|
|
تاریخچه ی: گیاهان گلدار
تفاوت با نگارش: 2
| V{maketoc} | | V{maketoc} |
- | <table align=left>
| |
+ |
||شاخه گیاهان دانهدار (sprematophyta) ، گیاهانی هستند که در گذشته تحت نام پیدازادان یا گیاهان گلدار مورد مطالعه قرار میگرفتند و یکی از گروههای اصلی گیاهان هستند. این گروه از گیاهان به 2 زیر شاخه ((بازدانگان)) (Gymnosperms) و ((نهاندانگان)) (Angiosperms) تقسیم بندی میشوند.|| !اطلاعات اولیه سلسله گیاهان شامل 4 شاخه است. ((شاخه ریسهداران)) یا تالوفیتها (Tallophyta) ، ((شاخه خزهایها)) (Bryophyta) ، ((شاخه نهانزادان آوندی)) (Pteridophyta) و شاخه گیاهان دانهدار یا اسپرمتوفیتها (Spermatophyta). وجود دانه یکی از صفات مشخص کننده گیاهان دانهدار میباشد. با تشکیل دانه نسل تازهای از گیاه به نام رویان در درون آن شروع به رشد میکند. بنابراین دانه عامل بقا و انتشار این گیاهان بشمار میرود. > دو زیر شاخه بازدانگان و نهاندانگان از لحاظ مقام رده بندی دارای ارزش یکسانی هستند ولی از بسیاری از جهات با یکدیگر تفاوت دارند. در بازدانگان تخمک و دانه حاصل از رشد آن فاقد پوشش هستند ولی در نهاندانگان پوشش تمایز یافتهای به نام ((مادگی و ساختمان آن|برچه)) ، ((تخمک گیاهی|تخمک)) و ((دانه)) حاصل از آن را میپوشاند. هر کدام از این زیر شاخهها به گروههای کوچکتری تقسیم بندی میشوند. able dir align = left> |
| | | |
- | {picture file=img/daneshnameh_up/8/8c//Beepollinating2.jpg}
|
+ | | {picture=Beepollinating2.jpg} > | >
| | | | |
| + | | |
| + | !تاریخچه شناسایی بازدانگان |
| + | گرچه بازدانگان کنونی که در دو نیمکره جنوبی و شمالی زمین پراکنده هستند بیش از 500 گونه ندارند ولی در آغاز پیدایش از پرمین پایینی تا کرتاسه مراحل تکامل و تنوع خود را پشت سر گذاشته و از کرتاسه به بعد به گونههای امروزی محدود شدهاند. برچه باز و تخمک برهنه در آنها از اختصاصات کلی رده بندی این گروه گیاهی میباشد. برای اولین بار __آلکس پرون__ در سال 1827 موفق به شناخت تفاوت بین گیاهان بازدانه و سایر گیاهان دانهدار شد. کشف او مدتها مورد توجه قرار نگرفت. در سال 1868 بازدانگان به عنوان گروه مستقلی از گیاهان دانهدار به نام ژیمنوسپرمها شناخته شدند. این نام از دو کلمه یونانی __ژیمنوس__ به معنی __برهنه__ و __اسپرم__ به معنای __دانه__ تشکیل شده است. |
| + | !اندامهای رویش و زایشی در بازدانگان |
| + | ((بازدانگان)) از آغاز پیدایش همیشه گیاهانی چوبی بوده و هستند. شاخههای فراوان از یک تنه اصلی جدا میشود. ((مورفولوژی برگ|برگها)) غالبا متناوب و به ندرت حالت متقابل روی ساقه دارند. برگها به شکل سوزنی یا فلسی شکل هستند. اندامهای زایشی بازدانگان همیشه تک جنسی و ساده است و روی یک یا دو پایه جداگانه قرار دارد. هر گل نر از ((دانه گرده و ساختمان آن|کیسههای گرده)) و گل ماده از تخمکهای برهنه تشکیل میشوند. پولکها یا فلسهای حامل کیسههای گرده و همچنین برچههای حامل تخمک بازدانگان بطور جداگانه روی محورهای مشترک قرار داشته و مجموعهای مخروطی شکل از گلهای نر و ماده را بوجود میآورند. |
| + | !رده بندی بازدانگان |
| + | این زیر شاخه از گیاهان دانهدار به سه رده تقسیم بندی میشود. |
| + | #((رده پرفانروگامها)) (Perphanerogames): که در واقع گیاهان حد واسط نهانزادان آوندی و بازدانگان هستند. در این رده گروههایی مانند ((راسته سیکادالها)) و ((راسته ژنکوالها)) دیده میشود.
