: کیمیاگری

کاربر Online

525 کاربر online

تفاوت با نگارش: 1

Lines: 1-31

Lines: 1-73

		+	{img src=img/daneshnameh_up/5/5f/kh-1.jpg}
		+

!ریشه لغوی

کیمیا که واژه ((شیمی)) از آن گرفته شده است، صورت خاصی از دانش __شیمی کاربردی__ بود که حدود سال 50 میلادی در شهر اسکندریه در مصر متداول شد. برخی ، کیمیا را واژه‌ای مصری و به معنی هنر مصری می‌دانند که در مصر باستان ، دانشی مقدس و هنر الهی محسوب می‌شد و در انحصار کاهنان بود. آنها با سوگندهای موکد در جلوگیری از انتقال آن به دیگران و انتشار آن به نقاط دیگر و نیز جلوه دادن آن به صورت رمز و معما اصرار می‌ورزیدند.

برخی دیگر ، __~~green:کیمیاگری~~__ (__~~green:Multiplication~~__) را __هنر سیاه‌گری__ نیز می‌دانند، زیرا در واقع عمل سیاه کردن سطح ((فلزات)) ، اولین مرحله کیمیاگری بود. مثلا با ایجاد رنگ زرد و طلایی بر سطح سیاه شده فلزات ، ادعا می‌کردند که آنها را به ((طلا)) تبدیل کردند.

!دید کلی

اگر چه در عهد باستان تا قبل از میلاد مسیح ، تکنولوژی در بسیاری از کشورهای حوزه بین‌النهرین ، حوزه دریای اژه ، مصر ، چین ، هند و ایران رواج داشت ولی از قرن اول میلادی ، چهره برجسته دیگری از آن در شهر اسکندریه در مصر ظاهر شد کهبه کیمیاگری یا علم کیمیا معروف شده است.
!کیمیا
کیمیا که واژه شیمی از آن گرفته شده است ، صورت خاصی از دانش شیمی کاربردی بود که حدود سال 50 میلادی در شهر اسکندریه در مصر متداول شد. برخی کیمیا را واژه‌ای مصری و به معنی هنر مصری می‌دانند که در مصر باستان دانشی مقدس و هنر الهی محسوب می‌شد و در انحصار کاهنان بود. آنها با سوگندهای موکد در جلوگیری از انتقال آن به دیگران و انتشار آن به نقاط دیگر و نیز جلوه دادن آن به صورت رمز و معما اصرار می‌ورزیدند. برخی دیگر کیمیاگری را هنر سیاه‌گری نیز می‌دانند زیرا در واقع عمل سیاه کردن سطح فلزات ، اولیم مرحله کیمیاگری بوده مثلا با ایجاد رنگ زرد و طلایی بر سطح سیاه شده فلزات ، ادعا می‌کردند که آنها را به طلا تبدیل کردند.

اگر چه در عهد باستان تا قبل از میلاد مسیح ، تکنولوژی در بسیاری از کشورهای حوزه بین‌النهرین ، حوزه دریای اژه ، مصر ، چین ، هند و ایران رواج داشت، ولی از قرن اول میلادی ، چهره برجسته دیگری از آن ، در شهر اسکندریه در مصر ظاهر شد که به کیمیاگری یا علم کیمیا معروف شده است.

!مرکز کیمیاگری

شهر اسکندریه که در دهانه رود نیل قرار دارد توسط اسکندر مقدونی ، پس از فتح مصر در سال 331 قبل از میلاد بنا نهاده شده علاوه بر اقوام بومی ، مهاجرینی از یونان به آنجا آورده شدند. برخورد دو فرهنگ مصری و یونانی این شهر نو بنیاد را بصورت مرکز فعالیتهای علمی ، تجاری و محل داد و ستد و مراودت آن زمان در آورد و ارزش طلا و نقره در تجارت خارجی و داخلی بالا رفت. از اینرو تکنولوژیستهای اسکندریه به فکر تبدیل فلزات پست به نقره و طلا افتادند و فعالیتهای شیمیدانان آن زمان بر روی آن تکنولوژی جدید متمرکز شد و صورت تازه‌ای از دانش شیمی به نام کیمیاگری بوجود آمد و کار آن بالا گرفت.

