شکل غارها


شکل غارها به وسیله شکاف ها و ترکیب مجزه ای اطراف آن و به وسیله علم آب شناسی (جریان، تهاجم شیمیایی و مواد در حالت تعلیق) و اشکال سطحی و وضعیت سیر تکاملی کلیه توده های صخره ای، تشخیص داده می شود. در میان تعداد بی شماری از اشکال که به وسیله انفجارات زیر زمینی هویدا می شوند، به نوع اصلی قابل تشخیص است که شامل راهرو، چاه و تالار می باشد.

  • راهرو: عبارتند از یک مجرای افقی با شکل تقریبا متقاطع در امتداد طول آن تشکیل شده است.
بخش راهرو توسط رسوبات پر شده است و شامل انواع راهروهای لوله ای – راهروهای بالارو، دره های عمیق «کانیون) و راهروهای شکل گرفته از مجراهای متعدد می باشد.

  • چاه: مجرایی است که به صورت عمودی گسترش پیدا می کند. راس آن ممکن است به خارج سطح راه باز کند و نه به یک راهرو یا تالار. اما چاه همیشه دارای مجراهای خروجی رخنه پذیر نیست.
چاه معمولا استوانه ای یا به شکل مخروط بلندی است که تشکیلات آن بر اثر تراوش به داخل یک گروه درزه ایجاد می شود.

  • تالار: تالار به معنی بخش عظیم یک راهرو است.از نظر ژئومورفولوژیست ها، تالار راهروی است با یک تقاطع که به وضوح بزرگتر از بخشهای راهرو یا چاه هایی است که تالار به آنها هدایت می شود و در نقطه ای که چندین تقاطع مجرا جمع می شوند، قرار دارد.

تالار غار رودافشان در فیروزکوه به ابعاد 50×180 متر می باشد که دارای حفره روبه گسترش، ساختار ویژه و پدیده فرونشستی است که سیر تکاملی را طی می کند.

نواحی گردآوری، با دامنه تپه ها و فلات بخش فوقانی منطقه کارست مربوط است. کلیه ترکهای کوچک و بزرگ در حوضچه ها، چاهکها و دهانه غارها، آب جاری در سطح را جذب می کنند. این ناحیه گردآوری ممکن است به سرعت برخلاف ویژگی کارست از عرض گسترده شود، و یک یا چند رودخانه در میان یک منطقه غیر قابل نفوذ جریان یابد، اما اگر منطقه سنگ آهکی غنی باشد، هیچ کارستی زیرزمینی ناپدید نخواهد شد. در مورد نقش این سرچشمه های خارجی نباید مبالغه شود، بزرگترین بخش آب در نظام رودخانه کارست حاوی بارانی است که بر خود سنگ آهک می بارد.

درون توده سنگ آهک، آب موضعی، انباشته ها را حفظ می کند و ممکن است روی لایه نفوذناپذیر پیشرفت کند. این ذخایر کوچک توسط کانالهای کوچکی که با کانالهای گردآوری بزرگتر، یک جریان بزرگتر را بهم می پیوندند، زهکشی می شوند.

تجسسات غارشناسی نشان داده است که مجراهای گردآوری به طور اتفاقی به شکل منابع آب زیرزمینی با یکدیگر تلاقی می کنند. این بازگشت به سطح، گاهی درون راهروی است که می تواند پیمایش (نقطه یابی) بشود انجام می گیرد، اما اغلب به شکل یک محل ظهور مجدد چشمه یعنی مجرایی که تقریبا عمودی بالا می آید و جریان جویباری رامترها یا حتی ده ها متر زیر سطح رودخانه ای که به آن می پیوندد، به سطح می آورد. سیر تکامل نظام زهکشی پیچیده و دشوار است. نظام کارست به عنوان شبکه های از درزه های شناور در آب منشاء پیدا می کند. این شبکه به شکل نوعی از سطح ایستابی «سفره آب) سلولی (حجره دار) با زهکشی کند و نقاط بی شماری از خیزآبها و تغییرات کند در جریان آب در می آید.

به تدریج مسیر زهکشی در کناره سنگ آهکی و همزمان، مجراهای زهکشی اصلی از نظر اندازه افزایش می یابد و نقاط خیزآبها از نظر تعداد، کاهش پیدا می کند. شبکه درزه ها از ادامه، باز می ایستد و به عنوان کانالهای زهکشی و نواحی گردآوری سازمان می یابد.


تعداد بازدید ها: 16800