شرح بیماری
نشانگان مفصل گیجگاهی ـ فک تحتانی عبارت است از درد و التهاب در مفصل گیجگاهی ـ فک تحتانی (مفصل طرفین فک که دهان را باز و بسته می‌کند) و عضلات پیوسته به آن. در بزرگسالان هر دو جنس را مبتلا می‌کند ولی در زنان شایعتر است.
علایم شایع
- درد مبهم بر روی یک طرف فک (پایین یا جلوی گوش) که به شقیقه‌ها، پشت سر و در امتداد فک تیر می‌کشد.
- حساسیت به لمس عضلات جونده
- صدای «تق کردن» یا «تپ کردن» هنگام باز کردن دهان
- عدم توانایی باز کردن کامل دهان
- سردرد و دندان درد
- درد پشت، شانه‌ها یا گردن
- درد در اثر خمیازه کشیدن
علل
قرار گرفتن نامناسب فک فوقانی و تحتانی (اختلال صفحه‌ای)، در رفتن مفصل در اثر آسیب‌های فک، سر یا گردن، التهاب مفصل گیجگاهی ـ فکی، اختلال کارکرد و درد عضلات صورت و بیش تحرکی یا کم تحرکی مفصل گیجگاهی ـ فکی از علل این بیماری می‌باشند. ساییده شدن یا پرچ شدن دندانها، کشش عضلات جونده،
استرس، بد در آمدن دندانها، جفت و جور نشدن مناسب دندانها، استئوآرتریت یا
آرتریت روماتوئید از عوامل تشدید کننده بیماری می‌باشند.
درمان
تشخیص با بررسی دامنه حرکت فک،
رادیوگرافی دندان، آرتروسکوپی و
ام آر آی (MRI) انجام می‌شود. علایم را می‌توان با درمان کنترل کرد و رفتاری را که ایجاد کننده علایم است، می‌توان اصلاح کرد. قرار گرفتن نامناسب فک را نیز می‌توان تصحیح کرد.
- برنامه درمانی می‌تواند شامل تصحیح اختلالات انسدادی، طبیعی کردن کارکرد عضلات، کنترل درد، درمان استرس و اصلاح رفتار باشد.
- ممکن است تصحیح دندانهای بد درآمده با ارتودنسی لازم باشد.
- روان درمانی یا مشاوره شامل آموزش بازخورد زیستی برای یادگیری راههای جدید کنار آمدن با استرس
- داروهایی مثل داروهای ضد التهاب غیراستروییدی، آسپیرین، استامینوفن، آرام بخش‌ها و شل‌کننده‌های عضلانی به مدت کوتاهی می‌توانند استفاده شوند.
- یخ و یا گرما می‌تواند فایده اندکی در تسکین ناراحتی داشته باشد ولی علاج‌کننده نخواهد بود.
پیشگیری
- دندانپزشک ممکن است برای پیشگیری از ساییدگی دندانها در زمان خواب، یک پروتز محافظ شبانه ساخته و در داخل دهان قرار دهد. یک پروتز محافظ شبانه حاوی اسپلینت‌های قابل برداشتی است که در نوک دندانها قرار می‌گیرد تا فشار گازگرفتن نامناسب را بردارد.
- محل مفصل گیجگاهی ـ فک تحتانی را ماساژ دهید.
- برای خوابیدن از بالش استفاده نکنید. یک پارچه را لوله کنید و زیر گردن خود قرار دهید. به پشت خود بخوابید.
- سعی کنید حرکات فک را محدود کنید و یاد بگیرید فک را شل کنید. با گذاشتن مشت خود در زیر چانه، مانع خمیازه کشیدن شوید.
- تا فروکش کردن علایم، غذاهای نرم میل کنید. از مصرف غذاهای سفت و جویدنی خودداری کنید.
- موارد شدیدی که به اقدامات ساده‌تر پاسخ نمی‌دهند، ممکن است برای بازسازی مفصل به جراحی نیاز داشته باشند (نادر).
- برای پیشگیری از این بیماری دندانهای خود را نسایید. روشهایی مثل بازخورد زیستی و ورزش را برای شل کردن عضلات فرا بگیرید.
مباحث مرتبط با عنوان