شهر __اسکندریه__ که در دهانه __رود نیل__ قرار دارد، توسط "__اسکندر مقدونی__" ، پس از فتح __مصر__ در سال 331 قبل از میلاد بنا نهاده شده است و علاوه بر اقوام بومی ، مهاجرینی از یونان به آنجا آورده شدند. برخورد دو فرهنگ مصری و یونان�� این شهر نو بنیاد را بصورت مرکز فعالیتهای علمی ، تجاری و محل داد و ستد و مراودت آن زمان در آورد و ارزش ((طلا)) و ((نقره)) در تجارت خارجی و داخلی بالا رفت.

از این رو تکنولوژیستهای اسکندریه به فکر تبدیل فلزات پست به نقره و طلا افتادند و فعالیتهای ((دانشمندان شیمی|شیمیدانان)) آن زمان بر روی آن تکنولوژی جدید متمرکز شد و صورت تازه‌ای از ((علم شیمی|دانش شیمی)) به نام کیمیاگری بوجود آمد و کار آن بالا گرفت.

{img src=img/daneshnameh_up/d/d9/ch2.jpg}

!اعتقاد کیمیاگران

کیمیاگران معتقد بودند با تلاش و انجام آزمایش‌های متنوع ، سرانجام می‌توان هر ماده‌ای را به ماده مورد نظر تبدیل کرد ( از جمله سرب را به نقره و یا مس را به طلا ) و یا زا آمیختن موادی معین به نسبتهای مشخص می‌توان موادی را بدست آورد که فلزات پست را به طلا و نقره تبدیل کند. />اگر چه کیمیاگران مصری نتوانستند فلزات پست را به طلا و یا نقره تبدیل کنند. اما در مسیر این تلاشها توانستند برخی از مواد شیمیایی بویژه بسیاری از نمکها را تهیه کنند و بروشهای خالص کردن مواد از جمله عملیات تصعید تکلیس ، تقطیر ، انحلال ، تبلور و … که اساس جداسازی مواد شیمیایی از یکدیگر است دست یابند.

کیمیاگران معتقد بودند با تلاش و انجام آزمایش‌های متنوع ، سرانجام می‌توان هر ماده‌ای را به ماده مورد نظر تبدیل کرد. (از جمله ((سرب)) را به نقره و یا ((مس)) را به طلا ) و یا از آمیختن موادی معین به نسبتهای مشخص می‌توان موادی را بدست آورد که فلزات پست را به طلا و نقره تبدیل کند. اگر چه کیمیاگران مصری نتوانستند فلزات پست را به طلا و یا نقره تبدیل کنند، اما در مسیر این تلاشها توانستند برخی از ((مواد شیمیایی)) بویژه بسیاری از نمکها را تهیه کنند و به روشهای خالص کردن مواد از جمله عملیات تصعید ، تکلیس ، ((تقطیر)) ، ((قابلیت انحلال مو��د|انحلال پذ��ری)) ، ((تبلور)) و … که اساس جداسازی مواد شیمیایی از یکدیگر است، دست یابند.

!کیمیاگران در تمدن اسلام

با فتح مصر توسط مسلمین در سال 641 میلادی ، مسلمانان که به زبانهای فارسی ، عربی و یونانی و ... تسلط یا آشنایی کافی داشتند بسیاری از منابع مصری و یونانی موجود در مراکز علمی اسکندریه را در اختیار گرفتند و آنها را به زبان عربی ترجمه کردند و آثار ارسطو کتابهای پزشکی او را مورد استفاده قرار دادند. />
با تاسیس شهر بغداد در سال 762 میلادی توسط منصور خلیفه عباسی و ایجاد مراکز علمی بزرگ در آن ، بسیاری از مدرسان و کیمیاگران مصری و یونانی به بغداد روی آوردند. بدین ترتیب تکنولوژی پیشرفته مصریها به جهان اسلام انتقال یافت و توسط کیمیاگران بزرگ اسلام به حد کمال خود رسید. رساله‌ای در کیمیاگری تحت عنوان فی‌العلم الصناعه و … به امام جعفر صادق « ع » ( 148 ـ 83 هجری ) نسبت داده شده که توسط روسکا به زبان آلمانی ترجمه و در سال 1934 میلادی منتشر شد که نشان می‌دهد ایشان خواص دو نوع اکسید ، یعنی اکسید زرد و اکسید سرخ ( فروسیانید پتاسیم و فری سیانید پتاسیم ) را بررسی کرده و بروش علمی تهیه آنها و استفاده از آنها در فرآیندهای خالص کردن طلا و نقره آشنایی داشتند.

