اعتقاد به صراط هاى مستقیم بر حسب تفسیر پلورالیسم به وجود حقایق متعدد و مختلف در مسأله واحد، به هیچ وجه قابل قبول نیست.اما بر طبق تفسیر پلورالیسم به وجود حقیقت واحد و عدم دسترسى بشر به آن، در این فرض هم اعتقاد به صراطهاى مستقیم بصورت کلى باطل است، لکن فقط در محدوده اى بسیار جزئى مى توان آنرا پذیرفت:

همان که مفسران در کتاب هاى خود از آن به «سبل» تعبیر کرده اند و نه «صراط ها». «صراط» یعنى یک بزرگراه اصلى که یکى بیشتر نیست و با یقینیات اثبات مى شود. در مواردى راه هاى فرعى اى وجود دارند که ممکن است در آنها انحرافاتى پیش بیاید که به اصل دین لطمه اى نمی زنند ولى پذیرفتن این راه ها به معناى متعدد بودن «صراط مستقیم» نیست.

لذا خداوند در قرآن «صراط» را واحد در نظر گرفته است و «سُبل» را متعدد، مى فرماید: «وَاِنَّ هَذَا صِرَاطِى مُسْتَقِیماً فَاتَّبِعُوهُ وَلاَتَتَّبِعُوا السُبُلَ »این است راه راست من از آن پیروى کنید و از راه هاى دیگر متابعت ننمایید. البته در متنِ «صراط مستقیم» و در کنارِ آن هم سبل متعددى وجود دارد که قابل قبول اند: مثلاً خداوند مى فرماید: «اَلَّذیِنَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا» کسانى که در راه ما کوشش مى کنند ما آنان را به راه هاى خویش هدایت مى کنیم. در این آیه «سبل» قابل قبول دانسته شده اند که به منزله خطوطى در بزرگراه صراط مستقیم بشمار مى روند.

منابع

• مصباح یزدى، محمد تقى، پرسشها و پاسخها ، ج 4 ، پلورالیسم و آزادی
• علی ربانی گلپایگانی ، تحلیل و نقد پلورالیسم دینی

برای مطالعه بیشتر بخوانید

• تحلیل نظریه صراطهای مستقیم با توجه به دین اسلام
• نظریه صراطهای مستقیم دکتر سروش