دید کلی
عالم در ابتدا ، چگونه به نظر میآمد؟ برای آگاهی از چگونگی اولین ثانیهها و یا بهتر بگوییم اولین اجزا اثر ثانیهها ، پس از انفجار اولیه باید به فیزیکدانهای متخصص در امر
فیزیک که در مورد تشعشعات و ماده در شرایط کاملا سخت و غیر عادی ، تحقیق و تجربه میکنند مراجعه کرد. این دانشمندان در محاسبات خود با اعداد بسیار بزرگ و نیز اعداد بسیار کوچک که میتوان آنها را با توانها مبنای 10 نشان داد سر و کار دارند. همانطور که میدانیم، از پرتوها ذرههایی که به اندازه کافی انرژی دارند (به عبارت دیگر فوتونها)، میتوان "ماده" و از ماده پرتو ایجاد کرد. با این یاد آوری ، اکنون در نظر داریم با زبانی کاملا ساده نظریات و تصوراتی را که در حال حاضر در مورد اولین ثانیهها و سالهای جوانی عالم و کائنات وجود دارند، بیان کنیم.
تاریخ کیهان
تاریخ کیهان ، معمولا به 8 مقطع کاملا متفاوت و غیر مساوی تقسیم میشود.
- مرحله اول (صفر تا 24-10 ثانیه): این مسأله هنوز برای ما کاملا مشخص نیست که در اولین ثانیهها چه چیزی تبدیل به گلوله آتشین شده ، که کیهان باید از مبدأ آن ایجاد میگردید. هیچ معادله و یا فرمولهای اندازهگیری ، برای درجه حرارات بسیار بالا و غیر قابل تصوری که در این زمان حاکم بوده در دست نمیباشد.
- مرحله دوم (43-10 تا 23-10 ثانیه): اولین سنگ بنای ماده ـ مثلا کوارکها و الکترونها و پادذرههای ـ از برخورد با یکدیگر بوجود میآیند. تعدادی از این سنگ بناها دوباره با یکدیگر بوجود میآیند و به صورت تشعشع فرد میباشند. در لحظههای بسیار بسیار اولیه ، ذرات فوق سنگین "X" نیز میتوانستهاند، بوجود آمده باشند. این ذرات دارای این ویژگی هستند که هنگام فروپاشی ، ماده بیشتری نسبت به ضد ماده ، مثلا کوارکهای بیشتری نسبت به آنتی کوارکها ، ایجاد کنند. ذرات X که فقط در همان اولین اجزاء بسیار کوچک ثانیهها وجود داشتهاند برای ما میراث مهمی به جا گذاردهاند. که عبارتند از:
افززنی ماده در برابر ضد ماده
- مرحله سوم (42-10 تا 6-10 ثانیه): کیهان از مخلوط کوارکها ، لپتونها ، فوتونها و سایر ذرات دیگر تشکیل شده که متقابلا به ایجاد و انهدام یکدیگر مشغول بوده و ضمنا خیلی سریع در حال از دست داده حرارت هستند.
- مرحله چهارم (6-10 تا 3-10 ثانیه): تقریبا تمام کوارکها به صورت پرتو ذرات به انرژی تبدیل میشوند. کوارکهای بیشتری نسبت به ضد کوارکها وجود دارند. برخی از کوارکها برای خود جفتی پیدا نکردهاند و به صورت اضافی میمانند. هر 3 کوارک با یکدیگر یک پروتون یا نوترون میسازند. سنگ بناهای هسته اتمهای آینده اکنون ایجاد شدهاند.
- مرحله پنجم (3-10 تا 100 ثانیه ): الکترونها و ضد الکترونها (یوزیترونها) در برخورد با یکدیگر به اشعه تبدیل میشوند، تعدادی الکترون باقی میماند. زیرا که ماده بیشتری نسبت به ضد ماده وجود دارد. این الکترونها مبدأ مدارهای اتمی را میسازند.
- مرحله ششم (100 ثانیه تا 30 ثانیه): در درجه حرارتهایی که امروزه میتوان در مرکز ستارگان یافت، اولین هستههای اتمهای سبک و به ویژه هستههای بسیار پایدار هلیوم در اثر همجوشی هستهای (فوزیون) ساخته میشوند. هسته اتمهای سنگین از قبیل اتم آهن یا کربن ، در این مرحله هنوز ایحاد نمیشوند. در اغاز عملا فقط در عنصر بنیادی که از همه سبکترند وجود دارند: تعدادی هیدروژن و هلیوم.
- مرحله هفتم (از 30 دقیقه تا 1 میلیون سال پس از خلقت): پس از گذشت حدود 300000 سال ، گوی آتشین آن قدر حرارت از دست داده که هسته اتمها و الکترونها میتوانند در درجه حرارتی حدود 3000 درجه سانتیگراد به یکدیگر بپیوندند و بدون اینکه دوباره فورا از هم بپاشند، اتمها را تشکیل میدهند. در نتیجه آن مخلوط ذرهای که قبلا نامرئی بود، اکنون قابل مشاهده میشود. ابتدا در این مرحله است که امکانات و توانایی ستارشناسان به کار میآید.
آنها وقتی که با تلسکوپهای عظیم و پیشرفته خود به فاصله دور و در نتیجه به تاریخ اولیه کیهان مینگرند. دیوار آتشین مشاهده میکنند، که با 3000 درجه سانتیگراد حرارت ، دور تا دور کیهان را فرا گرفته است. البته دیوار با چنان سرعتی در حال دور شدن از ماست که پرتوهای منتشره از آن برای ما نامرئی نیستند، بلکه فقط موج رادیویی با طول موج یکسان به سمت ما ارسال میشود.
- مرحله هشتم (از یک میلیون سال پس از خلقت تا امروز): از ابرهای هیدروژنی ، کهکشان راه شیری ، ستارگان و سیارات به وجود میآیند. در داخل ستارگان ، هسته اتمهای سنگین از تبدیل اکسیژن و آهن تولید میشوند که بعدها در انفجارات ستارهای آزاد میگردند و برای ساخت ستارگان ، سیارات و حیات جدید به کار میآیند.
عاقبت کره زمین چه خواهد شد؟
سیاره آبی رنگ ما ، تا 5 میلیارد سال دیگر به دور خورشید میچرخد. آنگاه
خورشید در آخرین روزهای عمر خود مانند یک بادکنک کاملا باد کرده شده به صورت یک ستاره عظیم و غول پیکر سرخ فام در میآید. و دو سیاره داخلی منظومه خود ،
عطارد (یا تیر کوچکترین سیاره
منظومه شمسی که قطر آن 4840 کیلومتر و 1.5 برابر ماه است و هر 88 روز یک بار دور خورشید می چرخد) و
زهره (ناهید به اندازه زمین و نزدیکترین سیاره به زمین و هر 225 روز یکبار به دور خورشید میچرخد) را فرو میبلعد.
زمین تا 1000 درجه سانتیگراد گرم میشود. تمام آثار زندگی و حیات در ما قبل از بین رفته و تمام آب اقیانوسها بخار شده است. اینکه آیا سیاره ما نیز در مبارزه با
مرگ خورشید کاملا منهدم میشود یا نه ، هنوز معلوم نیست، ولی قطعا هیچ موجود زندهای شاهد مرگ خورشید نخواهد شد. با وجود این مهلتی که به ما داده شده بسیار بسیار طولانی است. اگر بشریت تا 5 میلیون سال بر روی این سیاره دوام بیاورد، خورشید هزار برابر این زمان به زندگی خود ادامه خواهد داد.
مباحث مرتبط با عنوان