با فتح مصر توسط مسلمین در سال 641 میلادی ، مسلمانان که به زبانهای فارسی ، عربی و یونانی و ... تسلط یا آشنایی کافی داشتند، بسیاری از منابع مصری و یونانی موجود در مراکز علمی اسکندریه را در اختیار گرفتند و آنها را به زبان عربی ترجمه کردند و آثار ((ارسطو)) و کتابهای ((پزشکی)) او را مورد استفاده قرار دادند. با تاسیس شهر ((بغداد)) در سال 762 میلادی توسط __منصور ، خلیفه عباسی__ و ایجاد مراکز علمی بزرگ در آن ، بسیاری از مدرسان و کیمیاگران مصری و یونانی به بغداد روی آوردند.

بدین ترتیب تکنولوژی پیشرفته مصریها به جهان اسلام انتقال یافت و توسط کیمیاگران بزرگ اسلام به حد کمال خود رسید. رساله‌ای در کیمیاگری تحت عنوان __فی‌العلم الصناعه__ و … به ~~green:__امام جعفر صادق (ع)__ ~~( 148 ـ 83 هجری ) نسبت داده شده که توسط "__روسکا__"به ((زبان آلمانی)) ترجمه و در سال 1934 میلادی منتشر شد که نشان می‌دهد ایشان خواص دو نوع اکسید ، یعنی اکسید زرد و اکسید سرخ ( __فروسیانید پتاسیم__ و __فری سیانید پتاسیم__ ) را بررسی کرده و به روش علمی تهیه آنها و استفاده از آنها در فرآیندهای خالص کردن طلا و نقره آشنایی داشتند.

!کیمیاگران نامدار اسلامی

*جابربن حیان ( 200 ـ 107 هجری، 700 میلادی ) که شاگرد امام جعفر صادق ( ع ) بود و در این علم به حدی تجربه پیدا کرده بود که برخی ، کیمیاگری را علم جابر نیز می‌نامند. اولین کسی بود که از تکلیس زاج سبز ، اسید سولفوریک تهیه کرد و از تکلیس مخلوط زاج و شوره اسید نیتریک بدست آورد.
*محمدبن زکریای رازی ( 925 ـ 866 هجری ) کتابی در کیمیاگری بنام سرالاسرار نوشت که توسط روسکا به زبان آلمای ترجه و در سال 1937 منتشر شد. او توانست الکل را از تقطیر مواد قندی و اسید کلریدریک را از تقطیر نوشا بدست آورد.
*ابن سینا: ( 1036 ـ 890 میلادی ) اولین پزشکی بود که با روش علمی مواد گیاهی را استخراج و از آنها برای معالجه بیماران خود استفاده می‌کرد و کتابی نیز در کیمیاگری نوشت.
ابو نصر فارابی و ابوریحان بیرونی نیز سهم بسزایی در پیشبرد ��ا��ش کیمیا داشتند.

!!جابربن حیان ( 200 ـ 107 هجری، 700 میلادی )__

او که شاگرد __امام جعفر صادق «ع»__ بود و در این علم به حدی تجربه پیدا کرده بود که برخی ، کیمیاگری را __علم جابر__ نیز می‌نامند، اولین کسی بود که از تکلیس زاج سبز ، ((اسید سولفوریک)) تهیه کرد و از تکلیس مخلوط زاج و شوره ((اسید نیتریک)) بدست آورد.
!!محمدبن زکریای رازی ( 925 ـ 866 هجری ) />کتابی در کیمیاگری به نام __سرالاسرار__ نوشت که توسط "__روسکا__" به زبان آلمانی ترجمه و در سال 1937 منتشر شد. او توانست ((الکل)) را از تقطیر مواد قندی و ((اسید کلریدریک)) را از تقطیر نوشادر بدست آورد.
!!ابن سینا ( 1036 ـ 890 میلادی ) />اولین پزشکی بود که با روش علم�� مواد گیاهی را استخراج و از آنها برای معالجه بیماران خود استفاده می‌کرد و کتابی نیز در کیمیاگری نوشت.
*__ابو نصر فارابی__ و __ابوریحان بیرونی__ نیز سهم بسزایی در پیشبرد __��م کیمیا__ داشتند.

