نقش استعمار در مشروطه








یکی از مطالب و نکات بسیار پیچیده و حائز اهمیت در ماجرای مشروطه و تحولات و رخدادهای آن ، نقش و رابطه استعمار با مشروطه و سران و مجاهدان آن است . موارد فراوانی در این رابطه وجود دارد که موجب شده است تا تحلیل ها و نگاه های بسیار متفاوتی در این باره ابراز گردد .

خصوصا نقش استعمار انگلستان در این رابطه جائز اهمیت است . چرا که روس ها به جهت نوع رابطه نزدیگی که با محمد علیشاه برقرار نمودند ، بیشتر به عنوان حامی استبداد شناخته شده اند . و از طرف دیگر انگلستان به واسطه نقش پر رنگی که در آینده ایران بعد از مشروطه ایفا نمود ، به مراتب بیشتر و شدیدتر محل تردید و پرسش واقع شده است .

رابطه دیرین و نزدیک پاره ای از سران بعدی مشروطه نظیر سردار اسعد بختیاری و سپهدار تنکابنی با انگلیس ها ، و نقش مهم آنها با روند و رخدادهای مشروطه ، این تردید ها و پرسش ها از اهمیت فراوان تری برخوردار است .

رویدادهایی نظیر تحصن بزرگ مردم تهران در باغ سفارت انگلیس و نوع پذیرایی و حمایت غیر رسمی و غیر علنی مسؤولان سفارت از ایشان ، موجب شده است تا بر دامنه این بدگمانی و تردید نسبت به نقش و تأثیر سفارت و ایادی انگلیس در این رابطه افزوده گردد .

به علاوه فوت مشکوک آخوند خراسانی در سر راه نجف به ایران و یا قتل ناگوار و عجیب آقا شیخ عبدالله بهبهانی در تهران ، یا حتی واقعه پارک اتابک و تیر خوردن کسی مانند ستارخان ، همه و همه ، تحلیل گران را مظنون به نقش استعمار پیر در این رابطه می نماید .

اما باید توجه داشت که به جهت تحولات بعد از مشروطه و هم چنین نقش بازدارنده انگلستان در تکاپوهای اصلاح طلبانه ایرانیان ، طبیعی است که تا حدی بیش از آنچه واقعا انگلیس و مسؤولان و عوامل آن مؤثر بوده اند ، بدان نسبت داده شود . چرا که تئوری توطئه جای پای دیرینه ای در ذهنیت و باور ایرانیان داشته و دارد .

بر هر حا ل باید توجه داشت که مورخین و تحلیل کنندگان در این باره اتفاق نظر ندارند و هریک به نحوی این رخدادها را تحلیل می نمایند . خصوصا با توجهات فراوانی که در عامه مردم به مباحث تاریخی معاصر به وجود امده است ، کتاب ها و تحلیل های فراوانی در این رابطه ابراز شده و می شود .

بسیاری از شرح حال ها و خودنوشت ها در این حیطه به چاپ رسیده است و کسان فراوانی از شخصیت های معاصر که به نوعی شاهد آن رویداده بوده اند ، تجربیات ، مشاهدات و تحلیل های خود را در این رابطه به قلم برده اند . طبیعی است که برای هرگونه اشراف صحیح به این مباحث ، لازم است تا به همه این منابع مراجعه گردد و خصوصا به نوشته ها و اسناد فراوان موجود در منابع بیگانه توجه شود . چراکه نقش و ردپای سیاست ها و شیوه های بیگانگان را می توان در اسناد منتشر شده دولتی ایشان دنبال نمود .

اما طبیعی است که با وجود همه این تکاپوهای علمی و جستجو در منابع ، داوری مورخین و صاحب نظران با یکدیگر متفاوت باقی بماند .



منبع:CDایرانیا

مرحله اول قاجاریه در تکاپوی قدرت
مرحله دوم : شکل گیری رسمی حکومت قاجاریه حکومت آقا محمد خان ( 1203-1212 ه . ق )
مرحله سوم : تثبیت و استواری حکومت قاجاریان سلطنت فتحعلی شاه ( 1212-1250 ه . ق)
مرحله چهارم : حکومت محمد شاه
مرحله پنجم : حکومت ناصر الدین شاه
مرحله ششم : مظفر الدین شاه
مرحله هفتم : مشروطه و محمد علی شاه
مرحله هشتم : استقرار مشروطه و احمد شاه













1.معماری
2.علوم
3.دین
4.فنون
5.هنر
6.شهرسازی
7.نژادها
8.مهاجرت ها
1.روش های پژوهش در آداب و رسوم گذشتگان
2.فلسفه تاریخ



تعداد بازدید ها: 12743