لانتانیدها(المپیاد)



این مطلب از بخش آموزش وب‌سایت المپیاد شیمی رشد،انتخاب شده که با فرمت pdf نیز در وب‌سایت المپیاد رشدموجود می‌باشد. برای مشاهده این موضوعات در وب‌سایت المپیاد، به آدرس فهرست مطالب شیمی مراجعه کنید. همچنین می‌توانید با کلیک اینجا‌ ، با ویژگی‌های بخش آموزش این وب‌سایت آشنا شوید.


لانتانيدها


تناوب ششم با سزيم شروع شده، يعني همان آرايش الكتروني گزنون را دارد به انضمام يك الكترون در اوربيتال و نيز باريم دو الكترون در اوربيتال دارا مي‌باشد.
در اينجا نيـز مي‌بينيم كه اوربيتال اثر پـوششي ضعيفي روي اوربيتالهاي دارد. از اين‌رو اوربيتالهاي با وارد شدن دو پروتون مربوط به سزيم و باريم در هسته، ناگهان افزايش اثر جذب را به خوبي حس خواهند كرد. در نتيجه دچار افت شديدي در تراز انرژي مي‌شوند. مقارن اين موقعيتها، اوربيتالهاي سطح قبلي كه تاكنون خالي مانده‌اند، نيز بر اثر افزايش بار هسته، دچار افت شديدي مي‌شوند. نتيجه آن كه بعد از باريم، ترازهاي انرژي كم و بيش به يكديگر نزديك مي‌شوند. در اين شرايط، الكترون در وارد مي‌شود و آرايش پديد مي‌آيد. اين آرايش شبيه آرايش فلزهاي بالايي، يعني و است. بنابراين در اينجا نيز انتظار داريم كه مانند دو سري قبل، 9 الكترون بعدي وارد شوند و 10 عنصر واسطه جديد پديد آيد. ولي واقعيت چيز ديگري را نشان مي‌دهد! آرايش الكتروني در عنصر بعدي به مي‌رسد كه شرايط پايداري بهتري دارد. بعد از اين عنصر نيز الكترونها در 12 عنصر بعدي متوالياً وارد اوربيتالهاي مي‌شوند. تا سرانجام عنصر در خانه 70 به آرايش كامل برسد.
پس از پر شدن اوربيتالهاي، الكترون بعدي در تنها اوربيتال رقيب! باقيمانده يعني وارد مي‌شود. بدين ترتيب به پايان خط لانتانيدها ( - لانتانيدها عملاً شامل 15 عنصر هستند كه نخستين آنها لانتانم است، كه آرايش سطح ظرفيتي آن مي باشد و آخرين آنها لوتسيم است، كه آرايش را دارد.)يعني به عنصر شماره 71 با علامت مي‌رسيم كه آرايش را دارد.
با اين ترتيب ديـده مي‌شـود كه همانطور كه لايه تا به هنگام پر شدن در پتاسيم و كلسيم، خـالي مي‌ماند، لايه نيز حالت انتظار را به خود مي‌گيرد و چشم انتظار! پر شدن لايه‌هايمي‌باشد. اضافه بر اين، ديده مي‌شود كه در لانتانيدها، نوعي توازن ظريف ميان ترازهاي برقرار است. همچنان كه چنين توازني را ميان مشاهده كرديم. بديهي است كه در پايان لانتانيدها و بعد از عنصر به خانه شماره 72 جدول برمي‌گرديم. در اينجا به تدريج، سري سوم عناصر واسطه با پر شدن تدريجي اوربيتالهاي تا رسيدن به جيوه، تشكيل مي‌گردد.
همانطور كه در پايان سري عناصر واسطه، الكترونهاي در لايه هاي درون اتم فرو مي‌روند و از انظار ناپديد مي‌گردند! مي‌بينيم كه اوربيتالهاي نيـز بعد از پر شدن و رسيدن به آرايش، در اعماق مـدفون مي‌شوند.


پیوند های خارجی

http://Olympiad.roshd.ir/chemistry/content/pdf/0155.pdf






تعداد بازدید ها: 13323