تاریخچه ی:
یاسای غازان
!یاسای غازان
«703 - 694 ق / 1303 - 1295 م»
غازان خان ایلخان ((مغول)) که پادشاهی لایق و مقتدر بود، پس از جلوس بر تخت،
__~~blue:یاسای چنگیزی~~__ را که رو به فراموشی میرفت بار دیگر احیاء نمود و با افزودن قوانینی تازه آن را به عنوان __~~blue:یاسای غازانی~~__ ، ملاک عمل کارگزاران قرار داد.
__برخی از کلیات مفاد این یاسا به شرح زیر است__:
*__1 -__ اصلاح وضع آشفته مالیاتی و __~~blue:بخشودگی دو سال مالیات~~__. مطابق این بند کارگزاران نمیبایست تا دو سال از رعایا مالیات بستانند.
*__2 - __ __~~blue:ایجاد چاپارخانه در هر سه فرسنگ، ~~__در هر چاپار خانه 15 رأس اسب فربه نگه داری میشد. چنان چه خبر مهمی که باید در رساندن آن شتاب میشد، ((چاپارچی)) بلافاصله آن را به ایستگاه بعدی میرساند و به همین ترتیب تا به مرکز میرسید. بنابراین نامه رسانان برخی مواقع در ظرف سه روز نامه را می رساندند.
*__3 -__ __~~blue:رباخواری~~__و بهره بردن از پول به کلی ممنوع میشد.
*__4 -__ چون __~~blue:عیار سکه~~__در تمامی شهرهای ایلخانی یکسان نبود، به امر غازان، همه سکههای مشکوک جمع آوری و عیار مسکوکات در سراسر قلمرو ایلخانی یکسان شد.
*__5 -__ به دستور غازان، __~~blue:مقیاسات و اوزان ~~__در سراسر کشور یکسان شد. ((اوزان)) را از آهن میساختند و آن را مُهر میکردند.
*__6 -__ به منظور آبادانی اراضی، از بودجه دولت و مالیات گرفته شده، مبلغی را برای خرید بذر و مصارف زراعت در اختیار کشاورزان قرار داده، سال بعد و پس از برداشت محصول عین آن را مطالبه میکردند، __~~blue:وام بدون بهره~~__
*__7 - __راههای کشور را از دستبرد راهزنان ایمن کرد و __~~blue:راهدارانی~~__ برای آن گماشت و مقرر ساخت چنان چه اموالی به سرقت رود، راهداران ملزم به پرداخت و جبران زیان مالباخته شوند.
*__8 -__ پیش از غازان خان، ملازمان سلطان به هر شهر و دیاری که میرسیدند، برای تأمین مخارج خود از اهالی به زور مبلغی میگرفتند و به میل خود در اموال مردم و(( رعایا ))تصرف میکردند. غازان دستور داد تا در شهرها اعلام کنند که هیچ کس حق ندارد دیناری به اسم __~~blue:رسم ( مالیات ) به فرستادگان و ملازمان حکومت ~~__بپردازد و اگر مأموری به زور چیزی از فردی مطالبه میکرد، وی را به شدت کیفر میداد.
*__9 - __غازان خان __~~blue:مشروب خواری را در ملاء عام منع کرد~~__.
*__10 -__ ((غازان)) در اصلاح قوانین قضایی سعی بلیغ داشت و دستور داد برای جلوگیری از جعل اسناد، __~~blue:از هر سند رونوشت قانونی~~__ تهیه و در محلی خاص نگهداری شود.