|
| + | #((راسته کاجها)) (Conifera): که گیاهانی هستند به صورت درخت یا درختچه ، که شامل گیاهان زیادی مانند ((تیره کاج)) ، ((تیره سرو)) و ((تیره سرخدار)) و ... میباشد.
|
| + | #((راسته کلامیدوسپرمها)) (Clamidosperms): که گیاهان حد واسط بازدانگان و نهاندانگان هستند. که از گیاهان این راسته میتوان به ((تیره ارمک)) و ((تیره گنتاسه)) اشاره کرد. |
| + | !تاریخچه نهاندانگان |
| + | این گروه گیاهی از زمان پیدایش حتی از پرمو تریاس یعنی پایان دوران اول و آغاز دوران دوم سازگاری با محیطهای مختلف خشکی و تنوع و گسترش را آغاز نموده و تنوع آن تا به حال ادامه دارد. نهاندانگان کاملترین گروه گیاهی هستند و حدود نیمی از گیاهان کره زمین را به خود اختصاص دادهاند و __تا به حال بیش از 250 هزار گونه از آنها شناسایی شده است.__ ساختار دانه و تکامل آن و نظام تولید مثل در آنها یکی از شگفتیهای خلقت در جهان گیاهی است. |
| + | !ویژگیهای مهم نهاندانگان |
| + | *((دانه گرده و ساختمان آن|دانه گرده)) یا گامتوفیت نر آنها معمولا دارای 2 هسته است که یکی از آنها مولد دو گامت میباشد.
|
| + | *وجود ((مادگی و ساختمان آن|برچه)) (اندام توخالی که در درون آن تخمکها قرار گرفتهاند) از اختصاصات مهم این گروه است. این اندام بعد از رسیدن ((میوه)) را بوجود میآورد که از دانهها از لقاح گامتها بوجود می آیند محافظت میکند.
|
| + | *کیسه جنینی یا گامتوفیت ماده در حالت جنینی دارای 8 هسته است.
|
| + | *لقاح در این گیاهان از طریق لوله گرده است.(سیفونوگامی)
|
| + | *در این گیاهان لقاح مضاعف وجود دارد. |
| + |
| + | |
| + | | |
| + | {picture=b.phyt.3.jpg} |
| | | |
| + | |
| | | | |
- | گیاهان گلدار یکی ز روههای لی(( یاهان)) نوین هتند و شال انواعی می اشند که در(( اداهای)) تاسلی خاصی به نام(( ل)) که رآها تخم یا برچه قرا دارد،تولید(( دانه)) می کنند.در سایر گیاا دانه دار ((«Spermatophytes))) که ((بازدانگان)) نیه می شوند خمک در گرده اانی مور نی شود.
!منــــــاء /> اولین واهد نهاندانگا ر فسیلهای متعل به تقربا" 140 میلیون سال پیش در دون(( ژوریک)) ( 203-135میلیون ال پیش) نمایان شد. بر اساس شواهد کونی به نر می د ک جداد انا و ((ژنوفیتها)) در دوران(( تریاس)) ز هم جدا شدن( 220-202 میلیون ال پیش).گیاهان نگواره ای ی از خصوصیت قال شناسایی نهانداگان اما در اشکال سبتا" اچیز ابتدایی در دورا ژوراسیک اوایل ((کرتاسه)) پدیدار شدند ( 135-65 میلیون ا پیش). پراکندگی ویع نهدانگان در اواسط کرتاسه وجود دارد - هنگامیه توع فراوانی از نهاندانگان درفسیلها ید می شود( تقریا" 100 یلی سال پیش). به نمی رد تا اواخر کتاسه هندانگان گروه حاکم گیهان وی زمین ودند وبسیاری ازگیاها فیلی قابل تشخیص که ه خانوده های نوین علق دان( مل ((راش)) ، ((بوط)) ،((چنار)) و(( ماگنولیا))) پدیدار شدند. />
!طبقه نـــــــی /> گیاهان گل مولا" در یک ((شاخه)) قرار می گیرند که سبقا" گیاه نهاندنه یا آنتوفیتا نامیده می شند اما امروزه براساس نام(( طبقه ماگنولیا)) آنها ا Magnoliophyta می نامند. وقتی ظرا دربار اتباطات ها تغییر کرد طبقه بندی آنها نیز دستخو اصلاحات قبل توجه گشت.(( یتم Cronquist)) که Arthur Cronquistر سال 1981 آنرا یشنهاد کد هنوز هم کاربرد زیاد ارد اما دیگرمنعکس کننده بارزایی نمی باشد. اخیرا" یک توافق کلی ر مورد چگونگ مرتب کردن گیهان گلدارشروع ب تکوین نموده است ن بقه بندی با رش((Angiosperm Phylogeny Group )) می اشد که بقه بند موری را از نهدانـــــگان در سا 1998 منتشرکرده است ویک تحق جدیدتر و یکپارچه امروزی بصـــوت( APG(2003 منتشر شد.
