حضرت زین العابدین علیه السلام با مخالفین و دشمنانش و افرادی که به او ظلم و ستم روا داشته بودند یا غیبت و بدگویی‌اش را می‌کردند، رفتاری بزرگوارانه و بر محور « عفو و گذشت » داشت.
زندگانی امام چهارم پر است از گذشت‌ها و بخشش‌ها و برخوردهای کریمانه با افرادی که با سوء ادب و رفتار، مستحق توبیخ و مقابله به مثل بوده اند. امام دشنام آنان را با مهربانی و تواضع و احوالپرسی جواب می داد، غیبت آنها را با بیان اینکه « اگر آنچه گفتید در من موجود است، خداوند مرا ببخشد و اگر در من نیست خداوند شما را ببخشد »، و آزارهای دشمنان را با گذشت و عفو و کرم. و تأثیر این برخوردهای کریمانه در تغییر روش آنها بسیار عجیب بوده و آنها را شرمسار کرده و موجب اصلاح رفتار آنها شده است؛ و این رفتار امام باید الگویی برای جامعه اسلامی باشد.

نمونه هایی از این برخوردها در قسمت حلم و تواضع، عفو و گذشت بیان شده است.

در این جا نمونه‌ای از اعراض کریمانه امام از کسانیکه به او ناسزا می گفتند ذکر می‌کنیم: مردی به یکی از خاندان زبیر کلام ناروایی گفت و او را دشنام داد، اما مرد زبیری پاسخی نداد. پس از مدتی مرد زبیری به حضرت علی بن الحسین علیه السلام دشنام داد ولی امام پاسخی نداد. مرد زبیری سئوال کرد:« چرا جواب من را نمی‌دهی؟»
امام فرمود:« به همان دلیل که تو جواب آن مرد را ندادی!»

مراجعه شود به:

• ارتباط حضرت سجاد علیه السلام با جامعه

منابع:

• بحارالانوار، ج 46، ص 101، حدیث 23 به نقل از کشف الغمه