صدرالدین ابوبکر محمد بن عبداللطیف


صدرالدین ابوبکر محمد بن عبداللطیف

«وفات 552 ق/ 1157 م»

صدرالدین ابوبکر از نوادگان ابوبکر خجندی و یکی از برجسته‏ترین شخصیت‏های آل خجند است. صدرالدین دانش‏های متداول زمان را در اصفهان فرا گرفت. حدیث را در آن شهر در نزد ابوعلی حداد و نمانم بن احمد و ابوالقاسم اسماعیل بن فضل سراج آموخت. وی در موعظه بسیار توانا بود و در دربار نیز نفوذ کلمه داشت. صدرالدین ابوبکر چندی در بغداد به تدریس در مدرسه نظامیه مشغول شد. در همان زمان در جامع القصر آن شهر موعظه می‏کرد، در حالی که کسان او با شمشیرهای آخته پیرامونش را احاطه کرده بودند. پس از مدتی به اصفهان بازگشت و ریاست شافعیان آنجا را بر عهده گرفت. شیوه زندگی او همچون وزیران بود نه دانشمندان.

از حوادث ایام او، شورش امیر بوزابه ، فرمانروای فارس در 542 ق/ 1147 م بود. بوزابه بر ضد سلطان مسعود سلجوقی می‏جنگید و چون به محاصره اصفهان پرداخت، ابوبکر محمد، دروازه‏های شهر را به روی او گشود و با او به همکاری پرداخت. بوزابه به پیشنهاد صلح سلطان مسعود وقعی ننهاد و به تعقیب او پرداخت، اما در جنگی که رخ داد، شکست خورد و به اسارت افتاد و سپس به فرمان سلطان هلاک شد. سلطان مسعود چون دانست که ابوبکر محمد با بوزابه دوستی ورزیده است، از او خشمناک شد؛ اما محمد بن عبداللطیف پیش از آن که گزندی ببیند، همراه برادرش جمال‏الدین محمود از اصفهان گریخت و به موصل رفت. در آن هنگام مردم عادی اصفهان به مدرسه شافعیان تاختند و کتابخانه آن را آتش زدند. برادران خجندی در موصل از توجه و استقبال جمال‏الدین وزیر برخوردار شدند. اما پس از چندی، جمال‏الدین برای گزاردن حج به مکه رفت. محمد نیز با آماده دیدن اوضاع به اصفهان بازگشت. اهالی شهر از او استقبال کردند -صفر 543 ق / ژوئن 1148 م-. سلطان مسعود سلجوقی نیز گذشته او را فراموش کرد و ریاست شهر را بار دیگر به او سپرد. ابوبکر محمد سرانجام در یکی از سفرهای خود از بغداد به اصفهان در یکی از روستاهای میان راه همدان و کرج -روستایی واقع در استان باختران امروز 9 در 22 شوال 552 ق/ 27 نوامبر 1157 م شب هنگام به سلامت خفت، ولی بامداد پیکرش را بی‏جان یافتند. جنازه‏اش را به اصفهان بردند و در محله -سنبلان- آن شهر به خاک سپردند. مرگ ناگهانی او آشوبهایی در اصفهان پدید آورد و گروهی در این میان جان باختند. از او اشعاری به زبان عربی بر جای مانده است.



تعداد بازدید ها: 7603