تاریخچه ی:
گیخاتو،ایلخان مغول
V{maketoc}
!گیخاتو ایلخان مغول
«694 - 690 ق / 1295 - 1291 م»
!!روی کار آمدن گیخاتو
ارغون در بستر بیماری جانشینی برای خود انتخاب نکرد، به همین جهت پس از مرگ او، بار دیگر بزرگان و امیران ((مغول)) مجبور به انتخاب ایلخان جدید شدند تا این که عاقبت برادر ارغون، __گیخاتو__ را که حکومت ((روم)) را بر عهده داشت و بذل و بخشش هایش توانسته بود هواخواهان زیادی را گرد او جمع آورد، برگزیدند به همین خاطر فرستادهای به آن دیار اعزام کردند.
گیخاتو پس از دریافت پیام بی درنگ عازم پایتخت شد که در این میان شاهزاده بایدو، از نوادگان هولاکو که نام وی نیز جزو فهرست نامزدهای ایلخان بود، ناخشنودی خود را از این گزینش اعلام کرد.
به هر تقدیر گیخاتو در 23 رجب 690 ق / 22 جولای 1291 م، در شهر فلاط بر تخت نشست و بی درنگ علیه امیرانی که مخالفش بودند دست به کار شد.
!!سیاست خارجی و داخلی گیخاتو
وی در همان آغاز فرمانرواییاش با شورش ترکمانان روم بر ضد مغولان آن دیار مواجه شد به همین خاطر خود برای دفع شورش، به روم لشکر کشید تا این که توانست فتنه را فرو بنشاند «691 ق / 1292 م»،
گیخاتو وزارت خویش را به __صدرالدین زنجانی __سپرد و او را __صدر جهان لقب داد __علاوه بر آن قدرت فوق العادهای نیز به او تفویض کرد، به طوری که حتی در عزل و نصب شاهزادگان و امیران نیز رأی و نظر او را ملاک قرار میداد.
!!تدبیر مالی دوره ی گیخاتو
*نشر اولین پول کاغذی توسط گیخاتو
گیخاتو پس از نیل به فرمانروایی بیشتر اوقات خود را به عیش و عشرت سپری میکرد به طوری که بوالهوسی و ولخرجی او موجب شد تا خزانه تهی شود و
ناچار به تدبیر و تشویق __صدر جهان __به نشر و ترویج نوعی __پول کاغذی __به نام __چاو__ اقدام کرد، اما چون چاو تنها یک بدعت بود، مورد قبول عامه واقع نشد و لاجرم مترک ماند.
!زمینه ی روی کار آمدن بایدو ایلخان بعد از گیخاتو
گیخاتو به سبب افراط در بوالهوسی مورد نفرت شدید دولتیان واقع شد.
در این میان بایدو نواده هولاکو که به خاطر او از قبول سلطنتی که بعد از ارغون به وی نیز پیشنهاد شده بود، خودداری ورزید، چون یک بار در مجلس او، در عالم مستی، مورد اهانت گیخاتو واقع شد،
در مقابل گیخاتو سر به شورش برداشت به طوری که حتی وساطت خان بزرگ __قوبیلای قاآن __نیز نتوانست آتش خشم او را فرو نشاند.
از طرفی امرای گیخاتو هم که از کارهای ناپسند او ناخرسند بودند، او را در صحرای ((مغان)) دستگیر و به نزد بایدو فرستادند.
سرانجام بایدو نیز فرمان به قتل گیخاتو داد و به این ترتیب در جمادی الاولی 694 ق /(( مارس)) 1295 م، در شهر ((همدان)) خود بر تخت سلطنت نشست.