اهمیت نتایج و تأثیرات جنبش تنباکو


امتیاز توتون و تنباکو با مخالفت علما آغاز گردید. نخستین فریادهای اعتراض که بوسیله علما رهبری می‌شد از شیراز به رهبری سید علی اکبر فال اسیری از علمای برجسته آن منطقه برخاست و سپس تبریز، مشهد، اصفهان، تهران و دیگر نقاط را فرا گرفت. نهایتاً فتوای مرجع بزرگ عصر آیت‌ا… میرزای شیرازی در تحریم استعمال توتون و تنباکو اعتراض عمومی بی‌نظیری علیه حکومت بوجود آورد که دامنه آن دربار شاه را نیز گرفت سرانجام شاه ناچار شد با پرداخت غرامت به لغو امتیاز تن دهد.

img/daneshnameh_up/7/70/shirazi.jpg

آیت‌الله سیدمحمدحسن میرزای شیرازی صاحب فتوای تحریم تنباکو


جنبش تنباکو اولین مقاومت همگانی مردم ایران بیگانگان و استبداد شاهی بود که بر حوادث و رویدادهای پس از خود تأثیر بسیار نهاد.
یکی از نتایج بزرگ پیروزی جنبش تنباکو نمایش و افزایش قدرت سیاسی علما بود قدرتی که نه تنها خارجیان بلکه سردمداران حکومت ایران نیز از آن بی‌خبر بودند. اثبات عملی قدرت بیکران علما، از آن پس در خاطره ملت ایران باقی ماند و جریان انقلاب در سالهای 56 و 57 باردیگر به صحنه آمد. ایرانیان دریافتند که پیروزی بر شاه و بیگانگان امری ممکن است و این جنبش با نشان دادن ناتوانی پادشاهان در برابر مردم به مهمترین دلیل آغاز انقلاب مشروطه تبدیل شد.
جنبش تنباکو نمونه‌ای موفقیت آمیز از یک حرکت عمومی در تاریخ معاصر ایران است حرکتی که پیروزی آن مرهون پیوند ویژة رهبران مذهبی و مردم بود این قیام در حقیقت تولد سیاسی مردم و روحانیت را در پی داشت و از ظهور یک روح جدید در بین مردم خبر می‌داد. پایه‌های مشروعیت سلطنت با مقاومت در برابر فتوای مراجع و مخالفت با علمای بزرگ وقت پیش از پیش متزلزل شد. در مقابل اقتدار سیاسی روحانیت افزایش یافت و روحانیت از این به بعد به عنصر اصلی هدایت کننده مقاومتهای مردمی علیه استعمار و استبداد مبدل گردید.




تعداد بازدید ها: 39941