تاریخچه ی:
کتابخانه کلیسای وانک
در زمان کوچ بزرگ ، ((ارمنی|ارامنه)) همه چیز خود را جا گذاشتند و به ((ایران)) آمدهاند ولی تنها چیزی که نتوانستند از آن چشم پوشی بکنند کتابهایی بود که در خانههای خود داشتند ارامنه با تحمل زحمات فراوان کتابهای زیادی را با خود به ایران ( ((اصفهان)) ) آوردند این کتابها تنها ثروتی بود که همیشه برای ارامنه باارزش بود و هست .
البته باید گفت در سال 1770 تا 1790 در آن هنگام که ارمنیان و به ویژه پیشوایان مذهبی ((کلیسای وانک)) مورد آزار و اذیت قرار گرفتند کتابهای زیادی به خاطر بدست آوردن ((تفنگ)) و ((باروت)) فروخته شدند ولی بعد از گذشت سالها وقتی وضع به حالت عادی برگشت دوباره این کتابها جمعآوری شدند و در سال 1884 قسمتی از کلیسای وانک ( محوطهی کلیسا ) را به کتابخانه اختصاص دادند یعنی کتابخانهای بنا کردند و گنجههای چوبی برای آن ساختند تا بتوانند از کتابها نگهداری کنند که این کتابخانه و گنجههای چوبی آن در حال حاضر وجود دارد . شایان ذکر است تمام این کتابها کتابهای خطی هستند که روی پوست نوشته شدهاند .
کتابخانهی کلیسای وانک در قسمت غربی محوطه کلیسا روبروی نمازخانه واقع است.