|
مقدمه
رویا شکلی از فعالیت تخیلی محسوب می‌شود که عموم مردم و همه گروههای سنی را در بر می‌گیرد. بحث رویا در روانشناسی تحت تاثیر روانشناس معروف فروید است که عقیده داشت، رویا راه اصلی جهت دستیابی به ناخودآگاه خود می‌باشد و از طریق تحلیل و تفسیر رویا می‌توان اطلاعاتی درباره آرزوهای ناخودآگاه و امیال سرکوب شده فرد بدست آورد.
|
رویا و تعبیر نظریه‌های مختلف آن
رویا پدیده‌ای است که همواره ذهن بشر را به خود جلب کرده است و کوشش‌های فراوانی نیز برای تعبیر و تفسیر آن به کار رفته است دانشمندان مختلف هر یک با توجه به دیدگاه خاص خود ، رویا را به گونه‌ای خاص تعبیر کرده و توضیح می‌دهند. به عقیده یونگ ، اگر زبان رویا را دریابیم و آنرا درک کنیم، می‌توانیم از برخی موقعیتهای ناگوار اجتناب کنیم یا به استقبال موقعیتهای خوشایند برویم و در کل ، سرنوشت ما را پیشگویی کند و از آینده ما خبر دهد.اما طبق نظر فروید ، رویا چیزی درباره آینده به ما نمی‌گوید، بلکه محتوای رویا بیان کننده عقده‌های حل نشده ما می‌باشد. شخص در هنگام رویا بخشی از نگرانیهای درونی خود را آزاد کرده و آرزوهای برآورده نشده خود را برآورده می‌سازد. طبق نظریه فروید ، هر یک از اجزا رویا معنی و مفهوم خاصی دارند و هیچکدام از آنها ، یعنی مواردی از قبیل اشخاص موجود در رویا ، محل وقوع رویا ، رفتارهایی که انجام می‌شود و... بی اهمیت نیستند. هر رویا سبب برآورده شدن امیال و آرزوهای فرد می‌شود. آرزوهایی که به دلیل ناپسند بودن و غیر قابل قبول بودن از سوی اجتماع ، سرکوب شده و به ناخودآگاه فرد رانده شده و در آنجا حفظ شده‌اند و شخص در حالت بیداری نسبت به آنها آگاهی ندارد.
این امیال و آرزوهای ناپسند حتی در رویا نیز به راحتی ظاهر نشده و تغییر شکل می‌یابند. طوری که هر یک از اجزا ظاهر شده در رویا به شکل نمادی ، نشان دهنده یکی از امیال نهفته و نگرانیهای شخص می‌باشد که فروید توسط روانکاوی آنها را کشف می‌کرد. فروید تقریبا تمام مسایل و مشکلات فرد را به مسایل جنسی و روابط جسنی ربط می‌داد و رویا را نیز با در نظر گرفتن این مساله تعبیر و تفسیر می‌کرد.
نظریه مهم دیگری در زمینه رویا ، نظریه کریک و میچیون است که معتقدند رویا به این علت رخ می‌دهد که به مغز اجازه می‌دهد از تراکم شدید اطلاعات در حافظه خودداری کند. بعبارت دیگر بعد از رویا دیدن ، فضای حافظه آزاد می‌شود تا بر رویدادهای روز بعد تمرکز نماید.
رویا از دیدگاه زیستی
طبق دیدگاههای زیستی ، رویا در جریان خواب در هر شب به صورت مراحل منظم و مساوی در همه افراد دیده می‌شود. طبقه این نظر ، زیاد شدن یک ماده شیمیایی در مغز به نام استیل کولین ، باعث فعال شدن یک دستگاه در مغز به نام دستگاه فعال ساز شبکه‌ای می‌شود و نتیجه این واکنش به شکل رویا نمایان می‌شود.
|
ارتباط رویا و خواب
بحث رویا همواره با عمل خواب و خوابیدن مطرح بوده است. خواب به عنوان یک حالت ناخودآگاه تعریف می شود که با تحریکات حسی می‌توان شخص را از آن بیدار کرد. در صورتیکه اغما یا کما حالتی ناخودآگاه است که نمی‌توان شخص را بیدار کرد. خواب در اثر فعالیت خاص مغز رخ می‌دهد که آنرا توسط امواج مغزی مشاهده می‌کنند. امواج مغزی نیز با گذاشتن یکسری سیم و الکترود بر روی قسمتهای مختلف ، قابل ثبت می‌باشند که از طریق دستگاه الکتروانسفالوگرافی این کار را انجام می‌دهند.پس بحث رویا نیز که یکی از مراحل در مراحل خواب است با امواج مغزی ارتباط می‌یابد و مرحله رویا دیدن نیز دارای امواج مغزی مخصوص به خود می‌باشند که توسط آنها می‌توان فهمید که شخص چه موقع خواب می‌بیند. امواج مغزی ، فعالیت الکتریکی مغز را نشان می‌دهند. پس با توجه به این مطالب باید گفت در هنگام خواب ، مغز کاملا فعال است و فعالیتهایی را انجام می‌دهد که می‌توان از طریق امواج مغزی آنها را ثبت و مشاهده کرد.