کانیهای گروه فسفات


کانیهای گروه فسفات، ساختار چهار وجهی دارند، به این صورت که هر یون فسفر به وسیله چهار اکسیژن به طور منظم و با فاصله یکسان احاطه شده است. در این ساختار سه بار منفی به وجود می آید، که به وسیله یونهای فلزی خنثی می شود و بلورهای به نسبت متراکم می سازد. کانیهای گروه فسفات اغلب به عنوان کود شیمیایی مصرف دارند. تا کنون تعداد زیادی کانی فسفاته در طبیعت شناخته شده است. ولی قسمت اعظم فسفر موجود در پوسته زمین در کانیهای آپاتیت، کلوفان و مونازیت می باشد. از دیگر کانیهای مهم گروه فسفات می توان به تریفیلین، لازوریت و فیروزه اشاره کرد

آپاتیت

برخی از انواع آپاتیت به عنوان سنگ زینتی کاربرد دارد. فرمول کلی آن را می توان به صورت نشان داد. در سیستم هگزاگونال تبلور میشود و در سنگهای رسوبی به صورت دانه های آواری و یا ناشی از تبلور فسفات بی شکل می باشد. بلورهای آن ترد و شکننده است و سطح شکست آن اغلب ناصاف و گاهی صدفی است. رنگ آن با توجه به یونهای گوناگون بسیار متفاوت است و اغلب سفید، بی رنگ و خاکستری می باشد، اما به رنگهای زرد، سبز، آبی قرمز، صورتی و بنفش نیز دیده می شود.

کلوفان

کلوفان یا کلوفانیت، کانی بی شکل فسفات کلسیم آبدار و فروانترین کانی فسفاته در شرایط رسوبی است. قسمت اعظم رسوبات فسفاته و استخوانها از این کانی تشکیل میشوند. این کانی ناپایدار است و به مرور زمان به اشکال بلورین مخصوصا آپاتیت تبدیل می گردد. این کانی به صورت دانه های هم مرکز و دانه نیز دیده می شود. اغلب بیرنگ و یا به رنگ سفید برفی می باشد. فاقد کلیواژ است، اما شکستگیهای نامنظم دارد.

تصویر

مونازیت

نام مونازیت از کلمه یونانی (Monazein) به معنی تنهایی، به خاطر مجزا و کمیاب بودن بلورهای آن گرفته شده است. مونازیت از کانیهای رادیواکتیو است که عناصر نادر خاکی، مانند سریم، لانتانیوم، ایتریم و توریم ر آن وجود دارد. بلورهای آن شفاف تا نیمه شفاف است و به طور معمول به صورت توده ای و یا دانه ای ماسه مانند دیده می شود. مونازیت به صورت کانی فرعی و به مقدار کم در گرانیتها، پگماتیتها و آپلیت ها یافت می شود. و در سنگهای دگرگونی مانند گنیسها نیز تشکیل می شود.
تریفیلین
نام تریفلین از کلمه یونانی به معنی "سه خانواده" گرفته شده است و علت آن هم وجود سه عنصر لیتیم، آهن و منگنز می باشد. اغلب به صورت توده ای یافت میشود. جلای شیشه ای تا صمغی دارد و رنگ آن خاکستری مایل به آبی، سبز و یا خاکستری همراه با لکه های آبی می باشد این کان در پگماتیت ها و گرانیت های پگماتیتی همراه با اسپودومن و بریل تشکیل می شود.

لازوریت

لازوریت از واژه عربی، به معنی آسمانی، به خاطر رنگ آبی آن گرفته شده است.بلورهای آن منشوری کوتاه می باشد و به ندرت به صورت بلور درشت دیده می شود. رنگ آن آبی لاجوردی، آبی روشن، آبی تیره یا آبی مایل به سبز می باشد. این کانی در دمای زیاد در سنگهای دگرگونی با شدت دگرگونی بالا و در سنگهای آذرین اسیدی مانند گرانیتی های پگماتیتی و پگماتیت ها تشکیل می شود.

فیروزه

این کانی، فسفات آلومین آبدار حاوی مس می باشد. ترد و شکننده است و سطح شکست صدفی و جلای مومی دارد. رنگ آن آبی آسمانی، آبی مایل به سبز و سبز است. هر قدر آهن زیادتر باشد، بیشتر به رنگ سبز و هر قدر مس زیادتر باشد، به رنگ آبی متمایل می شود. فیروزه یک سنگ زینتی است و به طور معمول به شکل کروی یا بیضوی تراش داده میشود.

مباحث مرتبط با عنوان




تعداد بازدید ها: 33154