تاریخچه ی:
کروژن
تفاوت با نگارش: 1
- | *((رون)) |
+ | {DYNAMICMENU()} __واژهنامه__ *((واگان زمین شناسی نفت)) __مقالات مرتبط__ *((زمین شناسی نفت)) *((حوضه نفتی)) *((نفتیر دیاپیری)) *((منشا تشکیل نفت)) *((مهاجرت نفت)) *((سنگ مخزن نفت)) *((شیل نفتی)) *((نفتگیر)) __کتابهای مرتبط__ *(( کتابهای زمین شناسی نفت)) __[http://217.218.177.31/mavara/mavara-view_forum.php?forumId=46|انجمن زمین شناسی]__ __سایتهای مرتبط__ *سایتهای داخلی **[http://www.ngdir.ir/GeoportalInfo/PSubjectInfoDetail.asp?PID=411&index=0|تاریخچه نفت در پایگاه داده های علوم زمین ] **[www.gsi-info.com |سایت محققین و دانشجویان علوم زمین] **[www.gsoi.ir|انجمن زمین شناسی ایران] **[http://www.nioc.org/findex.asp |سایت وزارت نفت ایران ] *سایتهای خارجی **[http://www.jpg.co.uk/ | مجلات زمین شناسی نفت ] **[http://132.175.127.176/apt/apt.htm |آزمایشگاههای علوم زمین ملی سندیا، تگزاس، تکنولوژی گاز و نفت طبیعی، آمریکا ] **[ http://www.spe.org/| انجمن مهندسی نفت امریکا] **[ http://bcpg.geoscienceworld.org/|زمین شناسی نفت کانادا ] **[http://www.geologyshop.co.uk/oil&ga~1.htm | همه چیز درباره نفت] __گالری تصویر__ *[http://217.218.177.31/mavara/mavara-browse_gallery.php?galleryId=15|گالری کانیها و زمین شناسی] |
- | !تعریف کروژن به مواد آلی فاسد نشده در رسولها گفته میشود. کروژن در حلالهای متعارف مواد نفتی مانند بیسولفید کربن غیر قابل حل است. کروژن مشتمل بر کربن، هیدروژن و اکسیژن بوده و به مقدار کمتر دارای سولفید و ازت میباشد. !رز تکیل کروژن />مواد آلی راسب شده در حهای رسوی ا گشت مان د لهلای وبا دن میشود. ایا م دنگی با فای ر و دمای ی اتا متی ارد. یسوت ( 1977 ) توت اده ی در ال زی م را تت ه مره ب ر یر ری یکد: />*محه یژ: ولا ماه ی د مره یاژن ر بشهی ک تر ر زین و ت دما و فشا تار انام . ین تات ام تیب یولویی وس باکتیها و ف و انفات یر حیتی میباشد. ان یاکید کرب و از ماه ی ج شه و ابقی به و کی ییه هیدرکربی ت عوان کوژن بای ین. در مرحه یاژز متیات اکیژن مده لی اسه میشود لی ست یدژن به کر اده ی م و بیش بون ییر بای میمند. *__رله کاتاژن:__ حوات ماده آلی در مرح کتنز در م یشر مای یا رت میگی. ایش وا نتی کروژن در ره کاتاز ه وو مییوند. ر ابتا نف و از کروژن مت میو. نسب یدروژن به کربن اده آل که یافت وی ر قدار کسیژن ه کربن یی مدهای صورت نمیگیرد. />*__رله متان:__ تحوات ماده آی در مرله ماژ ت ما ار بلات نب ب مرا بلی نام میشود. بیای هیرکربن بخص ما ماه آی دا میو. نسب یدرون ه کربن کاش یت، ه حوی ک ر های ک ور افیت بای ه مان. تخ و ایی ن ر این مر حد اب چشم شی مید. |
+ | body=
|~| {DYNAMICMENU}
