هدف آزمایش
بررسی خواص مربوط به عامل هیدروکسیل (
OH) فنل‌ها
تئوری آزمایش
فنل معمولی یا
اسید فنیک (
C6H5OH )، ماده‌ای است که در آن ، به جای یک اتم
هیدروژن از هیدروکربن سیر نشده
بنزن ، یک
عامل هیدروکسیل یا
OH قرار دارد.
فنل به صورت بلورهای جامد و بی‌رنگ با بوی تند و مخصوص است که در نتیجه
اکسایش در هوا صورتی رنگ می‌گردد. نقطه ذوب آن پایین (42درجه سانتی‌گراد ) و در دمای معمولی در آب ، کم محلول و در اثر گرم شدن ، حلالیت آن افزایش یافته و در 70درجه سانتی‌گراد به هر نسبت با آب ، قابلیت مخلوط شدن دارد.
این جسم ،
خاصیت ضدعفونی کننده دارد و از بهترین حلال‌های آن ، می‌توان
اتانول و
اتر را نام برد.
فنل ، ماده‌ای سمی وخطرناک است و نباید دست و صورت با آن تماس پیدا کند، زیرا تولید زخمهای خطرناک می‌نماید. از این جهت در آزمایشگاه باید از دستکش و عینک هنگام کار با این
ماده استفاده کرد.
اکنون می‌خواهیم فنل را با یکی از واکنشهای آن شناسایی کنیم.
وسایل ومواد مورد نیاز
- لوله آزمایش
- آب مقطر
- محلول کلرید آهن (%20)
شرح آزمایش
در داخل یک لوله آزمایش ، 0.5 گرم
فنل را همراه 5ml
آب مقطر ، ضمن تکان دادن لوله ، چند قطره از
محلول کلرید آهنIIIکه 20% است، اضافه نمایید. رنگ سرخ خونی تولید شده ، دلیل بر وجود
فنل است.
نتیجه آزمایش
این خاصیت فنل ، جزو خواص مربوط به عامل هیدروکسیل (
OH) فنل است. یعنی واکنش بر روی عامل
OH آن انجام می‌شود. این واکنش به صورت زیر است:
C6H5OH + FeCl3 → {Fe(C6H5O)}Cl2 + HCl
ماده تشکیل شده ، دارای
رنگ سرخ است.
سوالات
- سایر خواص فنل (علاوه بر عامل هیدروکسیل) ، مربوط به چه گروهی است؟
- آزمایش فوق چه تفاوتی بین فنل‌ها والکل‌ها را نشان می‌دهد؟