مقدمه
تیره راسوها
(Viverridae) گوشتخوارانی هستند با اندازه کوچک و بدنی دراز و باریک و دمی بلند و پر مو و دستها و پاهای کوتاه و پوزه دراز. پاها با 5 انگشت و حیوان پنجه رو است. جمجمه دراز با پوزه باریک و صندوق صماخ نیز دراز و از خارج به دو قسمت جلویی و عقبی تقسیم شده است. از این تیره در ایران فقط یک جنس Herpestes وجود دارد. این جنس که راسوها را تشکیل می‌دهد گوشتخوارانی هستند نسبتا کوچک که بدنی دراز و باریک و با گردن دراز و پاهای کوتاه و دم نسبتا بلندی دارند. این جنس دارای چندین گونه است.
راسو یا نمس هندی کوچک
راسوی نسبتا کوچکی است با بدنی دراز و کشیده و دم بلند و پاهای کوتاه. پوزه باریک و چشمهای کوچک و گوشها پهن و کوتاه و فقط لبه جلویی و عقبی آن از داخل موها نمایان است. سبیلهای صورت نسبتا کوتاه هستند. دم دراز و طول آن کمی کوتاهتر از طول سر و بدن و در قاعده کلفت و کمی پهن و در قسمت انتهایی نواری شکل و نوک تیز است. دستها و پاها کوتاه و هر یک با 5 انگشت بوده و ناخنهای نسبتا بلند و به رنگ سیاه قهوه‌ای هستند.
کف دست و پا برهنه بوده و در جلو دارای یک پینه بزرگ سه قسمتی هستند. رنگ موها بطور یکنواخت خاکستری زیتونی با سایه‌ای از زرد قهوه‌ای. دم بیشتر به رنگ زرد قهوه‌ای و بالا و پایین آن یک رنگ تقریبا مانند پشت بدن و ناحیه شکمی روشن‌تر از پشت بدن و تقریبا به رنگ زرد تیره است. یک لکه قهوه‌ای روشن در دور چشمها وجود دارد.
این راسو در روز فعال است و بیشتر در زمینهای کشت شده و میان نخلستانها و نزدیک به مراکز انسان زندگی می‌کنند. در حفره ها و شکافهای زمین بسر می‌برند. از حیوانات مختلف مانند
جوندگان و
مار و
مارمولک و
قورباغه و
بی‌مهرگان تغذیه می‌کنند. در شکار بسیار سریع و ماهر هستند و به همین دلیل در نزاع با مارها غالب شده و موفق به کشتن آنها می‌شوند. راسوها و بچه‌های آنها به آسانی دست آموز می‌شوند. اطلاعات زیادی از وضع تولید مثل آنها در دست نیست. دوران آبستنی در حدود 43 روز است و تعداد بچه‌ها در حدود 3 عدد است.
پراکندگی در ایران
راسوی کوچک که در جنوب ایران به موش خرما معروف است در ایران تاکنون از خرمشهر ، جنوب زابل ، مرز ایران و افغانستان گزارش شده است.
پراکندگی جهانی
در شمال عربستان ، عراق ، ایران ، افغانستان ، هندوستان و قسمتی از سواحل آمریکای جنوبی دیده شده است.
راسو نمس هندی
این راسو خیلی شبیه گونه پیش ولی از آن کمی بزرگتر و در رنگ مختصری تیره‌تر است. بطور کلی بدن دراز و باریک و دم بلند و گوشها کوچک و دستها و پاها کوتاه هستند. رنگ موها در پشت بدن قهوه ای مخلوط با کرمی یا گندمگون و در سر و دستها و پاها رنگ متمایل به قرمز حنایی تیره می‌شود. گوشتخواری است که در روز فعالیت می‌کند و اغلب صبح بعد از طلوع آفتاب و عصر قبل از غروب آفتاب دیده می‌شود.
از بی‌مهرگان مختلف مانند
حشرات و همچنین مهره‌داران کوچکی مانند مار و مارمولک و قورباغه و پرندگان و تخم آنها تغذیه می‌کند و گاهی ریشه درخت و میوه آنها را می‌خورد. لانه‌های آنها حفره‌هایی است که در زمین ایجاد می‌کنند و بیشتر پای دیواره‌های خرابه و متروکه را برای کندن و ساختن لانه ترجیح می‌دهند. معمولا یک گروه نزدیک بهم زندگی کرده و لانه‌ها را همجوار حفر می‌کنند. بیشتر نزدیک مراکز انسانی زندگی کرده و به آسانی گرفته شده و دست‌آموز می‌شوند.
پراکندگی در ایران
اینگونه راسو در ایران تاکنون از قصر قند ، ایرانشهر سیستان و بلوچستان و شیراز و اهرم بوشهر گزارش شده است.
پراکندگی جهانی
در شبه جزیره عربستان ، ایران ، افغانستان ، پاکستان ، بحرین ، هندوستان تا سیلان دیده شده است.
مباحث مرتبط با عنوان