|| کروژن به ((مواد آلی)) فاسد نشده در رسوبها گفته میشود. کروژن در حلالهای متعارف ((مواد نفتی)) مانند ((سولفید کربن|بیسولفید کربن)) غیر قابل حل است. کروژن مشتمل بر ((کربن)) ، ((هیدروژن)) و ((اکسیژن)) بوده و به مقدار کمتر دارای سولفید و ((گاز ازت)) میباشد. || !یکلی />کروژنها مواد آلی رسوبی شکنندهای هستند که در ((حل|حلالها واد آلی)) غیرمحلول هستند و ارای اتمان پلیمی میباشند. مود آلی کننهای که در حلالهای لی ملول باند، بیتمن نامیده میشوند. ولی کروژنها متوان وسط سیدهایی ماند HCL HF از سنگها وبی باز پ گرف. همچنین ممکن ست ت روش دایه و اتفده ا میعات سگی توان کروژن را جد ساخت. چون کوژ نبت ب کانیهای دیگر سبک بوده و و مخصوص کمتری دارد. />!رشای مالعه کژن تمرکز کوژن وجود مد را میتون ا میکروکپهای با ور بوری ی نعکاسی مورد رسی قار داد هویت بیولوژکی منا و نحه و من اولیه آنها ا مطاله نمو. مچنین با استفاده ز میکروکپهی با نو مورای بنف و مشاهه کرد گا فلورسانس ، اجزا اصی تشکیل دهنده کروژنها مشخص ساخت و ا ((اسکتوسکوپ|اسپکترسکوپهای مادون قمز)) ی ج ررسی تکیب شییایی ساختمانی کوژنها کمک گرت. /> !تیه ک
{img src=img/daneshnameh_up/c/c4/crude.jpg}
|
|
|
وژن مولکولهای بزر و پییده کوژن به ستی قابل تزیه بو ولی در اثرحرارت دادن در اتمسف ذرات کوچکری کسته میشوند ک عدا آنه ا میتوان توسط ((کوماتوگرافی گازی|دستگاههای کرماتوگفی گازی)) و ((اسپکترومتر جرمی|اپکترومترهای ری)) تجیه نمو. />!تغییرشکل کوژنهای مدفون در اثر ازایش حرارت تبدیل کروژنها به ((نف)) و ((گ یی|گاز)) رایدی ست که به درج حرارت بایی نیمند است. برای شروع تبدی مواد یوانی و گیای آی به هدرکبنه درزیرفشار 1-2 کیلومتر رسوب ، حرارتی درحدد 70-50 درجه انتیگراد ازم ست. درج حرارت نهایی رای این بدیل که لوغ یا موراسیون نمیده میشود. حتی ب بیش از 150 درج سنتیگراد یرسد. لز به ذکر ست ک در وای با رادان ین رمایی بیشتر ، به نوان مل نواحی با جریان حرارتی باا ، امکان دارد مواد آلی درعمق کمتری به درجه بلوغ (مچویتی) برسند. !تاثیر شار ر ساختمان کروژنه />با فزایش حرارت در اثر افزایش بار رسوبی وقانی عاملهای باندی C- C مولکولهای آلی موجود در کرژ شکته میوند و از نیز در ین مرحه شکل میشو. ناین ا ل تن حرارت همگم ا فایش شا ، باندای C- C بیشتری کروژن و مولکولهای هیدرکری که قبلا تی ده بود، شکسته میشد. این کتی اهنمایی برای تشکیل هیدروکربنهای سبک ت ، از ((زنیره هیدروکبی|نجیرههای هیوکبنی)) طویل و از کروژن ست. جدا شد ((متان)) و دیگر هروکبنها سب شود که کروژن باقیمانده نسبتا از ((کربن)) غی شود. زیرا در آغاز کوژنهی تی 1و 2 سبت H/C رابر 1.7 1.3 دارند. !یاژن کروژن />وع دیژنز ا درجه حرارت 70-60 صورت میگیرد ازدیاد دره حرارت تا زمانی ه نبت H/C =0.6 و نسبت O/C =0.1 باشد تا حدود 150 درج سانتیگراد ادامه ییابد. در دره رارتی یتر ما زیرههای هیدروکربنی ویل تقریبا شکسته میوند و بنباین بایمان آ بطور کلی نه از ((گاز متان)) (گازخشک) میباشد و ترکیب کرژن دریجا به ت کربن خص میل واکد. ( H/C=0 ) !محابه چوریتی />ماسبه مچوریت (ه بلو رسیدن) سنگ مادر بای یویی این ه نگهای مادری برای تولید ((نفت)) بقدر کای رسی هست و همچنن هت حاسبه کامپیوتری رح ریزی بکار یرود که اینه یک قم هم ز آالیز وضه بری اشافات نفت میباشد و مهمترین ه ز این ماسبات تیی تاریخچ فرونشینی ک از ثبت ((چینه شناسی)) و خمین ((گرادیان زمین گرمیی)) شت مید. بابرای تاریخه فروشینی تابعی از زمان زی شناسی میشد. |
