سیستم اداری و حکومتی در عهد فتحعلیشاه








1- جامعه ایران در دوره قاجار یک جامعه تقریبا قرون وسطایی بود .
2- تعصبات ملی ومذهبی شدید بر روح و فکر افراد جامعه حکمفرما بود .
3- افراد این جامعه سخت پایبند آداب و رسوم سنتی و ملی بودند .
4- اما ارتباط ایران با اروپا و تبادلات مختلف اجتماعی – فرهنگی سبب تحول جدید در زدگی مردم شد .
5- از دوره فتحعلیشاه نظامات اداری – فرهنگی ، اجتماعی – سیاسی با تبادل ارتباط با غرب شروع به تحول و تغییر کرد ( این گونه تحولات از دوره فتحعلیشاه آغاز شد و در دوره ناصرالدین شاه به اوج رسید.)
6- در این دوره دو طبقه دولت و روحانیون عمده ترین طبقه جامعه بودند.
7- شاهان قاجار اساسا به مذهب نیروهای مذهبی اهمیت می دادند .
8- توده مردم که شغلشان کشاورزی و زراعت بود جایگاهی در جامعه نداشتند و فقط مامور پرداخت مالیات و تامین مهم و قابل توجه بودند.
9- به دلیل جنگهای طولانی ایران با دول خارجی پرداختن به امور نظامی و سپاهیگری از نکات مهم و قابل توجه بود .
10- در این دوره عباس میرزا با کمک دولتهای اروپائی تحولی د رامور نظامی ایجاد کرد این تحول در عهد امیر کبیر شکل نهایی به خود گرفت .

ساختار حکومت قاجاریه در دوره فتحعلیشاه
1- رژیم حکومت قاجاریه دنباله سلطنت استبدادی دوهزار و پانصد ساله ایران بود .
2- شاه یگانه مرجع صلاحیتدار برای رسیدگی به کلیه مسائل و امور کشوری و لشکری بود .
3- همه افراد مات ملزم به اطاعت امراء و سلطنت او بودند و کلیه افراد مردم حتی صدراعظم و وزیران و ماموران عالیمرتبه دولت نوکران شاه محسوب می شدند.
4- اما در رژیم سلطنت مطلقه قاجار دوران استبداد کوتاه بود واین نیز به دلیل وجود افراد لایق کاروان د رامور دولتی و اصلاحات و تحولاتی که آنان د رامر حکومت به وجود آوردند گر چه این تحولات در عهد ناصرالدین شاه آغاز شد اما زمینه های آن از دوره فتحعلیشاه شکل گرفته بود.
5- پادشاهان قاجار برای خود دربار داشتند و درباریان از صدراعظم گرفته تا آبدارباشی ملزم به اطاعت ا زشاه بودند .



منبع:CDایرانیا

مرحله اول قاجاریه در تکاپوی قدرت
مرحله دوم : شکل گیری رسمی حکومت قاجاریه حکومت آقا محمد خان ( 1203-1212 ه . ق )
مرحله سوم : تثبیت و استواری حکومت قاجاریان سلطنت فتحعلی شاه ( 1212-1250 ه . ق)
مرحله چهارم : حکومت محمد شاه
مرحله پنجم : حکومت ناصر الدین شاه
مرحله ششم : مظفر الدین شاه
مرحله هفتم : مشروطه و محمد علی شاه
مرحله هشتم : استقرار مشروطه و احمد شاه




تشکیلات دولتی درعهد فتحعلیشاه
1- د ر زمان سلطنت فتحعلیشاه به سال (1239 ه.ق ) ابتدا وزارت دول خارجه تاسیس گردید
2- پس از چندی وزارتخانه داخله مالیه و فواید عامه به وجود آمد البته این سه وزارتخانه درعهد ناصرالدین شاه شکل واقعی به خود گرفت.
3- اولین هیات دولت با چهار وزیر و یک صدراعظم در دوره قاجاریه در عهد فتحعلیشاه شکل گرفت.
4- نخستین وزیر خارجه ایران میرزا عبد الوهاب نشاط معتمد الدوله اصفهانی بود پس ا ز وی فتحعلیشاه میرزا ابوالحسن خان شیرازی اولین سفیر ایران در اروپا را به امور خارجه منصوب کرد .
5- وظیفه وزارت مالیات تنظیم دخل و خرج کشور و جمع آوری مالیات بود چون ایران زمان فتحعلیشاه همیشه سرگرم جنگ و نبرد بود صول مالیات ا ز ایالات ها جمع پرداخت هزینه سپاه از مهمترین موارد بود
6- وزارت داخله همان وزیر بزرگ یا صدر اعظم شاه بود .
7- غیر از حاج ابراهیم کلانتر اعتماد الدوله که به دستور شاه کشته شد در دوره سلطنت فتحعلیشاه چهار وزیر دیگر وجود داشت و آنان میرزا شفیع مازندارانی ، حاج محمد حسین خان اصفهانی و عبدالله خان امین الدوله و الهیار خان آصف الدوره .
8- در دوره قاجار شاهزادگان حکومت ایالات و ولایات را عهده دار میشوند نفوذ و قدرت آنان تابع نفوذ و قدرت شاه بود و طبعا در راه تحکیم اساس سلطنت می کوشیدند.
9- هر یک از شاهزادگان حاکم ایالات به تفاوت مقام و درجه دستگاهی مرکب از وزیر مستوفیان و نوکران در خدمت داشتند چنانچه در دستگاه عباس میرزا ، محمد خان زنگنه امیر نظام و میرزا تقی خان فراهانی منشی نظام را بر عهده داشتند.
10- پادشاهان قاجار همانند ایلخانان ، صفویان , ... رسم تیول بخشی را پیش گرفتند و برابر تامین خرج شاهزادگان به آنها املاک و مزارع خاصه دولتی می بخشیدند.


o حاجی ابراهیم کلانتر ( اعتماد الدوله ) را بشناسیم :
? ابتدا کلانتر شیراز بود ( در عهد لطفعلی خان زند)
? سپس بر اثر خیانتی که به خان زند کرد و
? پس از مرگ وی از اردوی خان قاجار بسرعت خارج شد و خود را به طهران رساند
? تلاش و کفایت زیادی در به تخت رساندن فتحعلیشاه کرد .
? فتحعلیشاه نیز وی را به منصب صدارت گماشت .
? سرانجام بر اثر بدگمانی فتحعلیشاه نسبت به وی او را به قتل رسانید .

o دلایل قتل حاج ابراهیم خان کلانتر( اعتماد الدوله) توسط فتحعلیشاه :
? فتحعلیشاه که به قدرت 18 ساله اعتماد الدوله د ر دستگاههای لطفعلی خان _ آقا محمد خان و فتحعلی شاه آگاه بود چون اعتمادالدوله د راین مدت تمام برادران و بستگان متعدد خود را د ر حکومت و ولایت امور گماشته بود فتحعلیشاه نسبت به اقدامات او بدگمان شده
? با تحریک جمعی از نزدیکان شاه که وی را از نفوذ اعتمادالدوله ترساندند اقدام به کشتن وی کرد .










1.معماری
2.علوم
3.دین
4.فنون
5.هنر
6.شهرسازی
7.نژادها
8.مهاجرت ها
1.روش های پژوهش در آداب و رسوم گذشتگان
2.فلسفه تاریخ



تعداد بازدید ها: 16976