!زوال کیمیاگری

در قرن هیجدهم میلادی ، بررسیهای تجربی توسعه یافت و نتایجی ببار آورد که برای توجه آنها نظریات جدیدی ارائه داده شد. این نظرها بر اساس روش علمی استوار بود با نظرهای کیمیاگران مغایرت داشت.
!سهم دانشمندانی در تحول شیمی
*هلمونت: اولین بار ��از ترازو در بررسیهای علمی خود استفاده کرد. تفاوت بخار و گاز و مفهوم شعله را بیان کرد.
*والنتین: اسید کلریدریک را از تقطیر مخلوط نمک طعام و زاج سب�� و اسید سولفوریک را از تقطیر مخلوط شوره ، گوگرد و سولفید آنتیموان بدست آورد.
*گلابر: فعالیتهای زیادی در زمینه شمی علمی بویژه در امر تقطیر و ابداع برج‌های تقطیر داشت. سولفات سدیم را کشف کرد که به نمک گلابر معروف است.
*پریستلی: اکسیژن را از طریق تجزیه گرمایی اکسید جیوه کشف کرد.
*لاوازیه ( بنیانگذار شیمی نو ): معتقد بود که همواره باید استدلال خود را برپایه تجربی قرار داد.
وی ثابت کرد که احتراق در حقیقت ترکیب اکسیژن هوا با ماده سوختن است. همچنین قانون بقای جرم را در سال 1789 کشف کرد و بسیاری از ��ناصر و ترکیبات شناخته شده زمان خود را بروش جدید نام گذاری کرد.
وی ثابت کرد اکسید قلی ماده مرکب و فلز عنصر است و ��ب از سوختن هیدروژن حاصل می‌شود. وی اولین بار نام هیدروژن و نام ا��سیژن را متداول کرد و ثابت کرد که اسیدها ترکیب اکسیژن با غیر فلزند.
*ونتل: قانون جرمهای هم ارز را کشف کرد.
*پروست: قانون نسبتهای ثابت را کشف کرد.

در قرن هیجدهم میلادی ، بررسیهای تجربی توسعه یافت و نتایجی به بار آورد که برای توجه آنها نظریات جدیدی ارائه داده شد. این نظرها بر اساس روش علمی استوار بود و با نظرهای کیمیاگران مغایرت داشت.
!دانشمندانی که در تحول شیمی سهم عمده‌ای داشتند
!!هلمونت />اولین بار �� از ترازو در بررسیهای علمی خود استفاده کرد. تفاوت بخار و گاز و مفهوم شعله را بیان کرد.
!!والنتین />((اسید کلریدریک)) را از تقطیر مخلوط نمک طعام و زاج سب�� و ((اسید سولفوریک)) را از تقطیر مخلوط شوره ، گوگرد و سولفید آنتیموان بدست آورد.
!!گلابر />فعالیتهای زیادی در زمینه شیمی علمی بویژه در امر ((تقطیر)) و ابداع ((برج‌ تقطیر|برج‌های تقطیر)) داشت. سولفات سدیم را کشف کرد که به نمک گلابر معروف است.
!!پریستلی
((اکسیژن)) را از ��ریق ت��زیه ��رمایی اکسید جیوه کشف کرد.

-+
-+
-+
-+
+{picture=Lavazieh.jpg}
-+
-+
-+
-+
-+
-+
-+
+لاووازیه ، پدر شیمی جدید
-+
-+
-+
-+
-+

!!لاووازیه (بنیانگذار شیمی نو)

معتقد بود که همواره باید استدلال خود را بر پایه تجربی قرار داد. وی ثابت کرد که ((واکنش سوختن|عمل احتراق)) ، در حقیقت ترکیب اکسیژن هوا با ماده سوختنی است. همچنین ((قانون بقای جرم)) را در سال 1789 کشف کرد و بسیاری از عناصر و ترکیبات شناخته شده زمان خود را به روش جدید نام گذاری کرد. وی ثابت کرد اکسید فلز ، ماده مرکب از فلز و عنصر اکسیژن است و ((آب)) از سوختن هیدروژن حاصل می‌شود. وی اولین بار نام هیدروژن و نام اکسیژن را متداول کرد و ثابت کرد که اسیدها ، ترکیبی از اکسیژن و غیر فلزند.

!!ونتل

__قانون جرمهای هم ارز__ را کشف کرد.

!!پروست

__قانون نسبتهای ثابت__ را کشف کرد.

!مباحث مرتبط با عنوان

*((ابن سینا))

*((ابوریحان بیرونی))

*((ابو نصر فارابی))

*((تحولات بارز شیمی))

*((تقطیر))

*((جابر بن حیان))

*((دانشمندان شیمی))

*((شیمی))

*((علم شیمی))

*((زکریای رازی))

*((مواد شیمیایی))

تاریخچه

توجه:

از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..

تفاوت با نگارش: 1

سرویس‌های رشد:

فهرست: