تئوری
بلور شکلی از ماده جامد است که در آن مولکولها ٬ اتمها و یونها با آرایشی منظم در کنار یکدیگر قرار دارد. تکرار این آرایش منظم در سه جهت فضایی سبب بزرگتر شدن بلور میشود. نظم بیرونی بلورها ٬ بر اثر نظم درونی آنهاست. بدلیل همین نظم ٬ سطحهای خارجی بلورها صاف و هموار هستند. این سطحهای صاف با یکدیگر زاویههایی میسازند که اندازههای آنها در بلورهای یک ماده همواره ثابت است. یکی از راههای تشخیص بلورها از یکدیگر ، اندازه گیری زاویه بین سطحهای آنهاست. بلورها به شکلهای مکعب ٬ منشور ٬ هرم و چند وجهیهای مختلف هستند و معمولا" سطحها و زاویههای هر شکلی از آنها مشابه و قرینه یکدیگرند.
بلورها بر اثر تغییر
فشار و دما در محلولها ٬ مواد مذاب ٬ مواد جامد و بخار بوجود می آید . مثلا" بر اثر کاهش دما بلورهای برف ٬ از ابر و بلورهای
نمک طعام از آب شور دریاچه های نمکی جدا می شوند . غلظت آب این دریاچه های شور ٬ بر اثر
تبخیر یا کاهش
دما ٬ به حالت اشباع و فوق اشباع در می آید و بلورهای نمک از آن جدا می شود . بلورهای تشکیل دهنده سنگهای آذرین از سرد شدن
ماگما ( سنگهای ذوب شده درون
زمین ) بوجود میآیند . بلورهای سنگهای دگرگونی مانند سنگ مرمر از تاثیر دما و فشار زیاد بر سنگهای دیگر شکل میگیرند. به فرآیند تشکیل بلورها
تبلور گفته میشود.
در این آزمایش ، میخواهیم به طرز ساده ای بلور بسازیم.
طرز عمل
حدود یک چهارم فنجان شکر را در داخل آب داغ فنجان دیگری ریخته و به آرامی به هم بزنید. باز هم به فنجان شکر اضافه کنید و عمل را آنقدر ادامه دهید تا
محلول اشباع شده و شکر دیگری را نپذیرد. حال نخی را در میان محلول آویزان کنید و چند روز یا حتی یک هفته صبر کنید.
نتیجه آزمایش
روی نخ ، بلورهایی تشکیل شده است.
توضیح
پس از این مدت آب محلول تبخیر شده به هوا میرود و شکر به شکل بلور جامد باقی میماند.
همچنین ببینید