قیس بن عبد یغوث که با فیروز و سایر ایرانیان مقیم یمن با اسود مبارزه می‌کردند پس از درگذشت پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم مرتد شد.

او تصمیم گرفت که ابتدا فیروز را بکشد زیرا فیروز به خاطر کشتن اسود در میان مردم شهرت و اهمیت زیادی داشت قیس با مکر و نقشه‌های خود فیروز را مستاصل کرد و مسلمانان یمنی هستة مرکزی خود را از دست دادند وقتی خبر ارتداد قیس به مدینه رسید ابوبکر که تازه به خلافت رسیده بود به چند نفر نامه نوشت تا از فیروز و مسلمانان ایرانی حمایت کنند.

قیس که از فیروز، دیلمی و داوید واهمه داشت به ذوالکلاع نامه نوشت تا آنها را از یمن خارج کند ولی او اعتنایی نکرد. بنابراین قیس برای اصحاب اسود که در کوهها پراکنده بودند دعوت نامه فرستاد تا او را یاری کنند.

در پی این دعوت عدة از اصحاب اسود در صنعا اجتماع کردند. قیس با فیروز و دادویه مشورت کرد و اوضاع را برای آنها وارونه جلوه داد و در روزی معین آن سه تن را برای غذا به خانة خود دعوت کرد نخست دادویه به منزل قیس وارد شد و توسط گروهی که در خانه آماده بودند کشته شد.

هنگام ورود فیروز به خانه او گفتگوی 2 زن را که از قتل او جریان دادویه شنید و از منزل قیس بیرون شد. یاران قیس او را تعقیب کردند فیروز خود را به دیلمی رساند و او را مطلع کرد و هر دو به طرف کوه خولان نزد خویشاوندان فیروز رفتند.

با دیدن این وضع یاران قیس مراجعت کردند. پس از استقرار او در کوه، مسلمانان عرب و ایرانی اطرافش را گرفتند و وی موضوع را به مدینه گزارش داد. رؤسای قبائل عرب از اسود عنسی پیروی کردند قیس دستور داد تا آنها به یمن بازگردند و ایرانیان را از یمن بیرون کنند. هنگامی که فیروز از این اتفاق مطلع شد از چند قبیله عرب برای جنگ با قیس کمک خواست گروهی از طائفه عقیل به حمایت از فیروز بر سواران قیس که ایرانیان را از یمن بیرون می‌کردند تاختند و ایرانیان را از دست آنها نجات دادند قبیله عک نیز توانست جماعت دیگری از ایرانیان را از اسارت مرتدین نجات دهد این دو قبیله مردان خود را به یاری فیروز فرستادند.

همگان بر مرتدین حمله کردند و قیس شکست خورد و یاران اسود پراکنده شدند. قیس به دست مهاجر بن بنی امیه اسیر شد و به مدینه فرستاده شد ابوبکر از وی بازجویی و علت مرگ دادویه را خواست ولی قیس این جریان را انکار کرد و گفت که او نهانی کشته شده و خلیفه پذیرفت.

این اولین موردی است که حقوق اسلامی پایمال شد و برتری عرب بر عجم به کار بسته شد زیرا قیس مرتد و همکار دشمنان اسلام بود.

منبع:خدمات متقابل اسلام و ایران؛ مرتضی مطهری