| !انواع کروژن | | !انواع کروژن |
- | به طور کلی سه نوع کروژن قابل تشخیص است. وجه تمایز این سه نوع کروژن به نوع ماده آلی تشکیل دهنده و ترکیب شیمیایی آن بستگی دارد. *__کروژن نوع اول :__ این نوع کروژن دارای منشا جلبکی بوده و نسبت هیدروژن به کربن موجود در آن از سایر کروژنها بیشتر میباشد ( نسبت هیدروژن به کربن حدود 1/2 تا 1/7 است ). *__کروژن نوع دوم :__ کروژن نوع دوم یا لیپتینیکها نوع حد واسط کروژن محسوب میشود. نسبیت هیدروژن به کربن نوع دوم، بیش از 1 میباشد. قطعات سر شده جلبکی و مواد مشتق شده از فیتو پلانکتونها و زئوپلانکتونها متشکلین اصلی ( کروژن ساپروپل ) کروژن نوع دوم است. *__کروژن نوع سوم :__ کروژن نوع سوم یا هومیک دارای نسبت هیدروژن به کربن کمتر از %84 میباشد. کروژن نوع سوم از لیگنیت و قطعات چوبی گیاهان که در خشکی تولید میشود به وجود میآید. !ریی کروژن گا رحه کاتاژن ا کروژن یم ید متق میون. تاق یدرکبر از کژ نا مک یر یت. ه دنل یدگی کرژن در ابا ت و پ از ا کرژن جدا میشود. هنگامی ک کروژ کالا رد دیگر نفت و گازی ا آ ه و مید. رسیدی کروژن ب دما مان حتمالا شر بی درد. |
+ | بطور کلی سه نوع کروژن قابل تشخیص است. وجه تمایز این سه نوع کروژن به نوع ماده آلی تشکیل دهنده و ترکیب شیمیایی آن بستگی دارد.
*__کروژن نوع اول :__ این نوع کروژن دارای منشا جلبکی بوده و نسبت هیدروژن به کربن موجود در آن از سایر کروژنها بیشتر میباشد ( نسبت هیدروژن به کربن حدود 1.2 تا 1.7 است ).
*__کروژن نوع دوم :__ کروژن نوع دوم یا لیپتینیکها نوع حد واسط کروژن محسوب میشود. نسبیت هیدروژن به کربن نوع دوم ، بیش از 1 میباشد. قطعات سر شده جلبکی و مواد مشتق شده از ((پلانکتون|فیتو پلانکتونها و زئوپلانکتونها)) متشکلین اصلی (کروژن ساپروپل) کروژن نوع دوم است.
*__کروژن نوع سوم :__ کروژن نوع سوم یا هومیک دارای نسبت هیدروژن به کربن کمتر از 84 % میباشد. کروژن نوع سوم از لیگنیت و قطعات چوبی گیاهان که در خشکی تولید میشود به وجود میآید. !مرل تشیل کروژن د آی راب در حضههای رسوبی با گذشت زمان ر لاهلای رسوبات دفن یشود. ازدیاد عم فندگی با افزایش ((فشار)) و ((دا|دمای)) میط ارتباط مستقیم دارد. ((تیو)) ( 1977) ولات واد آی در قب افزایش را ت ه محه ب رح زیر تشریح یکن :
!!محله دیاژن حولات مو آلی در مرحه دیاژنز در بهای ک عقتر زیر زمین و ت ((ما)) و فشا متعار انجام میشود. این تحولات شامل تخریب بیولوژیکی تسط باکتریها و عل و افعالات یر یاتی میباشد. ((متان)) ، دیاسی کربن و(( آب)) از ماه آی دا شده و مبی ه صرت ترکی پیچیده هیدروربوری تحت عنوان کروژن بای میمان. ر مرحله دیاژنز حتویات اکسیژن ماده آلی کاسته یشو ولی نسبت هیدروژن به کبن ماده آلی کم و بیش بدون غییر باقی میماند.
