تعلیمات اسلامی نشان میدهد که این مکتب مقدس الهی به همهء ابعاد انسان ، اعم از جسمی و روحی ، مادی و معنوی ، فکری و عاطفی ، فردی و اجتماعی توجه عمیق داشته است و نه تنها جانب هیچ کدام را مهمل نگذاشته است بلکه عنایت خاص به " پرورش " همهء اینها روی اصل معینی داشته است .
در اینجا به طور اجمال به همهء اینها اشاره میکنیم .
پرورش جسم
اسلام " تن پروری " به معنی " نفس پروری " و شهوت پرستی را شدیدا محکوم کرده است ، اما پرورش بدن به معنی مراقبت و حفظ سلامت و بهداشت را از واجبات شمرده است و هر نوع عملی را که برای بدن زیانبخش باشد حرام شمرده است .
اسلام آنجا که یک امر واجب ( مانند روزه ) احیانا برای بدن مضر تشخیص داده شود تکلیف آن را ساقط میکند ، بلکه چنین روزهای را حرام میداند .
هر اعتیادی که برای بدن مضر باشد از نظر اسلام حرام است .
آداب و سنن بسیاری در اسلام به خاطر بهداشت و سلامت بدن وضع شده است .
ممکن است افرادی میان " پرورش بدن " که امری بهداشتی است و " تن پروری " به معنی نفس پروری که امری اخلاقی است فرق نگذارند و خیال کنند اسلام که با تن پروری مخالف است با بهداشت بدن مخالف است ، پس لاقیدی در حفظ سلامت وبلکه کارهایی که مضر به بهداشت و سلامت بدن است از نظر اسلام کار اخلاقی است . و این اشتباهی فاحش و خطرناک است .
تقویت و سلامت بدن و بهداشت آن کجا و تن آسانی و تن پروری کجا ؟
نفس پروری و شهوت پرستی که در اسلام محکوم است ، همان طوریکه بر ضد روح پروری است و موجب بیماری روح و روان میگردد ، بر ضد بهداشت و پرورش صحیح جسم نیز هست و منجر به بیماری جسمی میگردد ، زیرا نفس پروری وشهوت پرستی منجر به افراط کاریهامیشود و افراط کاریها منشأ اختلالات اساسی در جهازات بدنی .
پرورش روح
پرورش عقل و فکر و کسب استقلال فکری و مبارزه با اموری که بر ضد استقلال عقل است از قبیل تقلید از نیاکان ، از اکابر و چشم پرکنها ، از رفتار اکثریت و امثال اینها مورد عنایت شدید اسلام است .
پرورش اراده و کسب مالکیت بر نفس و آزادی معنوی از حکومت مطلقهء میلها مبنای بسیاری از عبادات اسلامی و سایر تعلیمات اسلامی است .
پرورش حس حقیقت جویی و علم طلبی ، پرورش عواطف اخلاقی ، پرورش حس جمال و زیبایی ، پرورش حس پرستش ،
هر کدام به نوبهء خود مورد توجه عمیق اسلام است .
منبع : کتاب انسان در قرآن
نویسنده : شهید مطهری
صفحه29