بستگی به میزان تراکم هوا و اندازه قطر قطره، کوچکتر از 3 میلیمتر )می باشد
راه دیگر اندازه گیری سرعت قطرات باران:
با یک ماشین که شیب شیشه عقب آن مثلا 30 درجه است.
در یک روز بارانی آنقدر سریع برانید تا قطرات باران به شیشه برخورد نکند.
اگر باد نوزد سرعت قطرات برابرند با:
سرعت قطرات = سرعت ماشین * tan 30
تذکر: مواظب باشید به ماشین جلویی یا دیوار هم برخورد نکنید!
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!