{img src=img/daneshnameh_up/6/6b/oil shales.jpg}
|
|
|
|
- | تولید عمده نفت از کروژن در دمای 60 تا 120 درجه سانتیگراد صورت میگیرد. تولید عمده گاز از کروژن در دمای 120 تا 225 درجه سانتیگراد است. کروژن در دمای بالاتر از 230 درجه سانتیگراد کلیه مواد هیدروکربوری خود را از دست میدهد و تنها به صورت گرافیت باقی میماند. |
+ | *__تاثیر مرحله دیاژنز در بوجود آمدن هیدروکربنها :__ در اوائل مرحله دیاژنز مقداری از مواد جامد از قبیل خرده فسیلها و یا ((کوارتز کانی صنعتی|کانیهای کوارتز)) و ((کربنات کلسیم)) و … ، ابتدا حل شده بعدا از آب روزنهای اشباع گشته ، سپس به همراه سولفورهای آهن - سرب و ((روی)) و ((مس)) و غیره دوباره رسوب میکنند. در این مرحله مواد آلی نیز به سوی تعادل میروند. یعنی اول در اثر فعالیت باکتریها مواد آلی متلاشی شده و بعدا همزمان با سخت شدن رسوبات (سنگ شدگی) این مواد نیز پلیمریزه شده و مولکولهای بزرگتری را تشکیل داده سپس به تعادل میرسند که در این حالت تعادل آنها را کروژن مینامند. !!مرحله کاتاژنز تحولات مواد آلی در مرحله کاتاژنز در عمق بیشتر تحت دمای زیادتر صورت میگیرد. جدایش مواد نفتی از کروژن در مرحله کاتتاژنز به وقوع میپیوندد. در ابتدا ((نفت)) و سپس ((گاز طبیعی)) از کروژن مشتق میشود. نسبت هیدروژن به کربن ماده آلی کاهش یافته ولی در مقدار اکسیژن به کربن تغییر عمدهای صورت نمیگیرد. *__تاثیر مرحله کاتاژنز در بوجود آمدن هیدروکربنها :__ در این مرحله مواد آلی تغییرات زیادی پیدا میکنند و حین تغییر وضع مداوم مولکولی در کروژنها در ابتدا نفتهای سنگین ، بعدا نفتهای سبک و در آخر گازهای مرطوب تولید میشوند. در آخر مرحله کاتاژنز تقریبا تمامی شاخههای زنجیری هیدروکربنها از مولکول کروژن جدا شده و مواد آلی باقیمانده در مقایسه با زغال سنگها از نظر درجه بلوغ ، شبیه به آنتراسیت بوده و ضریب انعکاسی بیش از 2% دارند. !!مرحله متاژنز تحولات ماده آلی در مرحله متاژنز تحت دما و فشار بالاتر نسبت به مراحل قبلی انجام میشود. بقایای هیدروکربن بخصوص ((متان)) از ماده آلی جدا میشود. نسبت هیدروژن به کربن کاهش یافته ، به نحوی که در نهایت کربن به صورت ((گرافیت)) باقی خواهد ماند. تخلخل و تراوایی سنگ در این مرحله به حد قابل چشم پوشی میرسد. *__تاثیر مرحله متاژنز در بوجود آمدن هیدروکربنها :__ در مرحله متاژنز و متامورنیسم رسوبات در عمق بیشتر و تحت تاثیر حرارت و فشار بیش از حد قرار دارند. در این مرحله کانیهای رسی ، آب خودشان را از دست داده و در نتیجه ((تبلور)) مجدد در بافت اصلی سنگ تغییرات بوجود میآید. در این مرحله کروژن باقی مانده (موادآلی باقی مانده) تبدیل به متان و کربن باقیمانده میشود. این مواد را میتوان قابل قیاس با تبدیل زغال سنگ به آنتراسیت دانست که ضریب انعکاسشان تا 4% میرسد. بالاخره در آخراین مرحله باقیمانده مواد آلی که به صورت کربن باقی مانده در آمده بود، تبدیل به ((گرافیت)) میشود. !رسیدگی کروژن نفت و گاز در مرحله کاتاژنز از کروژن نیمه رسیده مشتق میشوند. اشتقاق هیدروکربور از کروژن نارس امکان پذیر نیست. به دنبال رسیدگی کروژن در ابتدا ((نفت)) و سپس ((گاز طبیعی)) از کروژن جدا میشود. هنگامی که کروژن کاملا برسد دیگر نفت و گازی از آن به وجود نمیآید. رسیدگی کروژن به ((دما)) ، زمان و احتمالا ((فشار)) بستگی دارد.
تولید عمده نفت از کروژن در دمای 60 تا 120 درجه سانتیگراد صورت میگیرد. تولید عمده گاز از کروژن در دمای 120 تا 225 درجه سانتیگراد است. کروژن در دمای بالاتر از 230 درجه سانتیگراد کلیه ((مواد هیدروکربوری)) خود را از دست میدهد و تنها به صورت گرافیت باقی میماند. !مباحث مرتبط با عنوان *((پالایش نفت)) *((تیسوت)) *((چینه شناسی)) *((سنگ رسوبی)) *((صنایع پتروشیمی)) *((فراورده نفتی)) *((گرادیان زمین گرمایی)) *((گاز طبیعی)) *((مشتقات نفت)) *((مواد آلی)) *((مواد نفتی)) *((مواد هیدروکربوری)) *((نفت خام)) |