گیاهان گلدار را بصورت سنتی به دو گروه(( دولپه ))ای و(( ک لپه)) ای قیم می کنند( به اتصار آها را dicots و monocots می نامند). ای تقسم بندی عمدتا" براساس تعداد(( لپه ها)) ا رویانهایی موجود ر دانه صورت می گرد ا تاتهای دیگری هم وود دارد. این گرها معلا" بصورت رده هیی دیف می شوند که اق" ها ر دولپه ای و تک لپه ای می نامین ولی اوزه براسس نع طبه ر هر مورد، طبقه Magnoliopsida و طبقه Liliopsida نامیه می شوند. /> ملات بات نموده که ک لپه ایها تک تبا و دو لپه ایه دو تباری هتند. اما اکثری به زرروهی ه نم ((eudicotyledons)) یا tricolpates تعل دارند که تمایزآنها یترب لت ک گرده ی باشد. چن یستهی جیتراز گروههای داری اجتناب می نند ، ممکن ست این گونه ها به شکل رده جداگانه Rosopsida ی شعب درچندین رد مفا ر نظر گرفته شوند. پس Magnoliopsida به دولپه ایهای بن روی ی ((palaeodicotyledons)) که گروهی است که اکا تسیات بیشتر آن یزوجود دارد مدود می شود .
خاواده کاسنی که بی از بیست هزار ونه مختلف ازآنه وود دارد بزرگترین خانوه گیاهان گل دا را تشکیل می دهند گل های آنها ر حقیقت خوشه ای از گلچه ها (گلهای کک) است لچه های مرکزی لوله مان بوده ر حالیک گلچه های بیرونی گلبرگهای تکی بندی دارند.
گوناگون ترین خاواد های گیاهان گلدار به ترتیب تعداد گونه ها عبارتد از:
#((آستراسی)) ( خانواده گل ((منا)))25000 گونه #((ارکیاسی)) ( نواه(( لب)))18000ونه />#((فباسی)) ( خانواده(( نخو)))17000گنه #((پوآسیا))( انواده غلات)9000گونه #((وبیسیا)) ( خانواده(( قهوه)))7000گنه />#((یفوربیاسیا)) ( انواده(( شرسک))) 5000گونه #((ایپراسیا)) ( خانواده جگن) 4000 گونه
در هرست الا ( که تنها نشان دهنده 7 خانواده بزرگ است) ارکیداسیا ، پوآسیا و سایپراسیا خانواده ای تک لپه ای هستند و ایر آنها ولپه ای می باشند. تعداد تمام خانواده ها در ماگنولیافیتا بیش از 460 خانواده است. /> |
+ | !رده ندی نهنداگان />!!ده دپهایا />این گره یاهی ا تکا بازدانگان ود مدها. ن د این گوه از دان یاهان تکلهای در و ر نین ک به ر د و و نه جانی ن ر ا ایا د ل تور را یکند ماو ده و همچنین ریشه ای در لایها رد ریهه نین ایا میود. ساقه یشه اای ار ن و ((رشد قی گیاهان| ری)) اس. د این روه گیاهان یادی را دارد. ا له ((تیره حبوات)) ، ((یه نشه)) ، ((یره ب بو)) ، ((تیه گل ینا)) ، ((یر میک)) ، ((یره زین)) ... />!!رده تکپهای این گروه گیهی یکی ا تیرهای دلپهایها بوجود مدها. تکهایه دارای ه مردی هند که ر ا د رد یکی ا وا راس نی بود میند. یه صلی ال ا رد ریهه تکلهایها م ده ب ی جی ن را ریشههای ی مییرند. تر این گیاهان ی ا پایا بوه و سا ایی آنا مموا بدون اناب و گی ات. این روه از گیاهان تامل یاهری گیاهان را تشکی یدهند. از گیاا این گروه میتوان ب تیههای ی اه کد. ((یه خا)) ((یه گ شیوری)) ، ((یره گند)) ((تیره اله)) و ((یره ناناس)). |
