V{maketoc}
{picture file=img/daneshnameh_up/1/17//Gozarezohreh.jpg}
|
گذرهای سیاره ای از مقابل خورشید ازپدیده های نادر آسمان اند که از دید ناظر زمینی تنها برای دو ((سیاره)) ((عطارد)) و ((زهره)) رخ می دهند. گذرها پدیده‌هایی مثل ((خورشید گرفتگی)) هستند، با این تفاوت که در خورشید گرفتگی کامل، ((ماه)) تمام قرص خورشید را می‌پوشاند و دیگر نوری از خورشید به زمین نمی‌رسد، اما عطارد و زهره آن‌قدر از زمین دورند که هنگام گذر مثل لکه گرد سیاهی بر قرص درخشان خورشید دیده می‌شوند. موقع گذر، زمین، سیاره و خورشید بر یک خط قراردارند. گذر عطارد در هر قرن تا ۱۳ بار روی می‌دهد، اما گذر زهره در بهترین شرایط هر قرن فقط ۲ بار تکرار می شود. هیچ گذر زهره‌ای در قرن بیستم روی نداد. در واقع از زمان اختراع ((تلسکوپ)) تا کنون این پدیده تنها ۶ بار رخ داده است.
! تصویری از گذر زهره در سال ۱۸۸۲
هنگام گذر لکه گرد و سیاه زهره با چشم غیر مسلح هم دیده می‌شود (البته با رعایت نکات ایمنی رصد خورشید). به آسانی تفاوت‌های لکه زهره را با لکه‌های خورشیدی پیدا می‌کنید. لکه زهره گرد و کاملا تیره است، اما لکه‌های خورشیدی شکل دایره‌ای ندارند و تاریکی آنها هرگز به اندازه زهره نیست.
گذر زهره چند ساعت طول می‌کشد، اما در این بین چهار لحظه اهمیت ویژه‌ای دارند:
لحظه ای را که قرص سیاره از بیرون با خورشید مماس می‌شود، تماس اول می نامند. از این زمان گذر آغاز می‌شود. حدود بیست دقیقه بعد که قرص سیاره از درون با خورشید مماس می شود تماس دوم نامیده می شود. و بعد از آن طی چند ساعت سیاره از مقابل خورشید حرکت می کند تا زمانی که به لبه دیگر خورشید می رسد (تماس سوم) و سرانجام سیاره با خورشید از بیرون مماس می شود (تماس چهارم) و گذر به پایان می رسد.
{picture file=img/daneshnameh_up/f/f1//Rasadeeimeni.jpg}
|
! چگونگی رصد ایمن گذر زهره
چه با چشم غیر مسلح و چه با تلسکوپ و دوربین دوچشمی هیچگاه به طور مستقیم به خورشید نگاه نکنید زیرا باعث آسیب شدید چشم می شود.
با استفاده از صافی (فیلتر)های مناسب رصد خورشید، این گذر حتی بدون ابزار اپتیکی نیز قابل رؤیت است. فیلتر مورد استفاده حتماً باید فیلتری مخصوص و تأیید شده باشد که می توانید آن را از فروشگاه‌های قابل اطمینان ابزار نجومی تهیه کنید.
همچنین می توانید تصویر خورشید و سایه زهره را از چشمی تلسکوپ یا دوربین دوچشمی بر روی صفحه ای سفید (مانند صفحه کاغذ) انداخته و به مشاهده این پدیده بپردازید.
! زهره، سیاره ای اسرار آمیز
((زهره)) و ((زمین)) از نظر ابعاد، جرم و مواد تشکیل دهنده بسیار به هم شبیهند. اما زهره به معنای واقعی داغ‌تر از یک اجاق گاز است. زمانی منجمان بر این تصور بودند که زهره سرزمینی بیابانی و شاید سرسبز باشد! اما در حال حاضر می‌دانیم که زهره چه از نظر دما و چه از نظر آب و هوا و محیط زیست به هیج وجه شرایط مناسبی را برای زندگی ما انسان‌ها ندارد.
زهره نه دارای اقیانوسی است و نه ((قمر|قمری)) دارد و با ابرهای ضخیم ((گوگرد)) و قطره های کوچک ((اسید سولفوریک)) احاطه شده است. ابرهای ضخیم آن مانند یک عایق گرمایی مناسب برای حفظ گرمای درونی آن عمل می کنند. زهره جو بسیار غلیظی دارد به طوری که فشار جوی آن ۹۰ برابر حالت معمولی بر روی زمین است. بیشتر جو آنرا ((دی اکسیدکربن)) تشکیل می دهد که در زمین به ((گاز گلخانه ای)) معروف است.
طول یک روز زهره از یک سال آن بیشتر است و حرکت زهره به دور خود در خلاف جهت حرکت مداری این سیاره به دور خورشید است (متفاوت با تمام سیاره‌های منظومه شمسی).
{picture file=img/daneshnameh_up/1/16//Rasadeeimeni2.jpg}
|
