بیماری آسم


آسم چیست؟

کلمه آسم از زبان یونانی گرفته شده است که معنی آن تنگی نفس است. آسم یک مریضی مزمنی است که در آن تنگی نفس به علت ورم لوله‌های
تنفسی بوجود می‌آید و اگر این ورم درمان شود تنگی نفس هم از بین می‌رود. یکی از دلایل ورم در افراد مبتلا به آسم ، آلرژی است درمان یا کنترل آسم به طریق 2 گروه دارو انجام می‌شود:
  • داروهای موضعی (گشاد کنندگان لوله‌های تنفسی) مانند سالبوتامل
  • داروهای ضد ورم مانند کورتونها



img/daneshnameh_up/2/21/asm1.JPG

طبقه بندی آسم قبل از درمان بر اساس علائم و 1FEV

  • خفیف موعدی
  • همیشگی خفیف
  • همیشگی متوسط
  • همیشگی وخیم

راههای تشخیص آسم

اولین قدم تشخیص آن است و آن را از ۲ طریق باید شناسایی کرد:
  • علائم: تنگی نفس ، سرفه.
  • اسپیرومتری: اگر 1FEV زیر حد نرمال باشد و بعد از استنشاق سالبوتامول به حد نرمال برگردد. البته در مواردی مانند آسم خفیف امکان شهود و اثبات این ۲ طریق امکان نداشته باشد باید از تست با متاکولین استفاده کرد.

سنجش تنفس Spirometry

آسم یک مریضی مزمن برونشها (لوله‏های هوائی) می‏باشد که علت آن ورم دیواره‏های این لوله‏ها است. این ورم باعث تنگی تنفس (بازدم) و سرفه و حالت گرفتگی قفسه سینه می‏شود. یکی از عناصر اصلی برای تشخیص آسم ، وجود تنگی لوله‏های هوایی موقع بازدم است. به همین علت یکی از مهمترین آزمایشها برای پزشک سنجش تنفس (اسپیرومتری) است که از طریق آن می‏توان آسم را تشخیص داد و کنترل درمان را از طریق آن پیگری کرد. Spirometry آزمایش بدون درد و Non INVASIVE است که با آن می‏توان تنفس یک فرد را اندازه‏گیری نمود. (حجم تنفسی). اسپرومتری در سال 1946 در انگلیس اختراع شد.



تصویر

تنفس چیست؟

تنفس عملی است که به طریق آن اکسیژن از اتمسفر بیرون به نایژکها منتقل می‌شوند و بالعکس دی‌اکسید کربن از نایژکها به بیرون فرستاده می‌شوند. تنفس از 2 فاز تشکیل شده است. یک دم و دیگری بازدم ، و در طی هر فاز ، دم مقدار ثابتی هوا وارد ششها شده و همانقدر هم خارج در بازدم خارج می‏شود. ترکیب هوای وارد شده با هوای خارج شده تفاوت دارد، هوای دم غنی از اکسیژن و فقیر از دی‏اکسید کربن است در حالی که هوای بازدم برعکس غنی از دی‏اکسید کربن و فقیر از اکسیژن می‏باشد. در ششها همیشه مقدار هوای ثابتی در پایان هر بازدم باقی می‌ماند که به آن حجم باقیمانده می‌گویند.

آیا این آزمایش در شرایط خاصی باید انجام گیرد؟

نه این آزمایش می‏تواند در تمام طول روز انجام شود. مهم این است که اگر مریض تا بحال این آزمایش را انجام نداده است باید از استعمال داروی‌های بتا‌آدرژرنیک که برونشها را گشاد می‌کنند خودداری کند.

طریقه‌های استعمال داروهای آسمی

استعمال داروهای ضد آسم از طریق استنشاق به نظر یک عمل خیلی ساده می‏رسد ولی در حقیقت چنین نیست. در برخی از موارد که وضعیت مریض حاد می‏شود بدون اینکه دلیل منطقی داشته باشد، احتمال اینکه داروها به طریق صحیح استعمال نشده باشد وجود دارد، به این معنی که یا دستور پزشک بطور درست انجام نشده است (تعداد گرفتن دارو در روز) و یا اینکه درست دارو وارد بدن نشده است.

اینگونه اشتباهات در خیلی از موارد موجب حاد شدن مریض و خطرناک‏ شدن آن می‌شود. برای همین خیلی مهم است که مریض را تعلیم داد که داروهای آسمی را بشناسد و طریقه درست گرفتن دارو را یاد بگیرد. برای اینکه بتوانند داروهای آسم به محل برونشها برسند از وسایلی استفاده می‌شود که شناختن آن مهم است.

داروهای آسم و طریقه استعمال آنها

کنترل آسم زیاد آسان نیست بلکه احتیاج مداوم به درمان صحیح دارد که ممکن است سالها طول داشته باشد و حتی در برخی از موارد تمام عمر به درازا می‏کشد. برای این مریضی درمانهایی وجود دارد که با وجود اینکه علاج بخش قطعی نیستند، باعث می‏شوند در اغلب موارد مریض تحت کنترل درآید و خود از یک زندگی عادی برخوردار شود. در این میان مسئله چگونگی استفاده صحیح از داروهای مختلف برای آسم مهم است. موفقیت درمان آسم رابطه مستقیم با پذیرش دارو و عمل صحیح به توصیه‏های پزشک دارد.

پس بنابراین هرچه دارو صحیح‏تر مصرف شود اثر آن بیشتر است و نیاز مریض به پزشک و درمان آن کمتر می‏شود. داروههای ضد آسم بسیار و گوناگون هستند و برای استفاده از هر کدام آنها باید کارکرد آنها را شناخت. برخی از مریضها باید از دو یا بیشتر دارو استفاده کنند و ممکن است دستگاهها باهم فرق بکنند و این ممکن است مریض را کمی سردرگم کنند به علاوه اینکه این داروها باید در طول روز به مراتب مصرف شوند.



تصویر

استفاده از اتاقک‏ها در اسپری

اثر داروهای ضد آسمی موقعی موثر است که دارو به طریق کامل وارد ریه شود. برای انجام این کار و جلوگیری از هدر رفتن دارو در هوا از اتاقکی استفاده می‏شود که اول دارو را در خود ذخیره می‏کند و مریض با استفاده از آن می‏تواند از هدر رفتن دارو جلوگیری کند. استفاده از این اتاقکها خیلی ساده است. برای مریضهای مسن که نمی‏توانند خوب از اسپری استفاده کنند اتاقکهای بزرگتر بهتر می‏باشد. چون ذرات دارو در آن کوچکتر می‏شوند و مقاومت هوا نیز در آن کمتر می‏شود و این به رسیدن دارو در نایژه‏های کوچک هوایی خیلی کمک می‏کند.

مباحث مرتبط با عنوان


تعداد بازدید ها: 109580