| !اهمیت اقتصـــــــادی | | !اهمیت اقتصـــــــادی |
- | گیاهان دار درصد بسیار بالایی از موارد غذایی اصلی انسان را تامین می کنند که یا مستقیما" مورد مصرف انسان است ویا بربعنوان غذای دام مورد مصرف قرار می گیرند. از میان کل نواده های گیاهان دار،(( پوسی)) یا خانواد غلا مهمترین آنها ا که بخش عظیمی از غذای دا را تشکی می هد ((« برنج)) ،(( ذرت)) ،(( گندم)) ((و «غلا»|ج)) (( چادار)) (( دوس ))،(( ارز)) (( نیشکر))،(( ذرت خوشه ای))) خانوه(( فباسی)) ی بن در رته م قرا دارد.همچنین ((ولاناسیا)) یا خانوده تاجریزی ((« سی زمینی)) (( گوه فنگی)) و فلفل از بی سایر وارد) ،(( یوکربیتاسیا ))ی خاناه(( یار)) ( همچنین شا(( کد حوایی)) (( بزه))) ،(( براسیکای)) ا خانوده(( ردل)) ( امل(( شلغم روغنی)) و(( ک))) (( اپیاسی)) یا خانواده(( هویج ))از همی یادی خردارند. بسیاری از میوه های ما خاواده مکبات ((«روتاسیا))) (( رزسیا ))( ناده رخیان مل(( سیب)) ،(( گلای)) ، ((گیلاس)) ،(( زردآلو ))،(( آلو)) و...) تامین می ند. /> ر بعضی مناط جهان گونه های جداگانه اصی ب علت کاربردهای منشان اهمیت یدی بوردار ی باند که نمونه نها نارگیل ((«Cocos ))nucifera)(( ایر مجانی)) او آر ست. ثال دگر یتو ((یترانه)) ((«Olea europaea))) می اد.
لوه گاهان گلا تاین کننده منابع اصادی ورت(( و)) ،(( اغذ)) ، الیاف ((« پنبه)) ،(( کتان)) و(( کنف)) و...) ، داروســــــــازی ((« دیژیتال)) ، ((کافور))) ،گیاهن ئینی کاربردهای بسیار دیگ ی باشد.
|
+ | گیاهان اهدار درصد بسیار بالایی از مواد غذایی اصلی انسان را تامین میکنند که یا مستقیما مورد مصرف انسان است و یا به عنوان غذای دام مورد مصرف قرار میگیرند. از میان یههای گیاهان اهدار ، ((یه گند)) ا مهمترین آنها میبا. که از ای تیر میتوان ه ((برنج)) ، ((ذرت)) و ((گندم)) ا کد. همچن ((یر سی زنی)) و همچنین یه جعفی تیه ندر و تیه سرخ ا اهمیت یادی برخودار هسن. ه لا ، یاهان اندا امین کد وادی نن __چوب__ ، __کا__ __پنه__ __کان__ و __ک__ سند. از ی ا یه دانهدار موادی اخراج یشود که ارای صار پزکی هند انند اور و ریاک. سیای از این گیان ه عنان گیاهان یتی کاربرد داند. !ا مرت ب نوا />*((بادنگان))r />*((ه ندی کپهای)) />*((ر دی وپیها)) />*((زیست نای)) *((ه زهایها)) />*((ا نهااد وی)) />*((یاهان دارویی)) />*((گیاه نی)) *((ناندانگ)) |