اریز


گیاه اریز



img/daneshnameh_up/4/40/Juniperuscommunis.jpg

شناسنامه

سرو Cupressaceae:تیره
Juniperus communis L.:نام لاتین
Common juniper:نام انگلیسی
پیرو - اریز:نام فارسی
سرو جبی - شیزی :نام عربی

شرح گیاه

درختچه ای دو پایه، به ارتفاع 5 تا 7 متر و دارای ساقه ای به قطر 20 تا 30 سانتی متر است از مشخصات آن اینست که شاخه های متعدد و برگهای خشن، نوک تیز، فراهم ( به دسته های سه تایی) و به رنگ سبز غبار آلود دارد. در سطح فوقانی پهنک برگ آن، یک خط وسطی به رنگ سفید، همراه با دو خط مایل به سبز روشن مشاهده می شود. گلهای آن در فروردین ماه به صورت شاتون هایی منفرد در محور ساقه ظاهر می گردند. شاتونهای نر آن کوچک، بیضوی دراز، منفرد دارای فلسهای متعدد و شاتونهای ماده، کوچک وبه رنگ سبز بر روی پایه ای پوشیده از فلس قرار دارند. میوه اش به صورت سته و مرکب از سه براکته ضخیم پیوسته به هم است که ابتدا سبز رنگ است و سپس بنفش تیره و محتوی سه دانه سخت و زاویه دار می گردد. تذکر: این درخت بومی اروپا است و دو زیر گونه آن در ایران وجود دارد و در ارتفاعات البرز و آذربایجان دیده می شود. نامهای محلی آن پیرو ( درگرگان) ریس ( درنور و کجور) ابرز ( در درفک و شیرکوه گیلان) ابرسک ( در دیلمان) ارس ( در رودسر) دو زیر گونه آن شامل : 1- J.c subsp.communis ( در ارتفاعات گرگان) دره تالار در ارتفاعات گدوک وهزار جریب، کندوان اسپیلی کالش و ارتفاعات حسنبگلو و کلیبر در ارسباران و آذربایجان 2- J.c subsp nana در ارتفاعات دره هراز، دره تالار بین گدوک و ورسک نام محلی آن لمبیر است.

نیازهای اکولوژیکی

این گیاه در شرایط مختلف اقلیمی رویش می کند ولی هوای گرم وخشک و نور فراوان در افزایش مواد موثر گیاه نقش دارد.درخت پیرو در خاکها سبک ( لوم شنی) و حاوی ترکیبات فراوان کلسیم بهتر رشد می‌کند.

کاشت

کاشت و تکثیر گیاه بوسیله بذر انجام میگیرد. فصل پائیز پابهار بذر را در خزانه هوای آزاد کاشته و پس از افزودن مواد غذائی مورد نیاز گیاه به خاک، نهالها پس از 2 تا 3 سال آماده انتقال به زمین اصلی می شوند نهالها را می توان اواسط پائیز یا اوایل بهار در ردیفهایی به فاصله 100 تا 150 سانتی متر به زمین اصلی انتقال داد. فاصله هر گیاه در طول دریف 50 تا 60 سانتی متر مناسب می باشد.
img/daneshnameh_up/7/79/juniperus.jpg

زمان برداشت

گیاهان از سال دوم رویش از (سال دوم پس از انتقال به زمین اصلی) میوه تولید می کنند.زمان مناسب برای برداشت میوه بین شهریور تا آبان می باشد.

برداشت

جمع آوری میوه ها با قرار دادن پارچه های تمیز در زیر درخت با تکاندن شاخه های درخت میوه ها را به پائین می ریزند. سپس با جدا کردن میوه های نارس و شاخه ها، برگها وسایر قسمتهای نامناسب از میوه آنها را تمیز کرده و خشک می نمایند. میوه ها را به ضخامت 2 تا 5 سانتی متر درهوای آزاد پهن کرده و خشک می کنند که مدت خشک کردن 4 تا 6 هفته طول می کشد. مقدار رطوبت مجاز برای میوه ها پس از خشک شدن 16 درصد می باشد. زمان مناسب برای جمع آوری ساقه ها اوایل بهار می باشد که پس از برداشت در فضای آزاد خشک کرده و سپس خرد می کنند.

دامنه انتشار

ارتفاعات گرگان ( کوه رادکان، کتول، شاهوارکوه، قلعه ماران، کوشک داغ و دیمالو)، دره تالار در ارتفاعات گدوک و هزار جریب کندوان و اسپیلی طالش ، ارتفاعات حسنگلو و کلیبر در ارسباران، آذربایجان
تعداد بازدید ها: 12866