فتق دیافراگمی hiatal hernia
دید کلی
فتق دیافراگمی یا فتق هیاتال عبارت است از ضعف یا کشیده شدن سوراخی که در
عضله دیافراگم وجود دارد و
مری از طریق آن از
قفسه سینه به درون حفره شکم وارد می‌شود که در نتیجه آن قسمتی از معده (از کنار مری) از دیافراگم عبور کرده و وارد قفسه سینه می‌شود. فتق دیافراگمی اختلال نسبتا شایعی است و الزاما با علایم بالینی همراه نیست.
علایم شایع
دیسفاژی (درد موقع بلع غذا) و احساس پری زیاد شکم بعد از غذا ، شایعترین علامتها هستند. ولی علایم سوزش سردل و ترش کردن و
برگشت اسید معده به مری یا دهان نیز ممکن است دیده شود. علایم دیگر شامل
استفراغ خونی ،
تنگی نفس به علت فشار مکانیکی معده به ریه‌ها ،
عفونت ریه ناشی از برگشت اسید معده به ریه‌ها (
پنومونی آسپیراسیون) ، انسداد حاد معده در مراحل آخر فتق می‌باشند. وقتی معده بطور کامل وارد قفسه سینه شود ˚180 دور محور طولی خود می‌چرخد و ممکن است باعث انسداد حاد معده ، یا نرسیدن خون به معده و گانگرن معده و ... شود.
علل بیماری
ایجاد فتق دیافراگمی بیشتر وابسته به سن است و در واقع ثانویه به شل شدن الیاف دیافراگم به مری و کشیده شدن مکرر آن به سمت بالاست. در صورت وجود نقص مادرزادی در حلقه عضلانی محل عبور مری از دیافراگم این فتق در نوزادان دیده می‌شود. از عوامل افزایش دهنده خطر ، ضربه به شکم ،
یبوست مزمن و زورزدن به هنگام اجابت مزاج ،
چاقی ، حاملگی ، برداشتن بار سنگین بطور مداوم که باعث می‌شود عضلات شکم مرتباً منقبض شوند، سیگار کشیدن و سن بالای 50 سال می‌باشند.
تشخیص
گرافی (عکس) سینه می‌تواند در تشخیص فتق دیافراگمی کمک کند و تشخیص قطعی با
آندوسکوپی و دیدن مخاط معده بالاتر از سوراخ دیافراگمی است.
انواع فتق دیافراگمی
فتق‌های دیافراگمی دو نوع است و این طبقه بندی برای درمان آنها حائز اهمیت است. یک نوع که فقط قسمت کاردیای معده جابجا شده و به بالا می‌آید و
فتق لغزشی نام دارد و نوع دیگر قسمت فوندوس (تنه) معده وارد قفسه سینه می‌شود و
فتق پاراازوفاژیال (جنب مری) نام دارد.
درمان
به علت احتمال عوارض خطرناک در فتق‌هایی که فوندوس معده جابجا می‌شود حتی در بیماران مسن نیز صرف نظر از اندازه فتق ، یا علایم آن ، باید
درمان جراحی انجام شود. ولی انجام عمل جراحی در فتق‌های لغزشی وابسته به وجود علایم یا عوارض ناشی از برگشت اسید معده به مری می‌باشد. و جراحی در صورت عدم پاسخ به درمان دارویی الزامی می‌باشد. در صورتی که جراحی انجام نشود، برای بهبود علائم اقدامات زیر توصیه می‌شود:
- از خوردن حجم زیادی از غذا در هر وعده خودداری کنید. قبل از خواب حداقل برای 2 ساعت چیزی نخورید.
- اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید. خیلی اتفاق افتاده است که علایم پس از پایینتر رفتن از یک وزن مشخص برطرف شده‌اند.
- از نوشیدنیهای الکلی، نوشیدنیهای حاوی کافئین ، (قهوه ، چای ، کاکائو و نوشابه) و هرگونه غذا ، آب میوه یا ادویه‌ای که علایم را بدتر می‌کنند، پرهیز کنید. آهسته غذا بخورید.
- داروهای ضد اسید
- نرم‌کننده‌های مدفوع
مباحث مرتبط با عنوان